تلاوت صفحه 554 :

آیه شماره 157  از سوره مبارکه اعراف
 الَّذینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الْأُمِّیَّ الَّذی یَجِدُونَهُ مَکْتُوباً عِنْدَهُمْ فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجیلِ یَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهاهُمْ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ یُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّباتِ وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبائِثَ وَ یَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلالَ الَّتی‏ کانَتْ عَلَیْهِمْ فَالَّذینَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذی أُنْزِلَ مَعَهُ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
همانها که از فرستاده (خدا)، پیامبر «امّى» پیروى مى ‏کنند؛ پیامبرى که صفاتش را، در تورات و انجیلى که نزدشان است، مى‏ یابند؛ آنها را به معروف دستور مى‏ دهد، و از منکر باز می دارد؛ اشیاء پاکیزه را براى آنها حلال مى‏ شمرد، و ناپاکیها را تحریم مى کند؛ و بارهاى سنگین، و زنجیرهایى را که بر آنها بود، (از دوش و گردنشان) بر مى‏ دارد، پس کسانى که به او ایمان آوردند، و حمایت و یاریش کردند، و از نورى که با او نازل شده پیروى نمودند، آنان رستگارانند.
نکات تفسیری :

1- پیروان پیامبر اسلام، از رحمت خاصّ الهى برخوردارند. «ساکتبها... الّذین یتّبعون الرّسول»

2 - نشانه‏ ها و صفات ذکر شده از پیامبر در تورات و انجیل، به گونه‏ اى با آن حضرت تطبیق داشت که گویا خود او را در آن دو کتاب مى‏ یافتند. «یجدونه»
3- حلال‏ها و حرام‏هاى الهى، بر اساس فطرت است. «یحلّ لهم الطیّبات و یحرّم علیهم الخبائث» («طیّب»، به چیزى گفته مى‏ شود که مطابق طبع انسان باشد)
4- تنها ایمان به پیامبر صلى الله علیه وآله کافى نیست، حمایت هم لازم است.«عزّروه... نصروه»

تلاوت صفحه  553 :

آیه شماره 3  از سوره مبارکه حجرات
 إِنَّ الَّذِینَ یَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ أُوْلَئِکَ الَّذِینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى‏ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیمٌ
همانا کسانى که نزد پیامبر (از روى ادب و احترام) صدایشان را پایین مى‏ آورند، آنان کسانى هستند که خداوند دلهایشان را براى (پذیرش) تقوا آزمایش (و آماده) کرده و آمرزش و پاداش بزرگ مخصوص آنها است.
نکات تفسیری :

1- ادب‏هاى مقطعى و لحظه‏ اى، نشان دهنده ‏ى عمق تقوا نیست. «یَغضّون اصواتهم» (فعل مضارع، نشانه‏ ى استمرار و تداوم است)
2- در قرآن هرجا «مغفرت» و«اجر» آمده، ابتدا سخن از مغفرت است. زیرا تا از گناه پاک نشویم، نمى ‏توانیم الطاف الهى را دریافت کنیم. «لهم مغفرة و اجر عظیم»
3- لازمه‏ ى ایمان و تقوا، عصمت از گناه نیست، چه بسا افراد مؤمن متّقى که گرفتار لغزش و گناه مى‏ شوند امّا به زودى جبران مى‏ کنند. «لهم مغفرة»

تلاوت صفحه 552 :

آیه شماره 48  از سوره مبارکه اعراف
 وَ نادى‏ أَصْحابُ الْأَعْرافِ رِجالاً یَعْرِفُونَهُمْ بِسیماهُمْ قالُوا ما أَغْنى‏ عَنْکُمْ جَمْعُکُمْ وَ ما کُنْتُمْ تَسْتَکْبِرُونَ
و اصحاب اعراف، مردانى (از دوزخیان را) که از سیمایشان آنها را مى ‏شناسند، صدا مى‏ زنند و مى ‏گویند: «(دیدید که) گردآورى شما (از مال و ثروت و آن و فرزند) و تکبّرهاى شما، به حالتان سودى نداد!»
نکات تفسیری :

1- در قیامت علاوه بر عذاب الهى، سرزنش‏هایى هم از انسان‏ها نصیب دوزخیان مى‏ شود. «قالوا ما اغنى عنکم...»
2- مال، قدرت، دوستان و طرفداران، عامل نجات نیستند. «ما أغنى عنکم جمعکم» خود انسان نیز در قیامت به این حقیقت اعتراف مى‏ کند. «ما أغنى‏ عنّى مالیه»(حاقه/28)

تلاوت صفحه 551 :

آیه شماره 32  از سوره مبارکه اعراف
 قُلْ مَنْ حَرَّمَ زینَةَ اللَّهِ الَّتی‏ أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ
بگو: «چه کسى زینتهاى الهى را که براى بندگان خود آفریده، و روزی هاى پاکیزه را حرام کرده است؟!» بگو: «اینها در زندگى دنیا، براى کسانى است که ایمان آورده ‏اند؛ (اگر چه دیگران نیز با آنها مشارکت دارند؛ ولى) در قیامت، خالص (براى مؤمنان) خواهد بود.» این گونه آیات (خود) را براى کسانى که آگاهند، شرح مى‏ دهیم‏.
نکات تفسیری :

1- اصل در بهره‏ گیرى از زینت‏ها و طیّبات، مباح بودن است، مگر دلیلى خاص بر حرمت آنها باشد. «مَن حرّم»
2- اسلام، هماهنگ با فطرت و آیین اعتدال است، به نیازهاى طبیعى پاسخ مثبت مى‏ دهد، آنچه را مفید است حلال مى‏ شمرد و از آنچه ضرر دارد نهى مى‏ کند. «مَن حرّم... أخرج لعباده»

3- در بهره‏ بردارى از نعمت‏هاى دنیوى، مؤمن و کافر یکسانند، ولى کامیابى قیامت مخصوص مؤمنان است. « للّذین آمنوا خالصة یوم القیامة»

تلاوت صفحه  550 :

آیه شماره 31  از سوره مبارکه اعراف
 یا بَنی‏ آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ
اى فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید! و (از نعمتهاى الهى) بخورید و بیاشامید، ولى اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمى‏ دارد!
نکات تفسیری :

1- اسلام، هم به باطن نماز توجّه دارد، «فى صلاتهم خاشعون» [80] ، هم به ظاهر آن. «زینتکم عند کلّ مسجد» آرى، در اسلام، ظاهر و باطن، دنیا و آخرت بهم آمیخته است.
2- زینت، اگر چه در نماز فردى هم ارزش است، اما در اجتماع و مسجد، حساب ویژه‏اى دارد. «عند کلّ مسجد»
3- صرفه‏ جویى، محبوب خداوند است و بهره‏ گیرى از زینت و غذا باید دور از اسراف باشد. «ولا تسرفوا انّه لا یحبّ المسرفین»

تلاوت صفحه 549 :

آیه شماره 27  از سوره مبارکه اعراف
 یا بَنی‏ آدَمَ لا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطانُ کَما أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ یَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِیُرِیَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ یَراکُمْ هُوَ وَ قَبیلُهُ مِنْ حَیْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیاطینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ
اى فرزندان آدم! شیطان شما را نفریبد، آن گونه که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون کرد، و لباسشان را از تنشان بیرون ساخت تا عورتشان را به آنها نشان دهد! چه اینکه او و همکارانش شما را مى‏ بینند از جایى که شما آنها را نمى‏ بینید؛ (امّا بدانید) ما شیاطین را اولیاى کسانى قرار دادیم که ایمان نمى ‏آورند!
نکات تفسیری :

1- از تاریخ و سرنوشت دیگران عبرت بگیریم. «کما اخرج ابویکم»
2- خود را بیمه شده و به دور از انحراف ندانیم، حضرت آدم که مسجود فرشتگان بود، با فریب شیطان از جایگاه خود دور شد. «أخرج أبویکم ...»
3- شیطان تنها نیست، بلکه گروه و ایادى دارد. «انّه یراکم هو وقبیله» چنانکه در جاى دیگر مى‏ خوانیم: «و جنود ابلیس»
4- چون شیطان را نمى ‏بینیم، از او غافل نباشیم و همیشه آماده باشیم. «لایفتننکم... لاترونهم» زیرا فریبندگى شیطان به خاطر ناپیدایى اوست.

5 - سلطه‏ ى شیطان، به خاطر اعمال خود انسان است. «أولیاء للذین لایؤمنون»

تلاوت صفحه 548 :

آیه شماره 155  از سوره مبارکه انعام
  وَ هذا کِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ
و این کتابى است پر برکت، که ما (بر تو) نازل کردیم؛ از آن پیروى کنید،و پرهیزگارى پیشه نمائید، باشد که مورد رحمت (خدا) قرار گیرید.
نکات تفسیری :

1- قرآن، تنها کتاب تئورى و نظرى نیست، بلکه کتاب سعادت و برنامه‏ ى عمل انسان است. «کتاب... فاتّبعوه»
2- سعادت بشر در دو چیز است: اطاعت حقّ، اجتناب از باطل. «فاتّبعوه واتّقوا»
3- خداوند، حجّت را بر مردم تمام کرده است. «کتاب انزلناه... أن تقولوا»

تلاوت صفحه 547 :

آیه شماره 27  از سوره مبارکه انعام
 وَ لَوْ تَرى‏ إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقالُوا یا لَیْتَنا نُرَدُّ وَ لا نُکَذِّبَ بِآیاتِ رَبِّنا وَ نَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ
کاش (حال آنها را) هنگامى که در برابر آتش (دوزخ) ایستاده ‏اند، ببینى! مى‏ گویند: اى کاش (بار دیگر، به دنیا) بازگردانده مى‏ شدیم، و آیات پروردگارمان را تکذیب نمى‏ کردیم، و از مؤمنان مى‏ بودیم!
نکات تفسیری :

1- کفّار هنگام عرضه بر آتش، وحشت‏ زده و ذلّت‏ بار ناله مى ‏زنند. «اذ وقفوا على النّار فقالوا» مراحل و مواقف قیامت متعدّد است، در بعضى از مراحل گنهکاران ناله مى ‏زنند و در بعضى مواقف مهر سکوت بردهانشان مى ‏خورد.
2- تکذیب آیات الهى، موجب پشیمانى در آخرت است. «اذ وقفوا... فقالوا یا لیتنا»
3- تا فرصت دنیا باقى است ایمان آوریم، چون در آخرت مجال برگشت نیست. «یا لیتنا نردّ» از آرزوها و حسرت‏هاى کافران در قیامت، برگشت به دنیا و ایمان و اطاعت است. «و لا نکذّب... و نکون من المؤمنین»

تلاوت صفحه 546 :

آیه شماره 82  از سوره مبارکه مائده
 لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً لِلَّذینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَ الَّذینَ أَشْرَکُوا وَ لَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ قالُوا إِنَّا نَصارى‏ ذلِکَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّیسینَ وَ رُهْباناً وَ أَنَّهُمْ لا یَسْتَکْبِرُونَ
بطور مسلّم، دشمن ترین مردم نسبت به مؤمنان را، یهود و مشرکان خواهى یافت؛ و نزدیکترین دوستان به مؤمنان را کسانى مى‏ یابى که مى‏ گویند: «ما نصارى هستیم»؛ این بخاطر آن است که در میان آنها، افرادى عالم و تارک دنیا هستند؛ و آنها (در برابر حق) تکبّر نمى‏ ورزند
نکات تفسیری :

1- با دشمنان اسلام و غیر مسلمانان، باید با هر یک برخوردى مناسب با رفتار خودشان شود. «اشدّ النّاس عداوة... اقربهم مودّة»

2- دوستان و دشمنان خود را همراه با تحلیل صحیح و عوامل روحى و اجتماعى آنان بشناسیم. «اشدّ الناس عداوة... اقربهم مودةّ...»
3- اگر علم و عبادت و اخلاق به هم پیوند خورد انسان حقّ ‏گرا مى‏ شود و تعصب را کنار مى‏ گذارد. «ذلک بانّ منهم قسیسین و رهبانا و انّهم لایستکبرون»
4- اسلام تعصّب نابجا ندارد و از علماى سایر ادیان که خدا ترس و با انصاف باشند، منصفانه تمجید مى‏ کند. «ذلک بانّ منهم قسیسین و رهبانا و انّهم لایستکبرون

تلاوت صفحه  545 :

آیه شماره 67  از سوره مبارکه مائده
 یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرینَ
اى پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً (به مردم) برسان! و اگر نکنى، رسالت او را انجام نداده ‏اى! خداوند تو را از (خطرات احتمالى) مردم، نگاه مى‏ دارد؛ و خداوند، جمعیّت کافران (لجوج) را هدایت نمى‏ کند.
نکات تفسیری :

1- انتخاب رهبر اسلامى (امام معصوم) باید از سوى خداوند باشد. «بلّغ ما انزل الیک من ربّک»
2- گاهى ابلاغ پیام الهى باید در حضور مردم و مراسم عمومى و با بیعت گرفتن باشد، ابلاغ ولایت با سخن کافى نیست، بلکه باید با عمل باشد. «و ان لم‏تفعل» به جاى «ان لم تبلغ»
3 - عنصر زمان و مکان، دو اصل مهم در تبلیغ است. (با توجّه به اینکه این آیه در هجدهم ذى‏ الحجّه و در محل جدا شدن کاروان‏هاى حج نازل شد)