قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 80 از سوره مبارکه مومنون
وَ هُوَ الَّذِى یحُیىِ وَ یُمِیتُ وَ لَهُ اخْتِلَافُ الَّیْلِ وَ النَّهَارِ أَ فَلَا تَعْقِلُونَ
و او کسی است که زنده می کند و می میراند; و رفت و آمد شب و روز از آن اوست; آیا اندیشه نمی کنید؟! نکات تفسیری:
1- اندیشه و تعقّل، انسان را به توحید مى رساند. «و هو الّذى... أفلاتعقلون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 85 از سوره مبارکه مومنون
سَیَقُولُونَ لِلَّهِ قُلْ أَ فَلَا تَذَکَّرُونَ
بزودی (در پاسخ تو) می گویند: «همه از آن خداست!» بگو: «آیا متذکر نمی شوید؟!» نکات تفسیری:
1- هر انسان آگاهى مى داند که زمین و همه ى کسانى که در آن هستند، بى صاحب و بى حساب نیست. «سیقولون لله»
2- وجدان، بهترین داور است. «سیقولون لله»
3- از گفتارها و پاسخهاى خود مردم، سند موعظه و استدلال آماده کنید. «قل أفلاتذکّرون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 79 از سوره مبارکه مومنون
وَ هُوَ الَّذِى ذَرَأَکمُ فىِ الْأَرْضِ وَ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ
و او کسی است که شما را در زمین آفرید; و به سوی او محشور می شوید! نکات تفسیری:
1- آفرینش انسان، هدفدار است. «ذرأکم - و الیه تحشرون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 78 از سوره مبارکه مومنون
وَ هُوَ الَّذِى أَنشَأَ لَکمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصَارَ وَ الْأَفْئدَةَ قَلِیلًا مَّا تَشْکُرُونَ
و او کسی است که برای شما گوش و چشم و قلب (عقل) ایجاد کرد; اما کمتر شکر او را بجا می آورید. نکات تفسیری :
1- راههاى شناخت، از بزرگترین نعمتهاى الهى اند. «اَنشأ لکم السمع...»
2- راه شناخت، در محسوسات منحصر نیست، بلکه دل نیز ابزار شناخت است. «السمع و الافئدة»
3- شکر مُنعم واجب است و کسى که از نعمتها درست استفاده نکند، ناسپاس و مورد توبیخ است. «قلیلاً ما تشکرون »
4-یاد نعمتهاى الهى، زمینه ى شناخت و شکر است. «تشکرون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 77 از سوره مبارکه مومنون
حَتىَّ إِذَا فَتَحْنَا عَلَیْهِم بَابًا ذَا عَذَابٍ شَدِیدٍ إِذَا هُمْ فِیهِ مُبْلِسُونَ
(این وضع همچنان ادامه می یابد) تا زمانی که دری از عذاب شدید به روی آنان بگشاییم، (و چنان گرفتار می شوند که) ناگهان بکلی مایوس گردند. نکات تفسیری:
1- درهاى عذاب، ابتدا به روى ما بسته است امّا سرسختى و لجاجت ما در برابر حقّ، سبب مى شود که خداوند آن درها را باز کند. «فتحنا»
2- خداوند در مراحل تربیت، اصولى را اجرا مى کند:
اوّل: با رحمت ومهربانى رفتار مى کند. «ولو رَحِمناهم وکشفنا ما بهم من ضرّ للجوّا»
دوّم: با عذاب تنبیهى: «و لقد اخذناهم بالعذاب فما استکانوا»
سوّم: با عذاب نهایى که مایه ى بیچارگى و درماندگى است. «عذابٍ شدیدٍ»
3- کسى که بخواهد با لجاجت، انبیا را به یأس کشاند، گرفتار قهرى مى شود که خود به یأس کشیده شود. «مبلسون»
4- در عذاب نهایى، جایى براى توبه و نجات نیست و عذاب شدگان مأیوس مى شوند. «مبلسون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 33 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ لَمَّا أَن جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سىِءَ بِهِم وَ ضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَ قَالُواْ لَا تَخَفْ وَ لَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوکَ وَ أَهْلَکَ إِلَّا امْرَأَتَکَ کَانَتْ مِنَ الْغَبِرِینَ
هنگامی که فرستادگان ما نزد لوط آمدند، از دیدن آنها بدحال و دلتنگ شد; گفتند:«نترس و غمگین مباش، ما تو و خانوادهات را نجات خواهیم داد، جز همسرت که در میان قوم باقی می ماند. نکات تفسیری:
1- شیوع فساد، نباید ما را بى تفاوت کند. «سىء بهم و ضاق بهم» (غیرت دینى لازمه ى ایمان است.) «سىء بهم»
2- بسیارى از نگرانى ها، به خاطر بى خبرى از آینده است. «ضاق بهم ذرعاً و قالوا لاتخف و لاتحزن»
3 - مؤمنان را با وعده هاى حقّ و آرامبخش، از دلهره و اضطراب نجات دهیم. «لاتخف و لاتحزن انّا منجّوک»
4- در بیان حقایق، ابتدا نقاط مثبت را بگوییم. «انّا منجّوک»
5- خداوند، اولیاى خود را حفظ مى کند. «انّا منجّوک»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 34 از سوره مبارکه عنکبوت
إِنَّا مُنزِلُونَ عَلىَ أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْیَةِ رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا کاَنُواْ یَفْسُقُونَ
ما(فرشتگان) بر اهل این شهر و آبادی به خاطر گناهانشان، عذابی از آسمان فرو خواهیم ریخت!» نکات تفسیری:
1- عملکرد انسان، در طبیعت تأثیرگذار است. همانگونه که عمل خوب، باعث نزول نعمت و رحمت مى شود، «و لو انّ اهل القرى آمنوا واتّقوا لفتحنا علیهم برکات من السّماء والارض»(اعراف/96) به عکس، گناهان، نعمتها را تبدیل به عذاب مى کند. «رجزاً من السّماء»
2- تکرار گناه و اصرار بر آن، سبب نزول قهر الهى است. «کانوا یفسقون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 35 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ لَقَد تَّرَکْنَا مِنْهَا ءَایَةَ بَیِّنَةً لِّقَوْمٍ یَعْقِلُونَ
و از این آبادی نشانه روشنی (و درس عبرتی) برای کسانی که می اندیشند باقی گذاردیم! نکات تفسیری:
1- گاهى لازم است آثار گذشته و خرابه هاى باستانى را حفظ کنیم و به سراغ تعمیر و بازسازى نرویم. «ترکنا ... آیة»
2- آشنایى با فلسفه ى تاریخ و شناخت اقوام گذشته، مورد توجّه قرآن است. «آیة بیّنة لقوم یعقلون»
3- از خرابه ها نیز مى توان درس گرفت. «آیة... لقوم یعقلون»
4- عبرت گرفتن، به دقّت و تعقّل نیاز دارد. افراد غافل با دید سطحى نمى توانند حقایق را درک کرده و عبرت بگیرند. «لقوم یعقلون»
5- تعقّل و اندیشه، شرط هدایت و عبرتگیرى است. «لقوم یعقلون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 36 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ إِلىَ مَدْیَنَ أَخَاهُمْ شُعَیْبًا فَقَالَ یَاقَوْمِ اعْبُدُواْ اللَّهَ وَ ارْجُواْ الْیَوْمَ الآخَرَ وَ لَا تَعْثَوْاْ فىِ الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ
و ما بسوی «مدین»، برادرشان «شعیب» را فرستادیم; گفت: «ای قوم من! خدا را بپرستید، و به روز بازپسین امیدوار باشید، و در زمین فساد نکنید!» نکات تفسیری:
1- انبیا که پدران فکرى و ایمانى و اخلاقى مردمند، با آنان برادرانه رفتار مى کنند. «اخاهم شعیبا»
2- در دعوت به سوى خداوند، عواطف را فراموش نکنیم. «یا قومِ اعبدوا اللَّه» (اى قوم من!)
3- توحید و معاد، سرلوحه ى دعوت انبیاست. «اعبدوا اللَّه و ارجوا الیوم الآخر»
4- بندگى خدا و ایمان به مبدأ و معاد، زمینه ى دورى از فساد است. «اعبدوا اللَّه و ارجوا الیوم الاخر و لاتعثوا»
5- انسانها معصوم نیستند و گاهى گرفتار لغزش و گناه مى شوند؛ آنچه خطرناکتراست، فساد آگاهانه، مغرضانه و مصرّانه است. «لاتعثوا... مفسدین»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 37 از سوره مبارکه عنکبوت
فَکَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُواْ فىِ دَارِهِمْ جَاثِمِینَ
(ولی) آنها او(شعیب) را تکذیب کردند، و به این سبب زلزله آنان را فراگرفت، و بامدادان در خانه های خود به رو در افتاده و مرده بودند! نکات تفسیری:
1- تکذیب انبیا، زمینه ى قهر الهى است. «فکذّبوه فاخذتهم»
2- انسانى که قدرت فرار از قهر خدا را ندارد، چگونه حقّ را تکذیب مى کند؟ «فکذّبوه... فاصبحوا... جاثمین»