قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 17 از سوره مبارکه مؤمنون
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا فَوْقَکمُْ سَبْعَ طَرَائقَ وَ مَا کُنَّا عَنِ الخَلْقِ غَافِلِینَ
ما بر بالای سر شما هفت راه ( طبقات هفتگانه آسمان) قرار دادیم ; و ما (هرگز) از خلق (خود) غافل نبوده ایم! نکات تفسیری :
1-خداوند، هم خالق است و هم ناظر. (عالم محضر خداست) (وما کنّا عن الخلق غافلین)
2- آفریدن وتدبیر جهان هستی، مدیریّت دائمى لازم دارد. (ماکنّاعن الخلق غافلین)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 15و 16 از سوره مبارکه مومنون
ثمَُّ إِنَّکمُ بَعْدَ ذَالِکَ لَمَیِّتُونَ * ثُمَّ إِنَّکمُْ یَوْمَ الْقِیَمَةِ تُبْعَثُونَ
سپس شما بعد از آن می میرید.* سپس در روز قیامت برانگیخته می شوید! نکات تفسیری :
1- مرگ نابود شدن نیست، مرحله اى از تکامل است. (ثمّ انّکم بعد ذلک لمیّتون)
2- مرگ، سرنوشت قطعى انسان است. (ثمّ انّکم... لمیّتون) «(انّ» و حرف «لام» و جمله ى اسمیّه همه نشانه ى تأکید است)
3- آفرینش انسان، هدفدار است. (ثمّ انّکم یوم القیامه تبعثون)
4- میان مرگ ورستاخیز فاصله طولانى است. «(ثمّ» نشان فاصله ى طولانى است)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 14 از سوره مبارکه مومنون
ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَمًا فَکَسَوْنَا الْعِظَامَ لحَمْاً ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا ءَاخَرَ فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الخَالِقِینَ
سپس نطفه را بصورت علقه ( خون بسته)، و علقه را بصورت مضغه ( چیزی شبیه گوشت جویده شده)، و مضغه را بصورت استخوانهایی درآوردیم; و بر استخوانها گوشت پوشاندیم; سپس آن را آفرینش تازهای دادیم; پس بزرگ است خدایی که بهترین آفرینندگان است! نکات تفسیری : 1-آفرینش انسان در چند مرحله انجام گرفته است. (طین نطفه علقه...)
2-تمام مراحل آفرینش، زیر نظر خداوند است. (خلقنا کسونا انشأنا)
3- ارزش انسان به روح اوست. (خلقاً آخر)
4-خودشناسی، مقدّمه ى خداشناسى است. (نطفه، علقه، مضغه فتبارک الله احسن الخالقین)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 31 از سوره مبارکه نحل
جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَهَا تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُمْ فِیهَا مَا یَشَآؤُونَ کَذَلِکَ یَجْزِی اللّهُ الْمُتَّقِینَ
بهشتهاى عدن که در آن داخل مى شوند رودها از زیر [درختان] آنها روان است در آنجا هر چه بخواهند براى آنان [فراهم] است . خدا این گونه پرهیزگاران را پاداش مى دهد نکات تفسیری :1- در بهشت، باغها و نهرها تنوع و تعدّد دارند. «جنات، انهار»
2- باغهاى بهشتى، همیشه سبز است. خزان و خشکسالى ندارد. «جنات عدن»
3-پاداش پرهیز از لذات حرام دنیوى، کامیابى هاى بى نهایت اخروى است. «مایشاؤون»
4- «ما یشاؤون» بالاتر از «ماتشتهیه الانفس وتلذ الاعین» است. زیرا گاهى انسان چیزى را مى خواهد که در آن لذت نفس و چشم نیست، مقام عرفان و معنویت است. «لهم ما یشاؤون»
5- سنت خداوند بر پاداش نیکوکاران است. «کذالک یجزى اللَّه المتّقین»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 16 از سوره مبارکه فرقان
لَّهُمْ فِیهَا مَا یَشَاءُونَ خَلِدِینَ کاَنَ عَلىَ رَبِّکَ وَعْدًا مَّسْوُلًا
هر چه بخواهند در آنجا برایشان فراهم است; جاودانه در آن خواهند ماند; این وعده ای است مسلم که پروردگارت بر عهده گرفته است! نکات تفسیری : 1- انسان ، تنها در بهشت به همه ى آرزوهاى خود مى رسد. «لهم فیها مایشاءون»
2- در بهشت، هر چه بخواهند هست. «لهم فیها مایشاءون» ولى در مورد دوزخیان مى خوانیم: «و حیل بینهم و بین ما یشتهون» [سبا/54] میان اهل دوزخ و آن چه مى خواهند حایلى قرار مى گیرد.
3- خدا عمل به وعده هاى خود را بر خود لازم کرده است. «على ربّک وعداًمسئولا»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 12 و 13 از سوره مبارکه مومنون
وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْانسَنَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِینٍ * ثمَُّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فىِ قَرَارٍ مَّکِینٍ
و ما انسان را از عصاره ای از گل آفریدیم * سپس او را نطفه ای در قرارگاه مطمئن ( رحم) قرار دادیم. نکات تفسیری : 1-یاد گذشته ها و ضعف هاى انسان و توجّه به قدرت و لطف خداوند، زمینه اى است براى تقویت ایمان و عبادت بیشتر. (لقد خلقنا)
2- با این که مادر انواع حرکت ها را دارد، ولى رحم او براى فرزند، مطمئن است. (قرار مَکین)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 13 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ لَیَحْمِلُنَّ أَثْقَالهَمْ وَ أَثْقَالًا مَّعَ أَثْقَالهِمْ وَ لَیُسْلُنَّ یَوْمَ الْقِیَمَةِ عَمَّا کَانُواْ یَفْتَرُونَ
آنها بار سنگین (گناهان) خویش را بر دوش می کشند، و (همچنین) بارهای سنگین دیگری را اضافه بر بارهای سنگین خود; و روز قیامت به یقین از تهمت هائی که می بستند سؤال خواهند شد! نکات تفسیری :1- منحرف کنندگان، بار منحرف شدگان را نیز بر دوش مى کشند. «اثقالاً مع اثقالهم»
2- منحرف کردن دیگران، بار سنگینى را بر دوش انسان مى گذارد. «اثقالا»
3- بار گناه سنگین است. «اثقالهم»
4- دروغ بستن بستن به خدا و پیامبر، روش کفّار است. «کانوا یفترون»
در ادامه سیر سوره یس به مسئله معاد می رسیم . می دانیم که عالم قیامت سه مرحله دارد : نفخ صور ، جمع شدن همه موجودات در محشر و حسابرسی و صراط و ...، مرحله جزا (بهشت و خهنم)
اما در مرحله نفخ صور حضرت میکاییل (سلام الله علیه) نظراتی وجود دارد که مشهورترین آن این است که ما دو نوع نفخه خواعهیم داشت : 1. نفخ اماته که با آن همه عالم می میرند. 2. نفخ احیاء که با آن همه زنده می شوند. اما طبق نظر علام طباطبایی در این مرحله سه واقعه رخ می دهد :یک صیحه ( که از آن در 13 جای قرآن یاد شده و با آن همه اهل دنیا می میرند و به برزخ میروند. سپس نفخه اول صورت می گیرد که با آن تمام اهل برزخ می میرند و با نفخه سوم همه مردکان زنده می شوند....
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 12 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُواْ لِلَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّبِعُواْ سَبِیلَنَا وَ لْنَحْمِلْ خَطَیَاکُمْ وَ مَا هُم بحِمِلِینَ مِنْ خَطَیَاهُم مِّن شىَْءٍ إِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ
و کافران به مؤمنان گفتند: «شما از راه ما پیروی کنید، (و اگر گناهی دارد) ما گناهانتان را بر عهده خواهیم گرفت!» آنان هرگز چیزی از گناهان اینها را بر دوش نخواهند گرفت; آنان به یقین دروغگو هستند! نکات تفسیری : 1-دشمنان، از شما دست بر نمى دارند و اهداف خود را تبلیغ مى کنند. (مسلمانان هم گرفتار شکنجه و آزار جسمى کفّار بودند، «فتنة الناس» و هم مورد تهاجم فرهنگى، تبلیغاتى و روانى آنان.) «و قال الّذین کفروا للّذین آمنوا اتّبعوا سبیلنا»
2- ارتداد و بازگشت به کفر، گناه بزرگى است که کفّار ادّعا مى کنند جبران مى کنند. «و لْنَحمل خطایاکم»
3- در جهان بینى اسلام، هیچکس بار کسى را به دوش نمى کشد. «و لا تزر وازرة وزر اُخرى»(انعام/164) ولى در تفکّر دیگران چنین نیست. «و لْنَحمل خطایاکم» (هنوز کلیسا، گناهان دیگران را مى خرد!)
4- وعده هاى کفّار و شیطان، تو خالى و بىاساس است. «و ماهم بحاملین» (شیطان نیز به انسان دستور مى دهد کفر ورزد، ولى بعد از کفر ورزیدن، او را رها مى کند. «اذ قال للانسان اکفر فلمّا کفر قال انّى برىٌ منک»(حشر/16)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 11 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ لَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ لَیَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِینَ
مسلماً خداوند مؤمنان را می شناسد، و به یقین منافقان را (نیز) می شناسد. نکات تفسیری : 1- ایمان به علم الهى، عامل دست برداشتن از نفاق است. «و لیعلمنّ المنافقین»
2- مؤمنان واقعى و دروغین را تنها خدا مى شناسد. «و لیعلمنّ اللّه الّذین آمنوا و لیعلمنّ المنافقین»