قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 38 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ عَادًا وَ ثَمُودَاْ وَ قَد تَّبَینََ لَکُم مِّن مَّسَاکِنِهِمْ وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِیلِ وَ کاَنُواْ مُسْتَبْصِرِینَ
ما طایفه «عاد» و «ثمود» را نیز (هلاک کردیم)، و مساکن (ویران شده) آنان برای شما آشکار است; شیطان اعمالشان را برای آنان آراسته بود، از این رو آنان را از راه (خدا) بازداشت در حالی که بینا بودند. نکات تفسیری:
1- زشتى هاى خود را خوب دیدن، دام شیطان است. «زیّن لهم الشّیطان اعمالهم» (غرور و خود بزرگ بینى و افتخار به ثروت و قدرت، جلوه هایى از تزیین شیطانى است.)
2- تبلیغات و توجیهات مسموم فرهنگى، یکى از عوامل انحراف از حقّ است. «زیّن لهم الشّیطان... فصدّهم»
3- انسان فطرتاً زینت و زیبایى را دوست دارد و شیطان از این گرایش درونى، سوء استفاده مى کند. «زیّن لهم الشّیطان... فصدّهم»
4 - انسانهاى بصیر و آگاه نیز در معرض اغفال شیطانند. «زیّن لهم الشّیطان... و کانوا مستبصرین»
5- مردم از طریق فطرت، عقل و ارشاد انبیا آگاه مى شوند، «کانوا مستبصرین» ولى شیطان هم بیکار نیست. «زیّن لهم الشّیطان... فصدّهم»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 31 از سوره مبارکه ابراهیم
قُل لِّعِبَادِیَ الَّذِینَ آمَنُواْ یُقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَیُنفِقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلانِیَةً مِّن قَبْلِ أَن یَأْتِیَ یَوْمٌ لاَّ بَیْعٌ فِیهِ وَلاَ خِلاَلٌ
به آن بندگانم که ایمان آورده اند بگو نماز را بر پا دارند و از آنچه به ایشان روزى داده ایم پنهان و آشکارا انفاق کنند پیش از آنکه روزى فرا رسد که در آن نه داد و ستدى باشد و نه دوستی نکات تفسیری :
1- ایمان قلبى کافى نیست، نماز، انفاق و عمل صالح لازم است. «آمنوا یقیموا الصلوة وینفقوا»
2- مورد انفاق، تنها مال نیست، از هر چه داریم باید انفاق کنیم. (چه علم و ثروت، چه آبرو و قدرت) « ممّا رزقناهم»
3-انفاق باید از رزق خدا یعنى مال حلال باشد، نه از هر مالى که داشتیم. فرمود: «رزقناهم » و نفرمود «عندکم»
4- انفاق باید گاهى پنهان و گاهى آشکارا باشد. «سرّاً و علانیة»
5- اگر دنبال تجارت هستید در دنیا با خدا معامله کنید، زیرا که در قیامت هیچ دادوستدى نیست. «یومٌ لا بیعٌ فیه»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 76 از سوره مبارکه مومنون
وَ لَقَدْ أَخَذْنَاهُم بِالْعَذَابِ فَمَا اسْتَکاَنُواْ لِرَبهِّمْ وَ مَا یَتَضَرَّعُونَ
ما آنها را به عذاب و بلا گرفتار ساختیم (تا بیدار شوند)، اما آنان نه در برابر پروردگارشان تواضع کردند، و نه به درگاهش تضرع می کنند! نکات تفسیری:
1-هدف از قهر الهى در دنیا، بیدارى غافلان است. «اخذناهم ... فما استکانوا»
2- گاهى کافران وگمراهان، در دنیا نیز به کیفرهاى الهى مبتلا مى شوند.«اخذناهم»
3- کافران لجوج، نه با رحمت خداوند هدایت مى شوند و نه با قهر و عذاب الهى. «فما استکانوا»
4- بدترین نوع تکبر، استکبار در برابر ربّ است. «فما استکانوا لربّهم» (انسان سنگدل به جایى مى رسد که در برابر خداى بزرگ، هرگز خضوع و تضرّع و ناله نمى کند)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 50 از سوره مبارکه فرقان
وَ لَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَیْنَهُمْ لِیَذَّکَّرُواْ فَأَبىَ أَکْثَرُ النَّاسِ إِلَّا کُفُورًا
ما این آیات را بصورتهای گوناگون برای آنان بیان کردیم تا متذکر شوند، ولی بیشتر مردم از هر کاری جز انکار و کفر ابا دارند. نکات تفسیری :
1- یادآورى باید مکرر و متنوّع باشد. «صرّفنا»
2- قرآن، کتاب هدایت است وتکرار و تذکّر لازمهى هدایت. «صرّفنا... لیذّکّروا»
3- یادآورى نعمتها، شکر نعمتهاست و غفلت از آنها، کفران آنهاست. «لیذّکّروا... کفورا»
4- شاکران نعمتها، کم هستند. «فَابى اکثر الناس الاّ کفورا»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 74 از سوره مبارکه مومنون
وَ إِنَّ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالاَخِرَةِ عَنِ الصِّرَاطِ لَنَاکِبُونَ
اما کسانی که به آخرت ایمان ندارند از این راه منحرفند! نکات تفسیری :
1- ایمان به معاد، عامل پایدارى در راه راست و عدم ایمان، عامل انحراف است. (لا یؤمنون – لناکبون)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 75 از سوره مبارکه مومنون
وَ لَوْ رَحِمْنَاهُمْ وَ کَشَفْنَا مَا بِهِم مِّن ضُرٍّ لَّلَجُّواْ فىِ طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُونَ
و اگر به آنان رحم کنید و گرفتاریها و مشکلاتشان را برطرف سازیم، (نه تنها بیدار نمیشوند، بلکه) در طغیانشان لجاجت میورزند و (در این وادی) سرگردان میمانند! نکات تفسیری :
1- رفاه و آسایش، جلوهى رحمت الهى است. «رَحِمناهم و کشفنا»
2- خدمت و محبّت به افراد بى شخصیّت، بىثمر است. «رَحِمنا – للجّوا»
3- انسانهاى بى ایمان، از فرصتها و مهلت ها سوء استفاده مى کنند. «لایؤمنون بالآخرة... للجّوا فى طغیانهم»
4- طغیانگرى، انسان را سرگردان مى کند. «فى طغیانهم یعمهون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 70 از سوره مبارکه مومنون
أَمْ یَقُولُونَ بِهِ جِنَّةُ بَلْ جَاءَهُم بِالْحَقِّ وَ أَکْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ کَارِهُونَ
یا میگویند او دیوانه است؟! ولی او حق را برای آنان آورده; اما بیشترشان از حق کراهت دارند (و گریزانند). نکات تفسیری :
1-دشمنان دین، براى حفظ مرام خود، شخصیّت مردان خدا را خدشه دار مى کنند. (ام یقولون به جِنّه)
2- حقّ باید مطرح شود، اگر چه اکثریّت ناراحت شوند. (بل جاءهم بالحقّ و اکثرهم للحقّ کارهون)
3- بعضى کفّار، فطرت سالم دارند و حقّ را مى پذیرند. (اکثرهم للحقّ کارهون)
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 69 از سوره مبارکه مومنون
أَمْ لَمْ یَعْرِفُواْ رَسُولَهُمْ فَهُمْ لَهُ مُنکِرُونَ
یا اینکه پیامبرشان را نشناختند (و از سوابق او آگاه نیستند)، از این رو او را انکار می کنند؟! نکات تفسیری:
1- در تبلیغ و دعوت، تمام راه هاى بهانه جویى را براى مخالفان حقّ مسدود کنید. (ام جائهم ما لم یأت)، (ام لم یعرفوا)
2- پیامبر باید در میان مردم (به خوبی) شناخته شده باشد تا بهانه اى براى انکارنباشد. (ام لم یعرفوا رسولهم)
آیه شماره 32 از سوره مبارکه عنکبوت
قَالَ إِنَّ فِیهَا لُوطًا قَالُواْ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَن فِیهَا لَنُنَجِّیَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کَانَتْ مِنَ الْغَبِرِینَ
(ابراهیم) گفت: «در این آبادی لوط است!» گفتند: «ما به کسانی که در آن هستند آگاهتریم! او و خانوادهاش را نجات میدهیم; جز همسرش که در میان قوم (گنهکار) باقی خواهد ماند.»
1- وجود اولیاى الهى در جامعه، مانع نزول قهر الهى است. «انّ فیها لوطاً»
2- فرزندان، هنگام تضادّ فکرى میان والدین، مىتوانند راه حقّ را انتخاب کنند. «و اهله الاّ امراته» (فرزندان لوط، راه پدر را بر راه مادر ترجیح دادند)
3- زن، شخصیّتى مستقل دارد و مىتواند تحت تأثیر مرد یا نظام اقتصادى و فرهنگى خانواده قرار نگیرد. «الاّ امراته»
4 - عنوان اجتماعى مهم نیست؛ ایمان و عملکرد معیار است. «الاّ امراته» (همسر پیامبر بودن به تنهایى ارزش نیست، همراهى و تبعیّت از او ارزش است)
5- همسران پیامبران، معصوم نیستند. «الاّ امراته» (حتّى از میان زنان پیامبر اسلامصلى الله علیه وآله، تنها بعضى مورد الطاف ویژهى الهى بودند. چنانکه در جاى دیگر مىخوانیم: «فانّ اللَّه أعدّ للمحسنات منکنّ أجرا عظیما»(احزاب/29))
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 71 از سوره مبارکه مومنون
وَ لَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءَهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ مَن فِیهِنَّ بَلْ أَتَیْنَاهُم بِذِکْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِکْرِهِم مُّعْرِضُونَ
و اگر حق از هوسهای آنها پیروی کند، آسمانها و زمین و همه کسانی که در آنها هستند تباه می شوند! ولی ما قرآنی به آنها دادیم که مایه یادآوری (و عزت و شرف) برای آنهاست، اما آنان از (آنچه مایه) یادآوریشان (است) رویگردانند! نکات تفسیری:
1- حقّ، هرگز نباید تابع تمایلات و خواسته هاى مردم باشد. (ولو اتّبع)
2- اشراف کافر، دوست دارند که دین طبق میل آنان باشد. (ولو اتّبع الحقّ)
3- حقّ پرستى با هوا پرستى تضاد دارد. (لفسدت)
4- در آسمان ها، موجودات زنده و با شعور وجود دارد. (مَن فیهنّ)
5- گاهى انسان از توجّه به آنچه سبب عزّت و نام نیک اوست اعراض مى کند.(فهم عن ذکرهم معرضون)