قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 3 از سوره مبارکه طه
إِلَّا تَذْکِرَةً لِّمَن یخَشىَ
آن را فقط برای یادآوری کسانی که (از خدا) میترسند نازل ساختیم. نکات تفسیری :
1- انسان فطرتاً داراى باورهایى است، ولى چون از آنها غافل مى شود نیاز به تذکّر دارد. «تَذکرة»
2- تقوى و علم و خشیت با یکدیگر ملازمند.( چنانکه در آیات دیگر مى خوانیم: «تذکرة للمتّقین» حاقّه، 48، «انّما یخشى اللّه من عباده العلماء» فاطر، 28.) «تَذکرة لمَن یخشى»
3- براى رشد مناسب، تنها کمال مربّى و مبلّغ کافى نیست، باید زمینه ى پذیرش نیز فراهم باشد. «لمَن یخشى» چنانکه براى برداشت محصول خوب، بذر خوب، زمین مناسب و مراقبت لازم است.
4- احساس مسئولیّت مقدّمه پندپذیرى است. «تَذکرة لمَن یخشى»
5- وظیفه ى پیامبر تذکّر است نه اجبار مردم بر پذیرش. «الاّ تَذکرة لمَن یخشى»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 44 از سوره مبارکه عنکبوت
خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فىِ ذَالِکَ لاَیَةً لِّلْمُؤْمِنِینَ
آسمان وزمین را آفرید به شایستگی ودر آن نشانه هایی است برای مومنین نکات تفسیری :
1- آفرینش جهان، هدفدار است؛ «بالحقّ» نگاه ما به جهان نیز باید هدفدار باشد. «لآیةً»
2- مادّیون در پدیده ها متوقّف مى شوند، ولى خداپرستان از پدیده ها عبور مى کنند و به شناخت خدا مى رسند. «لآیةً»
3- ایمان، از شرایط درک حقایق هستى است. «انّ فى ذلک لآیة للمؤمنین»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 43 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ تِلْکَ الْأَمْثَلُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَ مَا یَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَلِمُونَ
اینها مثالهایی است که ما برای مردم میزنیم، و جز دانایان آن را درک نمیکنند. نکات تفسیری :
1- مَثَلهاى قرآن، عمیق است و باید علاوه بر عموم مردم، دانشمندان نیز در عمق آن بیاندیشند. «نضربها للنّاس و ما یعقلها الاّ العالمون»
2- خداوند براى دریافت نکات دقیق قرآن، مردم را به تحصیل علم تشویق مى کند. «و ما یعقلها الاّ العالمون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 42 از سوره مبارکه عنکبوت
إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا یَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شىَْءٍ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ
خداوند آنچه را غیر از او میخوانند میداند، و او شکست ناپذیر و حکیم است. نکات تفسیری :
1- گرایشهاى غیر الهى انسان، زیر نظر خداست، خود را براى پاسخگویى آماده کنیم. «انّ اللّه یعلم ما یدعون...»
2- تشبیه شرک به تار عنکبوت، برخاسته از علم خداوند است. «کمثل العنکبوت... انّ اللّه یعلم ما یدعون...»
3- به جاى تکیه بر غیر خدا که مانند خانه ى عنکبوت سست و بى اساس است، به خداوند قوى و شکست ناپذیر توکّل کنیم. «و هو العزیز الحکیم»
4- توجّه ما به دیگران، به خداوند ضررى نمى رساند. «و هو العزیز»
5- عزّت خداوند همراه با حکمت است. (نه اینکه یک قدرت و صلابت بى منطق و حکمت باشد.) «العزیز الحکیم»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 60 از سوره مبارکه فرقان
وَ إِذَا قِیلَ لَهُمُ اسْجُدُواْ لِلرَّحْمَانِ قَالُواْ وَ مَا الرَّحْمَانُ أَ نَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَ زَادَهُمْ نُفُورًا
و هنگامی که به آنان گفته شود: «برای خداوند رحمان سجده کنید!» میگویند:«رحمان چیست؟ ! (ما اصلا رحمان را نمی شناسیم!) آیا برای چیزی سجده کنیم که تو به ما دستور می دهی؟! سذللّه (این سخن را می گویند) و بر نفرتشان افزوده می شود! نکات تفسیری :
1- سجده، مظهر یکتاپرستى و روح ادیان توحیدى است. «اسجدوا» (از میان همهى تکالیف، تنها سخن از سجده به میان آمده است)
2- در امر به معروف، به دلیل امر خود اشاره کنید. «اسجدوا للرحمن» (دلیل سجده شما، رحمت گسترده ى خداوند است)
3- کفر و لجاجت باعث مى شود دعوت انبیا نه تنها کارساز نباشد، بلکه مایه ى زدگى و نفرت بیشتر کفّار از کلام حقّ شود. «زادهم نفوراً»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 59 از سوره مبارکه فرقان
الَّذِى خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَیْنَهُمَا فىِ سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلىَ الْعَرْشِ الرَّحْمَانُ فَسْئلْ بِهِ خَبِیرًا
همان (خدایی) که آسمانها و زمین و آنچه را میان این دو وجود دارد، در شش روز ( شش دوران) آفرید; سپس بر عرش (قدرت) قرار گرفت (وبه تدبیر جهان پرداخت، او خداوند) رحمان است; از او بخواه که از همه چیز آگاه است! نکات تفسیری :
1- آفرینش هستى، به تدریج صورت گرفته است. «خلق... فى ستّة ایّام»
2- خداوند هم جهان را آفرید و هم بر آن سلطه ى کامل دارد. «خلق... ثم استوى»
3- تدبیر هستى بر اساس رحمت الهى است. «ثم استوى على العرش الرّحمن»
4- سؤال کردن عیب نیست، ندانستن عیب است. «فاسئل به خبیرا»
5-مراجعه به کارشناس در معارف الهى لازم است. «فاسئل به خبیرا»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 118 از سوره مبارکه مومنون
وَ قُل رَّبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ أَنتَ خَیْرُ الرَّاحِمِینَ
و بگو: «پروردگارا! مرا ببخش و رحمت کن; و تو بهترین رحم کنندگانی! نکات تفسیری :
1- پیامبر معصوم نیز به رحمت و مغفرت خداوند نیاز دارد. «قل ربّ اغفر وارحم»
2- در دعا، ستایش از خدا را فراموش نکنیم. «ربّ اغفر وارحم و انت خیرالرّاحمین»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 41 از سوره مبارکه ابراهیم
رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ
پروردگارا روزى که حساب برپا مى شود بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى . نکات تفسیری:
1- در دعا هم به خود توجّه کنید، «واجنبنى - واجعلنى - واغفرلى» و هم به دیگران. «وبنّى - ومن ذریّتى - و لوالدىّ وللمؤمنین»
2- انسان، هم باید به فکر نسل قبل باشد، «ولوالدىّ وللمؤمنین » و هم به فکر نسل بعد. «و من ذریّتى»
3 - در دعا، به فکر قیامت خود، فرزندان و جامعه باشید. «یوم یقوم الحساب»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 61 از سوره مبارکه آل عمران
فَمَنْ حَاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکاذِبینَ
پس هر کس با تو در باره بندگى و رسالت عیسى (ع ) مجادله کرد بعد از علمى که از مطلب یافتى، به ایشان بگو بیائید ما فرزندان خود، و شما فرزندان خود را، ما زنان خود و شما زنان خود را، ما نفس خود، و شما نفس خود را بخوانیم و سپس مباهله کنیم و دورى از رحمت خدا را براى دروغگویان که یا مائیم، یا شما، درخواست کنیم نکات تفسیری:
1- اگر انسان ایمان به هدف داشته باشد، حاضر است خود و نزدیکترین بستگانش را در معرض خطر قرار دهد. «من بعد ما جائک من العلم»
2- فرزند دخترى، همچون فرزند پسرى، فرزند خود انسان است. «ابنائنا» بنابراین امام حسن و امام حسین علیهما السلام فرزندان پیامبرند.
3- علىّ بن ابى طالب علیه السلام، جان رسول اللَّه صلى الله علیه وآله است. «انفسنا»
4 - اهلبیت پیامبرعلیهم السلام مستجاب الدعوة هستند. «ابنائنا، نسائنا، انفسنا»
5- اگر مؤمنان محکم بایستند، دشمن به دلیل باطل بودنش عقب نشینى مى کند. «ندع... نبتهل»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 107 از سوره مبارکه صافات
وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظیمٍ
و آن ذبح را به ذبحى بزرگ عوض کردیم نکات تفسیری:
1- در فرهنگ دینى، ذبح حیوان براى دفع خطر مؤثّر است. «و فدیناه بذبح عظیم»
2- قربانى کردن، از سنّتهاى ابراهیمى است. «بذبح عظیم»
3- یک جرقه ى خالص، به یک جریان بزرگ تاریخى تبدیل مى شود. «بذبح عظیم» همه ساله صدها هزار گوسفند و گاو و شتر در قربانگاه اسماعیل به یاد او ذبح و قربانى مى شود.