سیاق چهارم سوره مبارکه قیامت،( آیات 36 تا آخر)

آیات این سیاق نیز در فضای انکار قیامت سخن می گوید، اما با توجه به سؤال ابتدایی سیاق (أیحسب الإنسان أن یترک سدی)، می توان فهمید، وجود توهم رهایی و بی عاقبتی انسان، فضای این آیات را رقم زده است، او تصور می کند که نتیجه ای برخلق او مترتب نیست و کیفر و پاداشی نسبت به اعمال او وجود نخواهد داشت، این تصور از جانب انسان از دو جهت قابل بررسی است،

الف). اینکه اصلاً وجود عاقبت و نتیجه ای برای خود را ضروری نمی داند.

ب) اینکه فارق از ضرورت و یا عدم ضرورت آن قدرت خدا در برپایی نظامی برای نتیجه دهی را قبول ندارد و از این رو خود را رها تصور می کند

دریافت
حجم: 16.4 مگابایت

گروهی از داستان های قرآنی با روش نوین (چکیده نویسی) آغاز می شود; یعنی قبل از شروع متن اصلی داستان، در جملات کوتاهی چکیده و هدف اصلی داستان می آید و سپس از ایجاد آمادگی ذهنی، به اصل مطلب پرداخته می شود . به عنوان نمونه، به آیات 10 تا 20 سوره اعراف - داستان آفرینش - مراجعه نمایید

آیات سوره مبارکه قیامت به 4 سیاق تقسیم می شود؛
سیاق اول آیات 1و2 که هر دو آیه این سیاق با اسلوب «لاأقسم» آغاز شده است.
علت جدایی سیاق دوم از ماقبل: از ابتدای آیه 3 اسلوب «لا أقسم» ادامه نیافته و محتوایی که با آن در ارتباط باشد نیز بیان نشده است، بلکه این آیه با سؤالی در مورد توهم انسان، «أیحسب ...» سیر جدیدی را در بررسی و ریشه یابی این توهم آغاز کرده است.
پیوستگی آیات این سیاق تا آیه 6 روشن است؛ آیات 7 به بعد نیز سؤال انسان در مورد زمان قیامت، که در آیه 6 مطرح شده(یسئل أیان یوم القیامه) را با بیان ظرف زمانی برپایی قیامت پاسخ می گوید و در ضمن این پاسخ به بیان برخی از احوال انسان در آن روز می پردازد، که این سیر تا آیه 15 با اتصال روشنی ادامه یافته است؛

دریافت
حجم: 19.4 مگابایت

قرآن به دو صورت نازل شده است; یک بار در بیست و سوم ماه مبارک رمضان، از لوح محفوظ خداوند به سوی کعبه انزال یافت و یک بار دیگر به صورت تدریجی و طی بیست و سه سال، از خداوند به جبرئیل و از جبرئیل به پیامبر اکرم (ص) تنزیل پیدا کرد . نکته جالب آن که چون کلمه انزال برای فرود آمدن دفعی و کلمه تنزیل برای نزول تدریجی استفاده می شود، در سوره قدر، مصدر انزال مشاهده می شود.

بخش دوم سوره انسان : آیات 5- 22:
از آیه 5 به بیان پاداش ابرار(بهره گیران از راه هدایت الهی) و نیز برخی از اعمال و رفتارهای انها در این دنیا اشاره شده است:
آیات 5-6:بیان بخشی از سرنوشت خوب ابرار در بهشت
ابرار هم از ظروف مطبوعی مینوشند و هم از جشمه های مطبوعی که عبادالله از آن مینوشند.
آیات 7-10:برخی از رفتارهای خوب ابرار عبارتست از:وفای به نذر،خوف از خدا و روز حساب،اطعام به مساکین،ایتام واسرا،(این اطعام را تنها بخاطر خدا وبدون چشمداشت جبران یا حتی تشکر از جانب مردم انجام میدهند)
آیات 11-22:بیان پاداش خدا در برابر اعمال ابرار
-خدا آنها را از شر آنروز(قیامت) نگه میدارد(در برابر اینکه آنها از شر فراگیر این روز خوف داشتند)
-خدا سرور و شادمانی به آنها میدهد(در برابر خوف آنها از خداوند در روز غم بار قیامت)
- بهشت در برابر صبر آنها (در تحمل گرسنگی)و ایثار طعام خود به یتیم و فقیر واسیر علیرغم نیاز خود
سپس از آیه 12 تا 21 خداوند به توصیف این بهشت و نعمات آن میپردازد.این آیات در واقع در حکم بخش داخل پرانتز نسبت به آیه 12 هستند.
این توصیفات بهشت عبارت است از :تکیه زدن برتختهادر زیر سایه درختان میوه،اعتدال دما ،مهماندارانی چون مروارید که با جامهای نقره وبلور گرداگرد آنها میچرخند،وبالاخره در همه طرفف نعمت و ملک فراوان بچشم می خورد.
 

دریافت
حجم: 19.8 مگابایت

تاملی کوتاه در سوره انسان(هل اتی)
 بخش اول :آیات ۱-۴
آیات ۱-۲:بطور خلاصه به مراحل تکامل و آفرینش انسان اشاره میکند که در دوره ای اصلا موجود قابل ذکری نبوده است.اما پس از آن و از طریق تشکیل نطفه (وسپس طی مراحل رشد جنینی)ورود انسان به این عالم محقق شده است.
(به نظر دکتر سیدمحسن میرباقری ،آیه اول به عالم زر اشاره دارد که تنها طینت خاکی انسانها،وجود داشته و پس از آن با قرار گیری در صلب پدران،نسل به نسل منتقل شده و پس از قرار گیری در رحم مادران و تشکیل نطفه،مسیر ورود انسان به این دنیا آغاز می شود.(آیه۲).هم چنین منظور از نطفه امشاج،شامل بودن نطفه از فضایل و رذایل است که میتواند او را شکور یا کفور کند)
 

دریافت
حجم: 20.3 مگابایت

این نکته راشنیده اید که «هر کس در دوران جوانی قرآن را قرائت کند در حالی که به آن ایمان دارد، قرآن با گوشت و خونش آمیخته می شود» . فکر آن که قرآن در رگ های انسان بگردد و در سینه او بطپد، آدمی را به وجد می آورد . جالب آن جاست که این خصوصیت، فقط در مورد جوانان آمده است و این فرمایشی از امام صادق (ع) است.

"جزاءً بما کانوا یعلمون" انسان بدون عمل به درجات نمی رسد اگر کسی خیال کند بدون عمل صالح او را به بهشت راه می دهند خیال خام است.

فضل الهی به جای خود، اما زمینه آن، ایمان و عمل صالح است. اگر بی ایمان رفت بوی بهشت را نیز نخواهد شنید و بهشت بر او حرام است.

میزان هم ساعت آخر است تا به چه حال بمیریم. نمی دانیم آیا ایمان را با خود می بریم یا نه؟

عاقبت به خیری نتیجه عمل است؛ " کما تعیشون تموتون و کما تموتون تبعثون" همانطور که زندگی کردید، می میرید و همانطور که مُردید برانگیخته می شوید . پس کسی که یک عمر اهل عمل با صدق بود عاقبتش هم بخیر است. خدا رحیم تر از آن است که او را ساعت آخر به خودش واگذارد.

روز قیامت روزی است که هر کس عملش را آماده می یابد. هر کس جهنم می رود به واسطه اعتقاد و عملش می باشد چنانچه بهشت هم همین است.

از اول تکلیف تا آخر عمر، کوچک و بزرگ کارها حساب می شود.

پس از آن که از ذکر سابقین و مقربین و بیان درجات آنان و ثوابهای جسمی و روحانی ایشان فارغ شد. در شرح حال طبقه دوم که اصحاب یمین اند شروع می فرماید. گروهی که اهل عمل و ایمان هستند اما نه به پایه سابقین ،آن طوری که باید نکوشیده اند. ایشان در یمین یعنی سمت راست عرشند، نامه اعمالشان به دست راستشان داده می شود.  

امیرالمؤمنین در نهج البلاغه می فرماید: خداوندا مهمانخانه ای تدارک فرموده ای در حد عظمت خودت و در آن انواع مأکولات و مشروبات و کاخها و نعمتها تدارک دیدی، آنگاه قاصد فرستادی تا مردمان را به آن مهمانخانه بخواند . اما وااسفا که این خلق نه خواننده الهی را اجابت کردند و نه بر سر شوق آمدند . طلب بهشت نمی کند اما طالب ملک نکبت بار دنیوی هستند. سگ صفتان لاشخوروار روی جیفه عالم طبع افتاده مثل اینکه تنها برای اینها آفریده شده اند...

گزیده ای از تفسیر سوره واقعه - آیت الله دستغیب

یطوف علیهم ولدان  مخلدون

در این آیات به بیان خصوصیات نعمتهای بهشتی سابقون می پردازد. یکی از این نعمات ، خادمان بهشتی هستند ؛پسرهاییکه همیشه جوانند برای خدمتگذاری اطراف مؤمنین می گردند.

برخی احتمال داده اند که این خادمین، مخلوقاتی باشند که از خود بهشت آفریده شده اند مانند حورالعین. اما آنچه از مولا امیرالمؤمنین علیه السلام روایت شده که این خادم ها اولاد کفار و مشرکین هستند که قبل از بلوغ از دنیا رفته اند.

بنا بر خبر یکه عبدالله بن سلام از پیغمبر پرسید: آیا قومی را عذاب می کنند بدون اینکه حجت بر آنها تمام شود؟

حضرت فرمود: معاذالله نه، چنین نیست.

عبدالله گفت: بنابراین آیا اولاد کفار و مشرکین در بهشتند یا جهنم؟ ( اولاد کفار و مشرکین قبل از بلوغ در دنیا تابع پدر و مادرند، نجس هستند و اگر بمیرند،) به بهشت بروند که شرائط در آنها نبوده و اگر به جهنم بروند که استحقاق عذاب نداشتند، یعنی تکلیف بر آنها نبوده است.

پیغمبر صلوات الله علیه فرمود: خدای تعالی حجت را بر آنها تمام خواهد فرمود، همه را در محل واحد جمع می کنند آنگاه ندا می شود " ما دینکم و ما إلهکم و ما تعبدون؟" چه دینی دارید و خدایتان کیست و چه کسی را می پرستید؟

گویند : پروردگارا تو شاهدی که ما، قبل از بلوغ از دنیا رفته ایم.

ندا می رسد آیا اگر فرمان من به شما می رسید اطاعت می کردید؟

گویند: بلی. ندا می رسد هم اکنون به گوشه محشر بنگرید. فضائی از آتش ظاهر می شود، به آنها دستور داده می شود به آتش بروید. اینها بر دو دسته می شوند، گروهی وارد آتش می شوند و آتش ذره ای آنها را نمی سوزاند، این عده به بهشت در می آیند و " ولدان مخلدون" هستند که خادم بهشتیان می باشند از عهده امتحان بیرون آمدند.

ولی آن عده که سرپیچی می کنند و به آتش نمی روند مورد عتاب واقع می شوند. گویند گناه ما چیست؟ ندا می رسد اینجا بلاواسطه امر کردیم اطاعت نکردید، آیا در دنیا اطاعت می کردید؟

البته در روایت دیگری آمده است که اولاد مشرکین و کفار که قبل از بلوغ مرده اند و همه مستضعفین (هر کسی که حجت برایش تمام نشده و و در دنیا اسم خدا و آخرت را نشنیده است) در قیامت در اعراف جایی میان بهشت و دوزخ آنان را جا می دهند ، نه معذبند و نه متنعم. چون در بهشت حتماً باید ایمان همراه باشد و جهنم جای اهل کفر و جرم است لذا این عده نه درکات دوزخ را دارند و نه درجات بهشت را.

خدا عادل است به هیچکس ستم روا نمی دارد ولی باید از او فضلش را مطالبه نمود :

" اللهم عاملنا بفضلک و لا تعاملنا بعدلک"

ادامه دارد....

گزیده ای از بیانات شهید دستغیب