در روایت داریم چند دعا مستجاب نمیشود:
1ـ دعای آدم تنبل: یکی از اولیای خدا مریض شد. گفت: «خدایا مرا شفا بده!» خدا گفت: «من هیچ وقت تو را شفا نمیدهم.» دکتر هست پاشو برو دکتر. مسوول هستی وقتی مریض شدی دکتر بروی. از خدا بخواهید که شما خوب شوید و خودتان هم به وظیفهتان عمل کنید. اگر کسی که پزشک نرفته دعا کند، اگر کسی که تنبل و بیکار است، دعا کند. دعایش مستجاب نمیشود و «رَجُلٌ جَالِسٌ فِی بَیْتِهِ یَقُولُ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی» (کافى، ج2، ص511) یا مثلاً «وَ رَجُلٌ کَانَ لَهُ مَالٌ فَأَفْسَدَهُ» (کافى، ج2، ص511) یک زمانی هم ممکن است که شخص پول داشته ولی ولخرجی کرده و پولش را از بین برده است. بعد به خدا میگوید: «برسان» خدا در جواب میگوید: «رساندم قدرش را ندانستی.»
یکی از آداب دعا این است که دعا کامپیوتری باشد. یعنی دعا بزرگ باشد. امام دعا میکند«عَنْ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِی مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا وَ بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا وَ سَهْلِهَا وَ جَبَلِهَا حَیِّهِمْ وَ مَیِّتِهِمْ وَ عَنْ وَالِدَیَّ وَ وُلْدِی» (بحارالأنوار، ج99، ص110) تمام مومنین زن و مرد و تمام مسلمانان زن ومرد در شرق عالم و غرب عالم همه را ببخش! «حَیِّهِمْ وَ مَیِّتِهِمْ» مرده و زندهشان را همه را ببخش. «وَ عَنْ وَالِدَیَّ وَ وُلْدِی» خودمان را و والدین ما را و .... چرا میگویی: «ای خدا! این بچه را شفا بده؟» بگو: «خدایا! تمام مریضها را شفا بده.»
آداب دعا:
1- رو به قبله بودن: داریم که وقتی دعا می خوانید سعی کنید رو به قبله بنشینید، اصلاً قبله به ما جهت می دهد حضرت وقتی می خواست بنشیند رو به قبله می نشست نه تنها نماز، خوراک ما هم باید گوسفندی و گاو و شتری باشد که رو به قبله ذبح باشد یعنی چه شکم، چه اشک، چه اقتصاد همه باید یک جهت الهی داشته باشی. یک جنسی را که از کارخانه تحویل می گیرید تمام اجناس آن آرم کارخانه را دارد. آدمِ خدائی باید همه کارهایش خدائی باشد نشستن رو به قبله، خوابیدن رو به قبله، نماز رو به قبله، کشتن گوسفند رو به قبله، دعا رو به قبله یعنی باید جهت داشته باشد.
2- بلند کردن دستها: حدیث داریم وقتی می خواهید دعا کنید، دستهایتان را بیاورید تا مقابل صورت و حدیث داریم کف دست که آمد مقابل صورت خدا می گوید من خجالت می کشم دستی را که بالا آمده است، محروم برگردانم.
3- خضوع و انابه و گریه: خیلی برای گریه آیه داریم و بیشتر روایت داریم، امام زین العابدین علیه السلام میفرماید: خدایا! من چرا مدتی است که چشمم اشک ندارد؟ برای چه، «إِلَهِی إِلَیْکَ أَشْکُو قَلْباً قَاسِیاً مَعَ الْوَسْوَاسِ مُتَقَلِّباً وَ بِالرَّیْنِ وَ الطَّبْعِ مُتَلَبِّساً وَ عَیْناً عَنِ الْبُکَاءِ مِنْ خَوْفِکَ جَامِدَةً » (بحارالأنوار،ج91،ص143)خدایا! من از تو شکایت می کنم من از دست چشمم ناراحتم، چشم من گریه ندارد، البتّه گریه در مقابل خدا منظور است. در برابر دشمن و نسبت به کفار محکم، «أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ» فتح/29.
دعا و شرایط استجابت دعا
یک سرى دعاها مستجاب مى شودو یک سرى دعاها مستجاب نمى شود. اصل دعا اهمیتش بر کسى پوشیده نیست. الدعا مخ العبادة. دعا بهترین عبادت است. روایتى داریم اگر همه عبادتها نصف باشد نصف آن دعا است.
شرایط استجابت دعا:
1- اخلاص در دعا٬ چون قرآن مى گوید (ادعونى) یعنى از خودم بخواهید. ما جدى از خدا نمى خواهیم. به خدا مى گوییم درستش کن به ده نفر دیگر هم مى گوییم درستش کن. شرطش این است که آدم دل بکند، و قدرتى را غیر از قدرت خدا نافذ نداند.
2- اصرار در دعا:
سفارش کرده اند که در دعا اصرار کنید. امام مى فرماید پشت سر هم دعا بکن (من دق باب و جد و جد) جد یعنى جدیت بکند. مگر خورشید با یک بار تابیدن خرما را مى پزد. وقتى زیاد دعا کردى خودت بر اثر دعا رشدى مى کنى، ظرفت بزرگ مى شود و حالا وقت این است که کمکت بکند.
برگرفته از سخنان آیت الله جاودان
بر گرفته از سخنان آیت الله جاودان
حضرت فاطمه سلام الله علیها
فَرَضَ اللّهُ الإِیمانَ تَطهیراً مِنَ الشِّرکِ... وَالزَّکاةَ زِیادَةً فِی الرِّزقِ.
خداوند ایمان را پاک کننده از شرک... و زکات را افزاینده روزى ساخت.
کتاب من لا یحضره الفقیه : ج ٣