تلاوت صفحه211 :

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 66  از سوره مبارکه مومنون
قَدْ کاَنَتْ ءَایَاتىِ تُتْلىَ‏ عَلَیْکُمْ فَکُنتُمْ عَلىَ أَعْقَابِکمُ‏ْ تَنکِصُونَ
(آیا فراموش کرده‏ اید که) در گذشته آیات من پیوسته بر شما خوانده می‏ شد; اما شما اعراض کرده به عقب بازمی‏ گشتید؟!
نکات تفسیری:
1- ارتجاع واعراض از حقّ، از اوصاف مرفّهان ومستکبران است. (فکنتم على اعقابکم تنکصون)
2- بى اعتنایى به انبیا، نشانه ‏ى رشد و ترقّى نیست، بلکه عامل سقوط و عقب گرداست. دستورات و قوانین الهی، عامل رسیدن به تکامل و اعراض از آنها مایه ى سقوط است. (اعقابکم تنکصون)

تلاوت صفحه210 :

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 49  از سوره مبارکه فرقان
لِّنُحْیىَ بِهِ بَلْدَةً مَّیْتًا وَ نُسْقِیَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَمًا وَ أَنَاسىِ‏َّ کَثِیرًا
تا بوسیله آن(باد)، سرزمین مرده‏ای را زنده کنیم; و آن را به مخلوقاتی که آفریده‏ ایم -چهارپایان و انسانهای بسیار- می‏ نوشانیم.
نکات تفسیری:
1 - زندگى بشر مرهون نباتات و حیوانات است. (زنده شدن زمین و سیرابى چارپایان، قبل از سیراب شدن انسان آمده است)
2- کارهاى خدا از طریق اسباب طبیعى صورت مى‏ گیرد. «ارسل ‏الریاح - انزلنا – لنحیى»

تلاوت صفحه209 :

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 46  از سوره مبارکه فرقان
ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَیْنَا قَبْضًا یَسِیرًا
سپس آن را آهسته جمع می‏ کنیم (و نظام سایه و آفتاب را حاکم می‏ سازیم)!
نکات تفسیری:
1 - حرکت هستى و عملکرد طبیعت، عمل خداست. «مدّ - جعلنا – قبضنا»
2- همان گونه که آفرینش جهان به تدریج و آرامى و در شش مرحله صورت گرفته است، تغییر آن نیز به تدریج خواهد بود. «قبضاً یسیراً»
3- گرفتن هیچ چیز براى خدا سخت نیست. «قبضاً یسیراً»

تلاوت صفحه208 :

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 45  از سوره مبارکه فرقان
أَ لَمْ تَرَ إِلىَ‏ رَبِّکَ کَیْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَ لَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاکِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَیْهِ دَلِیلًا
آیا ندیدی چگونه پروردگارت سایه را گسترده ساخت؟! و اگر می‏ خواست آن را ساکن قرار می ‏داد; سپس خورشید را بر وجود آن دلیل قرار دادیم!
نکات تفسیری:
1-بهترین راه خداشناسى براى همگان، تفکّر در پدیده‏ هاى هستى است که بر اساس حکمت الهى آفریده شده ‏اند. «ألم تر»
2- گردش زمین به دور خود و خورشید تصادفى نیست، حکیمانه و مدبرانه است. «ألم تَر الى ربّک کیف مدّ الظل»
3-گستردگى و طولانى شدن مدّت سایه به خاطر پرورش و رشد و شکوفایى است. «ربّک... مدّالظل» (اگر نور، مستقیم و یا سایه دائمى‏ بود، یا همگى مى‏ سوختند و یا منجمد مى ‏شدند.)
4 - گرچه خداوند قدرت دارد که در طبیعت، تغییر و تحوّل شدید ایجاد کند، ولى خداوند سنّت خود را ترک نمى‏ کند. «ولوشاء»
5- تداوم گردش هستى به دست اوست. «ولوشاء لجعله ساکنا»

تلاوت صفحه207 :

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 44  از سوره مبارکه فرقان
أَمْ تحَسَبُ أَنَّ أَکْثَرَهُمْ یَسْمَعُونَ أَوْ یَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا کاَلْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلاً
آیا گمان می ‏بری بیشتر آنان می ‏شنوند یا می‏ فهمند؟! آنان فقط همچون چهارپایانند، بلکه گمراه ترند!
نکات تفسیری:
1- انسان براى هدایت خود باید به رهنمودهاى پیامبر درونى، (عقل) و پیامبر بیرونى گوش فرا دهد. «ام تحسب اَنّ اکثرهم یسمعون او یعقلون»
2- کفر ونپذیرفتن دعوت انبیا، بى‏ خردى است.«ام‏ تحسب‏ انّ‏ اکثرهم ‏یسمعون ‏او یعقلون»
3-انسان که خلیفه‏ ى خدا مى‏ باشد، با نادیده گرفتن فطرت خود از حیوان نیز پست‏تر مى‏ شود. «اِن هم الاّ کالانعام بل هم اضلّ سبیلا»

تلاوت صفحه206 :

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 64  از سوره مبارکه مومنون
حَتَّى إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِیهِمْ بِالْعَذَابِ إِذَا هُمْ یَجْأَرُونَ
تا زمانی که متنعمان مغرور آنها را در چنگال عذاب گرفتار سازیم; در این هنگام، ناله‏ های دردناک و استغاثه‏ آمیز سرمی ‏دهند!
نکات تفسیری:
1- براى گروه مرفّه و مغرور، جز عذاب الهی، وسیله‏ ى دیگرى براى هشیارى نیست. (حتّى اذا...)
2-پایان ناز و نعمت هاى غافلانه، ناله هاى عاجزانه خواهد بود. (یَجئرون)
در پس هر خنده آخر گریه‏ اى است                                   مرد آخربین، مبارک بنده‏ اى است

تلاوت صفحه205 :


قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 63  از سوره مبارکه مومنون
بَلْ قُلُوبُهُمْ فىِ غَمْرَةٍ مِّنْ هَاذَا وَ لَهُمْ أَعْمَالٌ مِّن دُونِ ذَالِکَ هُمْ لَهَا عَامِلُونَ
ولی دلهای آنها از این نامه اعمال (و روز حساب و آیات قرآن) در بی‏خبری فرورفته; و اعمال (زشت) دیگری جز این دارند که پیوسته آن را انجام می‏دهند...
نکات تفسیری:
1- ابتدا روح منحرف مى‏شود، سپس رفتار تغییر مى‏کند. (قلوبهم لهم اعمال)
2- بدتر از رفتار زشت، اصرار و تکرار آن است. (لهم اعمال هم لها عاملون)
3- انسان، ابتدا دست به کار خلاف مى‏زند، سپس کار خلاف براى او عادت مى‏ شود و او را به خود جذب مى‏ کند، یعنى در مسیر عمل و ارتکاب آن قرارمى‏ گیرد و پس از ارتکاب گناه، اسیر آن مى شود. (لهم اعمال هم لها عاملون)

تلاوت صفحه204 :


قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 62  از سوره مبارکه مومنون
وَ لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَ لَدَیْنَا کِتَابٌ یَنطِقُ بِالْحَقّ‏ِ وَ هُمْ لَا یُظْلَمُونَ
و ما هیچ کس را جز به اندازه تواناییش تکلیف نمی‏ کنیم; و نزد ما کتابی است که (تمام اعمال بندگان را ثبت کرده و) بحق سخن می‏ گوید; و به آنان هیچ ستمی نمی‏ شود.
نکات تفسیری:
1- تکلیف همه‏ ى انسان ها یکسان نیست. هر کس به مقدار توانِ جسمی، فکرى و مالیش مکلّف است و خداوند تکلیف غنى را از فقیر نمى‏ خواهد. (لا نکلّف نفساً الاّ وسعها)
2- در جهان بینى الهی، هیچ کس گرفتار عقده و احساس حقارت نمى‏شود، چون بیش از توانش تکلیفى ندارد. (الاّ وسعها) (آرى هر کس توانى دارد ووظیفه‏ ای، پس باید آرامش داشته باشیم)
3- نظام آفرینش، حساب و کتاب دارد. (و لَدَینا کتاب)
4- برخى از شرایط مدیریّت در این آیه ذکر شده است، از جمله:
الف: آشنایى به توانایى افراد و واگذارى کار به مقدار توان آنان.(وسعها)
ب: نظارت دقیق بر کار و وظایف آنان. (کتاب ینطق بالحقّ)
ج: عدالت در تنبیه یا تشویق آنان. (و هم لا یظلمون)

تلاوت صفحه203 :

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 61  از سوره مبارکه مومنون
أُوْلَئکَ یُسَارِعُونَ فىِ الخَیرْاتِ وَ هُمْ لَهَا سَابِقُونَ
(آری) چنین کسانی در خیرات سرعت می‏ کنند و از دیگران پیشی می‏ گیرند (و مشمول عنایات ما هستند).
نکات تفسیری:
1-ترس از خداوند و قیامت، سبب شتاب در کارهاى خیر است. (من خشیه ربّهم مشفقون... اولئک...)
2-نشانه‏ ى ایمان واقعی، سرعت دائمى در کارهاى خیر است. «(یسارعون» فعل مضارع، رمز استمرار است)
3-سرعت و سبقت در کار خیر، یک ارزش است. (یُسارعون فى الخیرات)

تلاوت صفحه202 :

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 60  از سوره مبارکه مومنون
وَ الَّذِینَ یُؤْتُونَ مَا ءَاتَواْ وَّ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلىَ‏ رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ
و آنها که نهایت کوشش را در انجام طاعات به خرج می‏ دهند و با این حال، دلهایشان هراسناک است از اینکه سرانجام بسوی پروردگارشان بازمی‏ گردند،
نکات تفسیری:
1-به انفاق خود مغرور نشویم. (یؤتون... و قلوبهم وجله)
2-ترس مؤمن از خداوند به خاطر حضور او در محضر پروردگار در روز قیامت است. (وَجله اَنّهم الى ربّهم راجعون)