قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 50 از سوره مبارکه فرقان
وَ لَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَیْنَهُمْ لِیَذَّکَّرُواْ فَأَبىَ أَکْثَرُ النَّاسِ إِلَّا کُفُورًا
ما این آیات را بصورتهای گوناگون برای آنان بیان کردیم تا متذکر شوند، ولی بیشتر مردم از هر کاری جز انکار و کفر ابا دارند. نکات تفسیری :
1- یادآورى باید مکرر و متنوّع باشد. «صرّفنا»
2- قرآن، کتاب هدایت است وتکرار و تذکّر لازمهى هدایت. «صرّفنا... لیذّکّروا»
3- یادآورى نعمتها، شکر نعمتهاست و غفلت از آنها، کفران آنهاست. «لیذّکّروا... کفورا»
4- شاکران نعمتها، کم هستند. «فَابى اکثر الناس الاّ کفورا»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 74 از سوره مبارکه مومنون
وَ إِنَّ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالاَخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاکِبُونَ
اما کسانی که به آخرت ایمان ندارند از این راه منحرفند! نکات تفسیری :
1- ایمان به معاد، عامل پایدارى در راه راست و عدم ایمان، عامل انحراف است. (لا یؤمنون – لناکبون)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 75 از سوره مبارکه مومنون
وَ لَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَ کَشَفْنَا مَا بِهِم مِّن ضُرٍّ لَّلَجُّواْ فىِ طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُونَ
و اگر به آنان رحم کنید و گرفتاریها و مشکلاتشان را برطرف سازیم، (نه تنها بیدار نمیشوند، بلکه) در طغیانشان لجاجت میورزند و (در این وادی) سرگردان میمانند! نکات تفسیری :
1- رفاه و آسایش، جلوهى رحمت الهى است. «رَحِمناهم و کشفنا»
2- خدمت و محبّت به افراد بى شخصیّت، بىثمر است. «رَحِمنا – للجّوا»
3- انسانهاى بى ایمان، از فرصتها و مهلت ها سوء استفاده مى کنند. «لایؤمنون بالآخرة... للجّوا فى طغیانهم»
4- طغیانگرى، انسان را سرگردان مى کند. «فى طغیانهم یعمهون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 70 از سوره مبارکه مومنون
أَمْ یَقُولُونَ بِهِ جِنَّةُ بَلْ جَاءَهُم بِالْحَقِّ وَ أَکْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ کَارِهُونَ
یا میگویند او دیوانه است؟! ولی او حق را برای آنان آورده; اما بیشترشان از حق کراهت دارند (و گریزانند). نکات تفسیری :
1-دشمنان دین، براى حفظ مرام خود، شخصیّت مردان خدا را خدشه دار مى کنند. (ام یقولون به جِنّه)
2- حقّ باید مطرح شود، اگر چه اکثریّت ناراحت شوند. (بل جاءهم بالحقّ و اکثرهم للحقّ کارهون)
3- بعضى کفّار، فطرت سالم دارند و حقّ را مى پذیرند. (اکثرهم للحقّ کارهون)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 69 از سوره مبارکه مومنون
أَمْ لَمْ یَعْرِفُواْ رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنکِرُونَ
یا اینکه پیامبرشان را نشناختند (و از سوابق او آگاه نیستند)، از این رو او را انکار می کنند؟! نکات تفسیری:
1- در تبلیغ و دعوت، تمام راه هاى بهانه جویى را براى مخالفان حقّ مسدود کنید. (ام جائهم ما لم یأت)، (ام لم یعرفوا)
2- پیامبر باید در میان مردم (به خوبی) شناخته شده باشد تا بهانه اى براى انکارنباشد. (ام لم یعرفوا رسولهم)
آیه شماره 32 از سوره مبارکه عنکبوت
قَالَ إِنَّ فِیهَا لُوطًا قَالُواْ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِیهَا لَنُنَجِّیَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَبِرِینَ
(ابراهیم) گفت: «در این آبادی لوط است!» گفتند: «ما به کسانی که در آن هستند آگاهتریم! او و خانوادهاش را نجات میدهیم; جز همسرش که در میان قوم (گنهکار) باقی خواهد ماند.»
1- وجود اولیاى الهى در جامعه، مانع نزول قهر الهى است. «انّ فیها لوطاً»
2- فرزندان، هنگام تضادّ فکرى میان والدین، مىتوانند راه حقّ را انتخاب کنند. «و اهله الاّ امراته» (فرزندان لوط، راه پدر را بر راه مادر ترجیح دادند)
3- زن، شخصیّتى مستقل دارد و مىتواند تحت تأثیر مرد یا نظام اقتصادى و فرهنگى خانواده قرار نگیرد. «الاّ امراته»
4 - عنوان اجتماعى مهم نیست؛ ایمان و عملکرد معیار است. «الاّ امراته» (همسر پیامبر بودن به تنهایى ارزش نیست، همراهى و تبعیّت از او ارزش است)
5- همسران پیامبران، معصوم نیستند. «الاّ امراته» (حتّى از میان زنان پیامبر اسلامصلى الله علیه وآله، تنها بعضى مورد الطاف ویژهى الهى بودند. چنانکه در جاى دیگر مىخوانیم: «فانّ اللَّه أعدّ للمحسنات منکنّ أجرا عظیما»(احزاب/29))
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 71 از سوره مبارکه مومنون
وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَن فِیهِنَّ بَلْ أَتَیْنَاهُم بِذِکْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِکْرِهِم مُّعْرِضُونَ
و اگر حق از هوسهای آنها پیروی کند، آسمانها و زمین و همه کسانی که در آنها هستند تباه می شوند! ولی ما قرآنی به آنها دادیم که مایه یادآوری (و عزت و شرف) برای آنهاست، اما آنان از (آنچه مایه) یادآوریشان (است) رویگردانند! نکات تفسیری:
1- حقّ، هرگز نباید تابع تمایلات و خواسته هاى مردم باشد. (ولو اتّبع)
2- اشراف کافر، دوست دارند که دین طبق میل آنان باشد. (ولو اتّبع الحقّ)
3- حقّ پرستى با هوا پرستى تضاد دارد. (لفسدت)
4- در آسمان ها، موجودات زنده و با شعور وجود دارد. (مَن فیهنّ)
5- گاهى انسان از توجّه به آنچه سبب عزّت و نام نیک اوست اعراض مى کند.(فهم عن ذکرهم معرضون)
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 72 از سوره مبارکه مومنون
أَمْ تَسْأَلُهُمْ خَرْجاً فَخَرَاجُ رَبِّکَ خَیْرٌ وَ هُوَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ
یا اینکه تو از آنها مزد و هزینه ای (در برابر دعوتت) می خواهی؟ با اینکه مزد پروردگارت بهتر، و او بهترین روزی دهندگان است!
- در تبلیغ دین، نباید از مردم پولى طلب کرد؛ اگر خود آنها دادند حساب جدایى دارد. (ام تسئلهم)
2- مردم در برابر پول خواستن مبلّغ حساسیت دارند. (ام تسئلهم خرجا)
3- روزى دادن به صورت مستمر، از شئون پروردگار است. (فخراج ربّک)
4- خداوند ضامن روزى مبلّغان دین است. (فخراج ربّک)
5- واسطه هاى رزق، شما را نفریبند. (وهو خیرالرّازقین)
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 73 از سوره مبارکه مومنون
وَ إِنَّکَ لَتَدْعُوهُمْ إِلىَ صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ
بطور قطع و یقین، تو(پیامبر) آنان را به راه راست دعوت می کنی. نکات تفسیری:
1- پیامبر، منادى راه درست است. (انّک لتدعوهم الى صراط مستقیم)
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 67 از سوره مبارکه مومنون
مُسْتَکْبِرِینَ بِهِ سَامِرًا تَهْجُرُونَ
در حالی که در برابر او (پیامبر) استکبار می کردید، و شبها در جلسات خود به بدگویی می پرداختید؟! نکات تفسیری:
1- بدتر از عقب گرد واعراض از حقّ، آن است که هدف از این عمل، استکبار باشد. (مستکبرین به)
2- کسى که روز منطق ندارد، شب یاوه سرایى مى کند. (سامراً تَهجُرون)
3- کسى که حرف حساب ندارد، فحش مى دهد. (تَهجُرون)