تلاوت صفحه 574 :
آیه
شماره 11 از سوره مبارکه هود
وَ لا تَرْکَنُوا إِلَى الَّذینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ وَ ما
لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِیاءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ
و بر ظالمان تکیه ننمایید، که موجب مى شود آتش شما را فرا گیرد؛ و در آن حال، هیچ
ولىّ و سرپرستى جز خدا نخواهید داشت؛ و یارى نمى شوید!
نکات تفسیری :
1-
صبر در برابر حوادثِ تلخ و شیرین زندگى، از بهترین مصادیق عمل صالح است. «صبروا و
عملوا الصالحات»
2- مؤمن، نه یأس دارد و نه کفران و تفاخر، بلکه نشکن و مقاوم است. «صبروا»
3- صبر و پایدارى وسیله ى آمرزش گناهان است. «الذین صبروا ... لهم مغفرة»
4- اگر بدانیم که چه پاداشى در انتظار ماست، صبر براى ما شیرین مى شود. «الذین
صبروا... لهم مغفرة و اجرٌ کبیر»
تلاوت صفحه 573 :
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 36 از سوره مبارکه یونس
وَ ما یَتَّبِعُ أَکْثَرُهُمْ إِلاَّ ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لا یُغْنی مِنَ الْحَقِّ شَیْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلیمٌ بِما یَفْعَلُونَ
و بیشتر آنها، جز از گمان (و پندارهاى بى اساس)، پیروى نمى کنند؛ (در حالى که) گمان، هرگز انسان را از حقّ بى نیاز نمى سازد (و به حق نمى رساند)! به یقین، خداوند از آنچه انجام مى دهند، آگاه است!
نکات تفسیری :
1- همیشه اکثریّت، نشانه ى حقّانیّت نیست. «و ما یتّبع اکثرهم الا ظناً»
2- مخالفان انبیا، منطق ندارند. «الاّ ظّناً»
3- شرک پایه ى علمى ندارد. «هل من شرکائکم... و ما یتّبع الا ظناً»
4- در عقاید و بینش ها باید سراغ علم رفت، نه گمان. «انّ الظّنَّ لایغنى من الحقّ»
تلاوت صفحه 572 :
آیه
شماره 10 از سوره مبارکه یونس
دَعْواهُمْ فیها سُبْحانَکَ اللَّهُمَّ وَ تَحِیَّتُهُمْ فیها سَلامٌ وَ
آخِرُ دَعْواهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ
گفتار (و دعاى) آنها در بهشت این است که: «خداوندا، منزهى تو!» و تحیّت آنها در
آنجا: سلام؛ و آخرین سخنشان این است که: «حمد، مخصوص پروردگار عالمیان است!»
نکات تفسیری :
1-
یاد خدا تنها در دنیا نیست، آخرت هم جاى ذکر الهى است. «سبحانک اللّهم»
2- انسان به جایى مى رسد که دعا و خواسته اش هم تمجید پروردگار مى شود. «دعواهم
فیها سبحانک» و این تسبیح و تمجید آنان را کامیاب مى سازد.
3- مؤمنان، در برابر صفات الهى مى گویند: «سبحانک»، در برابر سایر مؤمنان
مى گویند:«سلام» ودر مقابل کامیابى از نعمتهاى الهى مى گویند:«الحمدللَّه»
4- مؤمن، عاشق خداست. بهشت و لذّتهاى بهشتى هم او را از یاد محبوب باز نمى دارد،
بلکه در همه چیز، لطف و قدرت خدا را مى بیند. «سبحانک اللّهم، الحمد للّه»
5 - آغاز سخن مؤمنان با «سبحان اللّه» وپایان آن با «الحمدللَّه» مى باشد. (از
عبارت «آخر دعواهم ان الحمدللَّه» استفاده مى شود که اوّل سخن آنان «سبحانک
الّلهم» است)
تلاوت صفحه 571 :
آیه
شماره 9 از سوره مبارکه یونس
إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ یَهْدیهِمْ رَبُّهُمْ
بِإیمانِهِمْ تَجْری مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهارُ فی جَنَّاتِ النَّعیمِ
کسانى که ایمان آوردند و کارهاى شایسته انجام دادند، پروردگارشان آنها را در
پرتو ایمانشان هدایت مى کند؛ از زیر (قصرهاى) آنها در باغهاى بهشت، نهرها جارى
است.
نکات تفسیری :
1-
گرچه مؤمن هدایت یافته است، ولى همواره نیازمند هدایت الهى است. [حتّى رسول خدا
صلى الله علیه وآله و امامان معصوم علیهم السلام نیز همواره مى گفتند: »اهدنا
الصراط المستقیم« ] «یهدیهم ربّهم»
2- زمینه ى هدایت الهى را باید خود ایجاد کنیم. «یهدیهم ربّهم بایمانهم»
3- در مقایسه بین ایمان و عمل، ایمان محور است. «یهدیهم ربّهم بایمانهم» و نفرمود:
«بایمانهم و عملهم»
تلاوت صفحه 570 :
آیه
شماره 122 از سوره مبارکه توبه
وَ ما کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ
کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا
قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ
شایسته نیست مؤمنان همگى (بسوى میدان جهاد) کوچ کنند؛ چرا از هر گروهى از آنان،
طایفه اى کوچ نمى کند (و طایفه اى در مدینه بماند)، تا در دین (و معارف و احکام
اسلام) آگاهى یابند و به هنگام بازگشت بسوى قوم خود، آنها را بیم دهند؟! شاید (از
مخالفت فرمان پروردگار) بترسند، و خوددارى کنند!
نکات تفسیری :
تلاوت صفحه 569 :
آیه
شماره 111 از سوره مبارکه توبه
إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ
بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ
یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجیلِ وَ
الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ
الَّذی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ
خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریدارى کرده، که (در برابرش) بهشت براى
آنان باشد؛ (به این گونه که:) در راه خدا پیکار مى کنند، مى کشند و کشته مى شوند؛
این وعده حقّى است بر او، که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده؛ و چه کسى از خدا
به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدى که با خدا
کرده اید؛ و این است آن پیروزى بزرگ.
نکات تفسیری :
تلاوت صفحه 568 :
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 108 از سوره مبارکه توبه
لا تَقُمْ فیهِ أَبَداً لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فیهِ فیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ
هرگز در آن (مسجد به عبادت) نایست! آن مسجدى که از روز نخست بر پایه تقوا بنا شده، شایسته تر است که در آن (به عبادت) بایستى؛ در آن، مردانى هستند که دوست مى دارند پاکیزه باشند؛ و خداوند پاکیزگان را دوست دارد.
نکات تفسیری :
1- عبادت از سیاست جدا نیست. حتّى با نماز نباید باطلى را تقویت کرد.«لا تقم فیه ابداً» (تائید کفر و نفاق وتفرقه حرام است)
2- رهبر، الگوى دیگران است. پیامبر نباید وارد مسجد ضرار شود تا دیگران هم وارد نشوند. لذا خطابِ آیه به پیامبر است. «لا تقم فیه»
3- ارزش هرچیز وابسته به اهداف و انگیزه ها و نیّات بنیانگزاران آن دارد. «اُسس على التقوى»
4- ارزش مکانها، بسته به افرادى است که به آنجا رفت وآمد مى کنند. ارزش یک مسجد به نمازگزارانِ آن است، نه گنبد و گلدسته ى آن.«لمسجدٌ ... احقّ ان تقوم، فیه رجال یحبون ان یتطهروا»
تلاوت صفحه 567 :
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 107 از سوره مبارکه توبه
وَ الَّذینَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ کُفْراً وَ تَفْریقاً بَیْنَ الْمُؤْمِنینَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَیَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلاَّ الْحُسْنى وَ اللَّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ
گروهى دیگر از آنها) کسانى هستند که مسجدى ساختند براى زیان (به مسلمانان)، و (تقوّیت) کفر، و تفرقه افکنى میان مؤمنان، و کمینگاه براى کسى که از پیش با خدا و پیامبرش مبارزه کرده بود؛ آنها سوگند یاد مى کنند که: «جز نیکى (و خدمت)، نظرى نداشته ایم!» امّا خداوند گواهى مى دهد که آنها دروغگو هستند.
نکات تفسیری :
1- دشمن، از مسجد و مذهب، علیه مذهب سوء استفاده مى کند، ظاهر شعارها و القاب، فریبمان ندهد! «اتّخذوا مسجداً ضراراً»
2- هنگام جنگ با دشمنان خارجى، از توطئه هاى دشمنان داخلى غافل نشویم. منافقان در آستانه ى جنگ تبوک از پیامبر مى خواستند تا رسماً پایگاه آنها را افتتاح کند، امّا پیامبرصلى الله علیه وآله، على علیه السلام را در مدینه بجاى خود گذاشت و پس از بازگشت، مسجد ضرار را خراب کرد.
3- سوگند دروغ، شیوه ى منافقان است. «لیحلفنّ»
4- فریب ادّعاها و تبلیغاتِ حقّ به جانب دشمن را نخوریم. «انْ اردنا الاّ الحسنى»
تلاوت صفحه 566 :
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه
شماره 105 از سوره مبارکه توبه
وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ
الْمُؤْمِنُونَ وَ سَتُرَدُّونَ إِلى عالِمِ الْغَیْبِ وَ الشَّهادَةِ
فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
بگو: «عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان، اعمال شما را مى بینند! و بزودى،
بسوى داناى نهان و آشکار، بازگردانده مى شوید؛ و شما را به آنچه عمل مى کردید، خبر
مى دهد»!
نکات تفسیری :
1-
هر چه بیننده ى اعمال بیشتر باشد، شرم و حیاى انسان از خلافکارى بیشتر است، به خصوص
اگر بیننده، خدا و پیامبر و مؤمنین باشند. «سیرى اللَّه، و رسوله، والمؤمنون»
2- عمل معیار سنجش است، آنچه در دنیا بر اولیاى خدا عرضه مى شود عمل است، آنچه هم
در قیامت مورد حساب قرار مى گیرد، عمل است.«اعملوا، فسیرى اللّه عملکم، فینبّئکم
بما کنتم تعملون»
3 - اعمال انسان حقایقى دارد که در قیامت براى او روشن خواهد شد. «فسیرى اللّه
عملکم، فینبّئکم بما کنتم تعملون»
تلاوت صفحه 565 :
آیه
شماره 71 از سوره مبارکه توبه
وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ
یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُقیمُونَ
الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ یُطیعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِکَ
سَیَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزیزٌ حَکیمٌ
مردان و زنان باایمان، ولىّ (و یار و یاور) یکدیگرند؛ امر به معروف، و نهى از منکر
مى کنند؛ نماز را برپا مى دارند؛ و زکات را مى پردازند؛ و خدا و رسولش را اطاعت
مى کنند؛ بزودى خدا آنان را مورد رحمت خویش قرارمى دهد؛ خداوند توانا و حکیم است!
نکات تفسیری :
حضرت فاطمه سلام الله علیها
فَرَضَ اللّهُ الإِیمانَ تَطهیراً مِنَ الشِّرکِ... وَالزَّکاةَ زِیادَةً فِی الرِّزقِ.
خداوند ایمان را پاک کننده از شرک... و زکات را افزاینده روزى ساخت.
کتاب من لا یحضره الفقیه : ج ٣