قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 15 از سوره مبارکه طه
إِنَّ السَّاعَةَ ءَاتِیَةٌ أَکاَدُ أُخْفِیهَا لِتُجْزَى کلُُّ نَفْسِ بِمَا تَسْعَى
بطور قطع رستاخیز خواهد آمد! می خواهم آن را پنهان کنم، تا هر کس در برابر سعی و کوشش خود، جزا داده شود! نکات تفسیری :
1- توحید ومعاد، اوّلین پیامهاى الهى براى بشر است. «لاالهالاّانَا، السّاعة آتیة»
2- از زمان وقوع قیامت، هیچ کس به جز خدا آگاه نیست. «اَکاد اُخفیها»
3- برپایى قیامت حتمى است، «انّالساعة آتیة» امّا زمانش مخفى است. «اُخفیها»
4- هر آگاهى و دانستنى مفید نیست. «اَکاد اُخفیها» ندانستن زمان وقوع قیامت داراى حکمت و لطفى است. زیرا انسان در عمل آزاد بوده و گرفتار هیجان و ترس نیست. کسى که ساعت آمدن میهمان را نمى داند، دائماً آمادگى خود را حفظ مى کند
5- پاداش بر اساس سعى وتلاش است، خواه به انجام برسد، یا نرسد. «لتجزى – بماتسعى»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 14 از سوره مبارکه طه
إِنَّنىِ أَنَا اللَّهُ لَا إِلَاهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدْنىِ وَ أَقِمِ الصَّلَوةَ لِذِکْرِى
من «الله» هستم; معبودی جز من نیست! مرا بپرست، و نماز را برای یاد من بپادار! نکات تفسیری :
1- عبادت باید خالصانه باشد. ارزش عبادت به میزان خلوص آن است. «فاعبدنى»
2- توحید در رأس همه عقاید و نماز در رأس همه عبادات است. «لااله الاّ انا، فاعبدنى و أقم الصّلوة»
3- نماز، اوّلین دستور کار و برنامه ى عملى انبیاست. «أقِم الصّلوة»
4- نماز، در ادیان دیگر نیز بوده است. «أقم الصّلوة»
5- هدف از اقامه نماز، تنها رعایت قالب آن نیست، بلکه توجّه به قلب آن، یعنى احساس حضور است. «أقم الصّلوة لذکرى»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 13 از سوره مبارکه طه
وَ أَنَا اخْترَتُکَ فَاسْتَمِعْ لِمَا یُوحَى
و من تو(موسی) را (برای مقام رسالت) برگزیدم; اکنون به آنچه برتو وحی می شود، گوش فراده! نکات تفسیری :
1-پیامبران، از جانب خداوند منصوب مى شوند، نه از طرف مردم. «انَا اخترتک»
2- باید کلمات وحى را با تمام وجود وبا جان ودل شنید. «فاستمع» نه «فاسمع.»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 12 از سوره مبارکه طه
إِنىِّ أَنَا رَبُّکَ فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى
من پروردگار توام! کفشهایت را بیرون آر، که تو در سرزمین مقدس «طوی» هستی! نکات تفسیری :
1- هر کجا که ناباورى احساس مى شود، باید تأکید بیشترى کرد. «اِنّى انَا ربّک»
2- آثار قداست و معنویت کار باید در ظاهر افراد نیز پیدا باشد. «فاْخلع نعلیک»
3- رابطه ى عمیق با خداوند، در گرو دل کندن از وابستگى هاست. «فاْخلَع نعلیک»
4- براى دریافت مسئولیت، فروتنى از ابتدائى ترین لوازم است. «فاخلع نعلیک»
5- بعضى از مکانها داراى قداست خاصى هستند. «فاخلع نعلیکاِنّک بالواد المقدّس» (پابرهنه شدن وبیرون آوردن کفش، از آداب ورود به مکانهاى مقدّس است)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 53 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ یَسْتَعْجِلُونَکَ بِالْعَذَابِ وَ لَوْ لَا أَجَلٌ مُّسَمًّى لجَّاءَهُمُ الْعَذَابُ وَ لَیَأْتِیَنَهُم بَغْتَةً وَ هُمْ لَا یَشْعُرُونَ
آنان با شتاب از تو عذاب را می طلبند; و اگر موعد مقرری تعیین نشده بود، عذاب (الهی) به سراغ آنان می آمد; و سرانجام این عذاب بطور ناگهانی بر آنها نازل می شود در حالی که نمی دانند (و غافلند). نکات تفسیری :
1-لطف یا قهر الهى، حکیمانه، حساب شده و داراى برنامه است و با عجله ى این و آن تغییر نمى کند. «یستعجلونک»
2- سقوط فکرى انسان به قدرى است که حاضر است هلاک شود، ولى حقّ را نپذیرد. «یستعجلونک بالعذاب»
3- امور این عالم، داراى زمانبندى هاى حساب شده و معیّن است. «اجلٌ مسّمىً»
4- قهر ناگهانى خداوند براى آمادگى دایمى ماست. «بغتةً»
5- قهر الهى قابل پیشبینى نیست. «لا یشعرون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 52 از سوره مبارکه عنکبوت
قُلْ کَفَى بِاللَّهِ بَیْنىِ وَ بَیْنَکُمْ شهَیدًا یَعْلَمُ مَا فىِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ الَّذِینَ ءَامَنُواْ بِالْبَاطِلِ وَ کَفَرُواْ بِاللَّهِ أُوْلَئکَ هُمُ الْخَسِرُونَ
بگو: «همین بس که خدا میان من و شما گواه است; آنچه را در آسمانها و زمین است می داند; و کسانی که به باطل ایمان آوردند و به خدا کافر شدند زیانکاران واقعی هستند! نکات تفسیری :
1-اگر استدلال با مخالف سودى نداشت، بحث را قطع کنید و او را به خدا واگذارید. «قل کفى»
2- خداوند با نزول قرآن و بشارت آمدن پیامبر اسلام در کتابهاى آسمانى پیشین، صداقت پیامبر را تأیید کرده و بر آن گواهى مى دهد. «شهیدا»
3- خداوند، به همه چیز آگاه است، پس لجاجت و بهانه تراشى چرا؟! «یعلم ما فى السموات...»
4- رها کردن ایمان و معنویّت و دلبستگى به غیر او، قدم گذاردن در راه کفر، باطل، پوچى و انحراف مى باشد که سرانجامش خسارت واقعى است. «آمنوا بالباطل ... هم الخاسرون»
5- کافران، زیانکاران واقعى اند. «کفروا باللّه اولئک هم الخاسرون »
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 51 از سوره مبارکه عنکبوت
أَ وَ لَمْ یَکْفِهِمْ أَنَّا أَنزَلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ یُتْلىَ عَلَیْهِمْ إِنَّ فىِ ذَالِکَ لَرَحْمَةً وَ ذِکْرَى لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ
آیا برای آنان کافی نیست که این کتاب را بر تو نازل کردیم که پیوسته بر آنها تلاوت می شود؟! در این، رحمت و تذکری است برای کسانی که ایمان می آورند (و این معجزه بسیار واضحی است) . نکات تفسیری :
1- قرآن، کتابى جامع و کامل است و همه ى نیازهاى معنوى را به نوعى پاسخ داده و تأمین مى کند. «اولم یکفهم»
2- هم پیامبرِ خدا، «رحمة للعالمین»(154) است و هم کتابش. («رحمةً» نکره و با تنوین آمده، که نشانه ى بزرگى و عظمت آن است)
3- قرآن، مایه ى رحمت و دورى از غفلت است. «لرحمةً و ذکرى»
4- شرط دریافت رحمت و پذیرش تذکّرات الهى، ایمان است. «لقوم یؤمنون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 50 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ قَالُواْ لَوْ لَا أُنزِلَ عَلَیْهِ ءَایَاتٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الآیَاتُ عِندَ اللَّهِ وَ إِنَّمَا أَنَا نَذِیرٌ مُّبِینٌ
گفتند: «چرا معجزاتی از سوی پروردگارش بر او نازل نشده؟!» بگو: «معجزات همه نزد خداست (و به فرمان او نازل می شود، نه به میل من و شما); من تنها بیم دهنده ای آشکارم! نکات تفسیری :
1- بهانه جویى افراد لجوج، تمام شدنى نیست. (با دیدن انواع معجزه، باز هم معجزه ى دیگرى مى خواهند.) «لولا انزل»
2- پیامبر در برابر بهانه جویان مقاومت مى کرد و به آنان پاسخ مى داد، زیرا معجزه کارى حکیمانه و الهى است نه بازیچه ى بهانه جویان. «قل انّما الایات عند اللّه»
3- هشدار و انذار، به دلیل غفلت زدایى، قوى تر و مؤثّرتر از بشارت و امید است. «انّما انا نذیر» و نفرمود: «انّما انا بشیر»
4- هشدار انبیا، صریح و شفّاف است. (نه با کنایه و ابهام و تعریض) «مبین»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 49 از سوره مبارکه عنکبوت
بَلْ هُوَ ءَایَاتُ بَیِّنَاتٌ فىِ صُدُورِ الَّذِینَ أُوتُواْ الْعِلْمَ وَ مَا یَجْحَدُ بِایَاتِنَا إِلَّا الظَّلِمُونَ
ولی این آیات روشنی است که در سینه دانشوران جای دارد; و آیات ما را جز ستمگران انکار نمی کنند! نکات تفسیری :
1- نشانه ى علم واقعى، پذیرش آیات روشن الهى است. «فى صدور الّذین اوتوا العلم»
2- گرچه انسان براى رسیدن به مقصود، مأمور به تلاش و کوشش است، لیکن علم، هدیه ى الهى است. «اوتوا العلم»
3- آیات قرآن، بر دل اهل علم مى نشیند و این گروه هستند که حقانیّت آن را با تمام وجود درک مى کنند. «الّذین اوتوا العلم»
4 - نمونه ى روشن ظلم، ظلم فرهنگى و انکار نابجاست. «و ما یجحد بآیاتنا الاّ الظلمون»
5- آنچه را که انسان مى فهمد، اگر انکار کند، نوعى ظلم است. «الاّ الظالمون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 39 از سوره مبارکه طه
أَنِ اقْذِفِیهِ فىِ التَّابُوتِ فَاقْذِفِیهِ فىِ الْیَمِّ فَلْیُلْقِهِ الْیَمُّ بِالسَّاحِلِ یَأْخُذْهُ عَدُوٌّ لىِّ وَ عَدُوٌّ لَّهُ وَ أَلْقَیْتُ عَلَیْکَ محَبَّةً مِّنىِّ وَ لِتُصْنَعَ عَلىَ عَیْنىِ
که: «او را در صندوقی بیفکن، و آن صندوق را به دریا بینداز، تا دریا آن را به ساحل افکند; و دشمن من و دشمن او، آن را برگیرد!» و من محبتی از خودم بر تو افکندم، تا در برابر دیدگان ( علم) من، ساخته شوی (و پرورش یابی)! نکات تفسیری :
1- دریا نیز همچون تمام هستى، تحت امر الهى است. «فلیلقه الیمّ بالساحل»
2- تکرار کلمه «عدّو» نشانه عمق عداوت طاغوت نسبت به فرستادگان الهى است. «عدوٌّ لى و عدوٌّ له»
3- عدو شود سبب خیر، اگر خدا خواهد. «یأخذه عدوٌّ لى و عدوٌّ له»
4- محبوبیّت یکى از الطاف الهى است. آنکه دلها از اوست، محبّت نیز از اوست. «محبّة منّى»
5- اولیاى خدا، تحت نظر و تربیت ویژه ى پروردگار قرار دارند. «على عینى»