قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 82 ازسوره مبارکه نساء
أَفَلا یَتَدَبَّرونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فیهِ اخْتِلافاً کَثیراً
چرا در یکایک آیه هاى این قرآن دقت نمى کنند با این که اگر از ناحیه غیر خدا بود، اختلاف فراوان در آن مى یافتند نکات تفسیری:
1- راه گرایش به اسلام و قرآن، اندیشه و تدبر است نه تقلید. «افلا یتدبرون»
2- قرآن همه را به تدبّر فرا خوانده است و فهم انسان به درک معارف آن مى رسد. «افلا یتدبّرون القرآن»
3 - پندار وجود تضاد و اختلاف در قرآن، نتیجه ى نگرش سطحى و عدم تدبّر و دقّت است. «افلا یتدبّرون»
4- در قوانین غیر الهى همواره تضاد و تناقض به چشم مى خورد. «لو کان من عند غیر اللَّه لوجدوا...»
5- یک دستى و عدم اختلاف در آیات نشان آن است که سرچشمه ى آن، وجودى تغییر ناپذیراست. «لو کان من عند غیراللّه»
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 48 ازسوره مبارکه مومنون
فَکَذَّبُوهُمَا فَکاَنُواْ مِنَ الْمُهْلَکِینَ
(آری،) آنها این دو(موسی و برادرش) را تکذیب کردند; و سرانجام همگی هلاک شدند. نکات تفسیری:
1- نتیجه ى تکذیب حقّ، هلاکت است. (کذّبوهما فکانوا من المهلکین)
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 43 ازسوره مبارکه فرقان
أَرَءَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَئهُ أَفَأَنتَ تَکُونُ عَلَیْهِ وَکِیلاً
آیا دیدی کسی را که هوای نفسش را معبود خود برگزیده است؟! آیا تو می توانی او را هدایت کنی (یا به دفاع از او برخیزی)؟! نکات تفسیری:
1- ریشه ى بت پرستى، هوا پرستى است. «صبرنا على الهتنا - اتّخذ الهه هواه»
2- خداجویى در فطرت هر انسانى وجود دارد، لکن او در مصداق و یافتن حقّ گرفتار اشتباه مى شود. «اتّخذ الهه هواه»
3- انبیا مسئولیّتى در هدایت اجبارى هوا پرستان ندارند. «أفأنت تکون علیه وکیلا»
4- انسان داراى اختیار است. «أفأنت تکون علیه وکیلا»
5 - تربیت و ایمان باید بدون اجبار و اکراه باشد. «أفأنت تکون علیه وکیلا»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 46 ازسوره مبارکه مومنون
إِلىَ فِرْعَوْنَ وَمَلَایْهِ فَاسْتَکْبَرُواْ وَ کاَنُواْ قَوْمًا عَالِینَ
بسوی فرعون و اطرافیان اشرافی او; اما آنها تکبر کردند، و آنها مردمی برتری جوی بودند. نکات تفسیری:
1- براى اصلاح مردم و نظام اجتماعی، اوّل باید به سراغ افراد مطرح و شاخص
جامعه رفت. (الى فرعون و ملائه)
2-اطرافیان طاغوتها، در قدرت آنان نقش مهمّى دارند. (ملائه)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 39 ازسوره مبارکه فرقان
وَ کُلاًّ ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَالَ وَ کُلاًّ تَبَّرْنَا تَتْبِیرًا
وبرای هر یک از آنها مثلها زدیم ; و (چون سودی نداد،) همگی را نابود کردیم! نکات تفسیری:
1- خداوند با همه ى اُمّتها اتمام حجّت کرده است. «وکلاً ضربنا له الامثال»
2- قهر و غضب خداوند بر کفّار، یکى از سنّتهاى الهى است. «وکلاً تبّرنا تتبیرا»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 38 ازسوره مبارکه فرقان
وَعَادًا وَ ثَمُودَاْ وَ أَصْحَابَ الرَّسِّ وَ قُرُونا بَین ذَالِکَ کَثِیرًا
(همچنین) قوم عاد و ثمود و اصحاب الرس ( گروهی که درختان صنوبر را می پرستیدند) و اقوام بسیار دیگری را که در این میان بودند ، هلاک کردیم! نکات تفسیری:
1- سنّت الهى فرستادن رسولان براى هدایت مردم و هلاکت تکذیب کنندگان آنان بوده است. « کذّبوا الرسل اغرقناهم... وعاداً و ثمودَ ...»
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 36 ازسوره مبارکه فرقان
فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلىَ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِایَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِیرًا
وگفتیم: «به سوی این قوم که آیات ما را تکذیب کردند بروید!» (اما آن مردم به مخالفت برخاستند) وما به شدت آنان را در هم کوبیدیم! نکات تفسیری:
1- اتمام حجّت با گمراهان لازم است. «اِذهبا الى القوم الّذین کذّبوا»
2- انکار و لجاجت مردم، مانع لطف خداوند نیست. (پیامبر را براى هدایت آنان مى فرستد) «اذهبا الى القوم الّذین کذّبوا»
3 - تکذیب پیامبر،تکذیب خداست. «کذّبوا بآیاتنا»
4-نتیجه ى تکذیب حقّ، قلع و قمع شدن است. «فدمّرناهم»
5- نقل تاریخ و سرگذشت کفّار قبل و بیان هلاکت آنان، زمینه اى براى هشدار و نهى از منکر کفّار امروز است. «فدمّرناهم»
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 37 ازسوره مبارکه فرقان
وَقَوْمَ نُوحٍ لَّمَّا کَذَّبُواْ الرُّسُلَ أَغْرَقْنَاهُمْ وَ جَعَلْنَاهُمْ لِلنَّاسِ ءَایَةً وَ أَعْتَدْنَا لِلظَّلِمِینَ عَذَابًا أَلِیمًا
وقوم نوح را هنگامی که رسولان (ما) را تکذیب کردند غرق نمودیم ، و آنان را درس عبرتی برای مردم قرار دادیم ; و برای ستمگران عذاب دردناکی فراهم ساخته ایم! نکات تفسیری:
1- تکذیب یک پیامبر به منزله ىتکذیب همه ى پیامبران است. «وقوم نوح لمّا کذّبوا الرّسل»
2- تاریخ، درس عبرت است. «جعلناهم للناس آیة»
3- سرنوشت انسانها به دست خودشان است. «کذّبوا... اغرقناهم»
4- تکذیب انبیا، ظلم است. «واعتدنا للظالمین»
5- تکذیب انبیا،هم قهردنیوى دارد، «اغرقنا» هم عذاب اُخروى. «عذاباً الیماً»
قطره ای ازدریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 35 ازسوره مبارکه فرقان
وَلَقَدْ ءَاتَیْنَا مُوسىَ الْکِتَابَ وَ جَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَرُونَ وَزِیرًا
وما به موسی کتاب (آسمانی) دادیم; وبرادرش هارون را یاور او قرار دادیم. نکات تفسیری:
1- تا با کتاب آسمانى اُنس نگیریم، حقّ تبلیغ به دیگران را نداریم. «آتیناموسى الکتاب... اذهبا»
2- جانشین انبیا را نیزباید خداوند تعیین کند. «جعلنا معه اخاه...»
3- درمسئولیّتهاى بزرگ، به وجود وزیر و همکار نیاز است. «جعلنا معه اخاه هارون وزیرا»
4- دربرخى از دوره ها، انبیا متعدّد بودند، ولى رهبر یکى بود. «هارون وزیرا»
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 32 ازسوره مبارکه فرقان
وَ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُواْ لَوْ لَا نُزِّلَ عَلَیْهِ الْقُرْءَانُ جُمْلَةً وَاحِدَةً کَذَالِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَکَ وَ رَتَّلْنَاهُ تَرْتِیلًا
وکافران گفتند: «چراقرآن یکجا بر او نازل نمی شود؟!» این بخاطر آن است که قلب تو را بوسیله آن محکم داریم ، و (از این رو) آن را به تدریج بر تو خواندیم. نکات تفسیری:
1- رهبرباید قلبى مطمئن، استوار و آرام داشته باشد. «لنثبّت به فؤادک»
2- آموزش و تربیت باید تدریجى باشد. «ورتّلناه ترتیلا»