تلاوت صفحه 474:
آیه
شماره 19 از سوره مبارکه نحل
وَاللّهُ یَعْلَمُ مَا تُسِرُّونَ وَمَا تُعْلِنُونَ
و خدا آنچه را که پنهان مى دارید و آنچه را که آشکار مى سازید مى داند
نکات تفسیری :
1-علم خداوند نسبت به همه امور، چه
آشکار و چه پنهان یکسان است. «ما تسرّون و ما تعلنون»
2- اگر بدانیم که خداوند به کارهاى ما آگاه است تقوا پیشه مى کنیم. «واللَّه یعلم»
3- خداوند به نیّتها و اهداف ما نیز آگاه است. «یعلم ما تسرّون»
تلاوت صفحه 473 :
آیه
شماره 18 از سوره مبارکه نحل
إِن تَعُدُّواْ نِعْمَةَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ اللّهَ لَغَفُورٌ
رَّحِیمٌ
و اگر نعمت[هاى] خدا را شماره کنید آن را نمى توانید بشمارید قطعا خدا آمرزنده
مهربان است
نکات تفسیری :
تلاوت صفحه 472:
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 15 از سوره مبارکه نحل
وَأَلْقَى فِی الأَرْضِ رَوَاسِیَ أَن تَمِیدَ بِکُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَّعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ
و در زمین کوههایى استوار افکند تا شما را نجنباند و رودها و راهها [قرار داد] تا شما راه خود را پیدا کنید
نکات تفسیری :
1- کوهها، محصول یک تصادف کور نیست، بلکه بر اساس تدبیر حکیمانه است. «اَلقى فى الارض رواسى»
2- کوهها چون ثابت و استوار هستند، مى توانند مانع اضطراب و مایه آرامش زمین و ساکنانِ آن شوند. «رواسى ان تمید بکم» (آرى کسى مى تواند جلوى ناآرامى و اضطرابِ جامعه را بگیرد که خود ثابت قدم و استوار باشد.)
3- کوهها با سراشیبى دامنه هاى آن، سبب جریان آب در نهرها مى شوند. «انهاراً»
4- کوهها، بر خلاف آنچه به نظر مى رسد، مانع راه نیستند، بلکه راهنماى راه هستند. «سبلاً لعلّکم تهتدون»
5 - کوهها هم مایه ى هدایت ظاهرى اند وهم معنوى. «لعلّکم تهتدون»
(کوهها بهترین علامت راه در بیابان است و همچنین بهترین راه خداشناسى و توجّه به عظمت و قدرتِ خالق اند.)
تلاوت صفحه 471 :
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه
شماره 27 از سوره مبارکه ابراهیم
یُثَبِّتُ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُواْ بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ فِی الْحَیَاةِ
الدُّنْیَا وَفِی الآخِرَةِ وَیُضِلُّ اللّهُ الظَّالِمِینَ وَیَفْعَلُ اللّهُ مَا
یَشَاءُ
خدا کسانى را که ایمان آورده اند در زندگى دنیا و در آخرت با سخن استوار ثابت
مى گرداند و ستمگران را بىراه مى گذارد و خدا هر چه بخواهد انجام مى دهد
نکات تفسیری :
1- امدادهاى الهى، وابسته به راهى
است که انسان انتخاب مى کند. «یثبّت اللَّه الذین آمنوا»
2- اگر یارى خداوند نباشد، انسان در برابر وسوسه ها و هوسها و طاغوتها از پا
درمى آید و سقوط مى کند. «یثبّت اللَّه الذین آمنوا»
3- اهل ایمان از نظر منطق، محکم و استوارند و در برابر مکتبهاى مادّى مى ایستند.
«یثبّت اللَّه الذین آمنوا بالقول الثابت فىالحیوة الدّنیا»
4- انسان اگر ایمان آورد، خدا او را بیمه مى کند و اگر به درخت خبیثه و مکتب باطل
دل دهد، خدا او را رها مى کند. «یثبّت اللَّه الذین امنوا... یضلّ اللَّه
الظالمین»
5- پذیرش مکتبهاى باطل، ظلم به خود ومکتب است. «الظالمین»
تلاوت صفحه 470 :
آیه
شماره 26 از سوره مبارکه ابراهیم
وَمَثلُ کَلِمَةٍ خَبِیثَةٍ کَشَجَرَةٍ خَبِیثَةٍ اجْتُثَّتْ مِن فَوْقِ
الأَرْضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٍ
و مثل سخنى ناپاک چون درختى ناپاک است که از روى زمین کنده شده و قرارى ندارد
نکات تفسیری :
1- از شیوه هاى تعلیم و تربیت، روش
مقایسه است. «کلمة طیّبة... کلمة خبیثة»
2- شرک و هر چه که دون اللَّه باشد، ثبات ودوام ندارد. «ما لها من قرار»
3- عقاید باطل همچون علفهاى هرز، ریشه اى در عمق زمین ندارد، زیرا پایه و مبناى
درست ندارد. «اجتثت من فوق الارض»
تلاوت صفحه 469 :
آیه
شماره 25 از سوره مبارکه ابراهیم
تُؤْتِی أُکُلَهَا کُلَّ حِینٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَیَضْرِبُ اللّهُ
الأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ
میوه اش را هر دم به اذن پروردگارش مى دهد و خدا مثلها را براى مردم مى زند شاید
که آنان پند گیرند
نکات تفسیری :
1- درخت ایمان، همواره ثمر دارد
ومومن پاییز وخزان ندارد. «اکلها کل حین»
2- تشبیه و تمثیل، شیوه اى قرآنى براى توجه و تذکر مردم. «لعلهم یتذکرون»
تلاوت صفحه 468 :
آیه
شماره 24 از سوره مبارکه ابراهیم
أَلَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرةٍ
طَیِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِی السَّمَاء
آیا ندیدى خدا چگونه مثل زده سخنى پاک که مانند درختى پاک است که ریشه اش استوار و
شاخه اش در آسمان است
نکات تفسیری :
1-در مثالهاى قرآن دقت کنیم. «اَلَم
تَر»
2- عقیده حقّ، کلمه ى طیّبه اى است که اصل آن در قلب مؤمن ثابت است. «اصلها ثابت»
و از الطاف خداوند آن است که مؤمنان را بر این عقیده حفظ مى کند. «یثبّت اللَّه
الّذین آمنوا بالقول الثّابت»(ابراهیم/27)
3- کلام حقّ، پایدار واستوار و پابرجاست. «کلمة طیبة... اصلها ثابت»
تلاوت صفحه 467 :
آیه
شماره 3 از سوره مبارکه ابراهیم
الَّذِینَ یَسْتَحِبُّونَ الْحَیَاةَ الدُّنْیَا عَلَى الآخِرَةِ
وَیَصُدُّونَ عَن سَبِیلِ اللّهِ وَیَبْغُونَهَا عِوَجًا أُوْلَئِکَ فِی ضَلاَلٍ
بَعِیدٍ
همانان که زندگى دنیا را بر آخرت ترجیح مى دهند و مانع راه خدا مى شوند و آن را کج
مى شمارند آنانند که در گمراهى دور و درازى هستند
نکات تفسیری :
همانان
که زندگى دنیا را بر آخرت ترجیح مى دهند و مانع راه خدا مى شوند و آن را کج
مى شمارند آنانند که در گمراهى دور و درازى هستند:
1- دنیاگرایى، زمینه ى کفر، مبارزه با دین و ضلالت است. «یستحبّون الحیوة
الدنیا... و یصدّون... فى ضلال بعید»
2- سرچشمه ى گمراهى ها عملکرد خود انسان است.«یستحبّون، یصّدون، یبغون»
3- کفّار سه مرحله را طى مى کنند:
اوّل خودشان با دنیاگرایى منحرف مى شوند. «یستحبّون»
آنگاه با اعمالشان دیگران را از راه باز مى دارند. «یصدون»
سپس با تمام توان مسیر حق طلبان را منحرف مى کنند. «یبغونها»
4- روحیّه ى کفر، عامل انحراف طلبى است. «ویل للکافرین... یبغونها»
5- گمراهى، درجات و مراحلى دارد. و هر چه عمیقتر شود رجوع به حق مشکلتر
مى شود.«ضلال بعید»
تلاوت صفحه 466 :
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 1 از سوره مبارکه ابراهیم
الَر کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ
الف لام راء کتابى است که آن را به سوى تو فرود آوردیم تا مردم را به اذن پروردگارشان از تاریکی ها به سوى روشنایى بیرون آورى به سوى راه آن شکست ناپذیر ستوده
نکات تفسیری :
1- قرآن به تنهایى کافى نیست، براى هدایت مردم رهبر الهى نیز لازم است. «کتاب انزلناه الیک لتخرج»
2- فلسفه ى نزول کتابهاى آسمانى و بعثت انبیا، نجات بشر از ظلمتهاست. «لتخرج الناس ...»
از ظلمت جهل به نور علم، از ظلمت کفر به نور ایمان، از ظلمت تفرقه به نور وحدت و از ظلمت گناه به نور تقوا.
3- ظلمتها بسیارند، امّا نور یکى است. حق یکى، ولى باطل زیاد است. «الظلمات... النور» (کلمه نور مفرد و کلمه ظلمات جمع آمده است.)
4- پیامبران وکتابهاى آسمانى وسیله ى هدایتند، اصل هدایت با اذن خداست. «باذن ربّهم»
5- راه خدا، راه عزت و سربلندى و کمال است. «الى صراط العزیز الحمید»
تلاوت صفحه 465 :
آیه
شماره 55 از سوره مبارکه یونس
لا إِنَّ لِلّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ أَلاَ إِنَّ وَعْدَ
اللّهِ حَقٌّ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لاَ یَعْلَمُونَ
بدانید که در حقیقت آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست بدانید که در حقیقت
وعده خدا حق است ولى بیشتر آنان نمى دانند
نکات تفسیری :
1- دانستن کافى نیست، تذکّر وتوجّه
به دانسته ها و باورها مهّم است. «اَلا»
2- مالکیّت او بر هستى، نشانه ى توانمندى او بر تحقّق وعده هاست. «للّه ما فى
السموات... انّ وعد الله حقّ»
حضرت فاطمه سلام الله علیها
فَرَضَ اللّهُ الإِیمانَ تَطهیراً مِنَ الشِّرکِ... وَالزَّکاةَ زِیادَةً فِی الرِّزقِ.
خداوند ایمان را پاک کننده از شرک... و زکات را افزاینده روزى ساخت.
کتاب من لا یحضره الفقیه : ج ٣