چند آیه از جزء بیستم :

1. فَتَوَکَّل‏ عَلَى اللَّهِ إِنَّکَ عَلَى الْحَقِّ‏ الْمُبِینِ
پس بر خدا توکل کن که تو همراه با حقیقتى روشن هستى.

• توکل بر خداوند تنها در مسیر حق معنا دارد، نه در مسیر باطل «فَتَوَکَّل عَلَى اللَّهِ إِنَّکَ عَلَى الْحَقّ‏ الْمُبِینِ» (نمل، 79)

2. قَالَ رَبِّ‏ إِنّى‏ ظَلَمْتُ نَفْسِى فَاغْفِرْ لِى فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ
گفت: اى پروردگار من، من به خود ستم کردم، مرا بیامرز. و خدایش بیامرزید. زیرا آمرزنده و مهربان است.

•   در دعا، خداوند را با کلمه مبارکه‏ى «رب» بخوانیم. «قالَ رَبِّ»  (قصص، 16)

3. فَخَرَجَ مِنْهَا خَائفًا یَتَرَقَّبُ قَالَ رَبِّ‏ نَجِّنِى مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ
ترسان و نگران از شهر بیرون شد. گفت: اى پروردگار من، مرا از ستمکاران رهایى بخش.

• زندگى أنبیاء غالباً با آوارگى و سختى همراه بوده است. «فَخَرَجَ»
• سعى و همّت خود را به کار بریم، ولى نتیجه را از خداوند بخواهیم. «فَخَرَج» (قصص، 21)

4. قُلْ فَأْتُواْ بِکِتَابٍ مِّنْ عِندِ اللَّهِ هُوَ أَهْدَى‏ مِنهْمَا أَتَّبِعْهُ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ
بگو: اگر راست مى‏ گویید، از جانب خداوند کتابى بیاورید که از این دو بهتر راه بنماید تا من هم از آن پیروى کنم.
در گزینش مربّى، دوست و کتاب، هدایت‏بخش بودن، معیار است. «أَهْدى‏ مِنْهُما أَتَّبِعْهُ» (قصص، 49) 

5. مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَیْرٌ مِّنْهَا وَ مَن جَاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلَا یُجزَى الَّذِینَ عَمِلُواْ السَّیِّئَاتِ إِلَّا مَا کاَنُواْ یَعْمَلُونَ

هر کس که کار نیکى به جاى آرد، بهتر از آن را پاداش یابد و هر که مرتکب گناهى شود، پس آنان که مرتکب گناه مى‏ شوند جز به اندازه عملشان مجازات نشوند.

• کار نیک، مطلوب و پسندیده است، از هر کس و به هر مقدار که باشد. «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ» (قصص، 84)

6. وَ مَن جَاهَدَ فَإِنَّمَا یُجاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِىٌّ عَنِ الْعَالَمِین
هر که جهاد کند به سود خود کرده است، زیرا خدا از همه جهانیان بى ‏نیاز است.

• خداوند به تلاش ما نیاز ندارد. «وَ مَنْ جاهَدَ فَإِنَّما یُجاهِدُ لِنَفْسِهِ»
• خداوند، هم از انسان‏ها بى نیاز است و هم از فرشتگان و هم دیگر موجودات «لَغَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ»(عنکبوت، 6)

7. وَ لَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ لَیَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِینَ
و قطعاً خدا کسانى را که ایمان آورده مى ‏شناسد، و منافقان را (نیز) مى ‏شناسد.

• مؤمنان واقعى و دروغین را تنها خدا مى‏شناسد. «وَ لَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَیَعْلَمَنَّ الْمُنافِقِینَ» (عنکبوت، 11)

8. فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَ قَالَ إِنّى‏ مُهَاجِرٌ إِلَى‏ رَبّى ‏إِنَّهُ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ
پس لوط به او (ابراهیم) ایمان آورد، و گفت: همانا من به سوى پروردگارم روى آورده‏ام که او عزیز و حکیم است.

• گاهى در یک زمان چند پیامبر بوده، ولى امامت و رهبرى بر عهده‏ ى یکى از آنان بوده است. «فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ» (عنکبوت، 26)

9. إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا یَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شَى‏ءٍ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیم
خداى یکتا مى‏ داند که چه چیزهایى را سواى او به خدایى مى‏خوانند، و اوست پیروزمند و حکیم.

• به جاى تکیه بر غیر خدا که مانند خانه عنکبوت سست و بى‏ اساس است، به خداوند قوى و شکست‏ ناپذیر توکّل کنیم. «وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ»  (عنکبوت، 42)

10.  خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقّ‏ إِنَّ فِى ذَالِکَ لاَیَةً لِّلْمُؤْمِنِین
خداوند آسمان‏ها و زمین را به حقّ آفرید، همانا در این آفرینش، براى اهل ایمان نشانه‏ ى قطعى است.

• آفرینش جهان، هدفدار است «بِالْحَقِّ» نگاه ما به جهان نیز باید هدفدار باشد.(  عنکبوت، 44)

.1الْمُلْکُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمانِ وَ کانَ یَوْماً عَلَى الْکافِرِینَ عَسِیراً
در آن روز، فرمانروایىِ بر حقّ، از آن خداى رحمان است و روزى است که بر کافران سخت و سنگین است.

قیامت روز جلوه‏ى رحمت الهى است. «الْمُلْکُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمنِ» ( فرقان، 26)

2 . وَ لَا یَأْتُونَکَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاکَ بِالْحَقّ‏ وَ أَحْسَنَ تَفْسِیرًا
هیچ مثَلى براى تو نیاورند مگر آن که پاسخش را به راستى و در نیکوترین بیان بیاوریم.

سخن باید منطقى و حقّ باشد. «جِئْناکَ بِالْحَقِّ»

گفتار و اعتراض دیگران را با کلام بهتر جواب دهیم. «وَ أَحْسَنَ تَفْسِیراً» (فرقان، 33)

3 . ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَیْنَا قَبْضًا یَسِیرًا
سپس بر گرفتیمش، گرفتنى اندک‏ اندک.

گرفتن هیچ چیز براى خدا سخت نیست. «قَبْضاً یَسِیراً»(فرقان، 46)

4 . قُلْ مَا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَن شَاءَ أَن یَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِیلًا
بگو: «بر این [رسالت‏] اجرى از شما طلب نمى‏ کنم، جز اینکه هر کس بخواهد راهى به سوى پروردگارش [در پیش‏] گیرد.

مزد انبیا این است که مردم خدا را بندگى کنند. «إِلى‏ رَبِّهِ سَبِیلًا» (فرقان، 57)

5 . وَ هُوَ الَّذِى جَعَلَ الَّیْلَ وَ النَّهَارَ خِلْفَةً لِّمَنْ أَرَادَ أَن یَذَّکَّرَ أَوْ أَرَادَ شُکُورًا
و اوست که شب و روز را براى کسانى که مى ‏خواهند عبرت گیرند یا شکرگزارى کنند از پى هم قرار داد.

شب و روز، نعمتى شایسته‏ى شکر و سپاسگزارى است. «أَرادَ شُکُوراً» (فرقان، 62)

6 .أُوْلَئکَ یُجزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرواْ وَ یُلَقَّوْنَ فِیهَا تَحِیَّةً وَ سَلَامًا
اینان همان کسانند که به خاطر صبرى که تحمل کرده ‏اند غرفه‏ هاى بهشت را پاداش یابند و در آنجا به درود و سلامشان بنوازند.

بهشت را به بها دهند، نه بهانه. «یُجْزَوْنَ ... بِما صَبَرُوا»

بنده‏ى خدا شدن، به صبر و پشتکار نیاز دارد. «بِما صَبَرُوا» (فرقان، 75)

7 . لَعَلَّکَ بَاخِعٌ نَّفْسَکَ أَلَّا یَکُونُواْ مُؤْمِنِینَ
شاید، از اینکه ایمان نمى ‏آورند، خود را هلاک سازى.

انبیا براى انجام تکلیف خود، بیش از حدّ انتظار تلاش مى‏ کردند. «لَعَلَّکَ باخِعٌ» (شعراء، 3)

8 .رَبّ‏ هَبْ لِى حُکْمًا وَ أَلْحِقْنِى بِالصَّالِحِینَ
اى پروردگار من، مرا حکمت بخش و مرا به شایستگان بپیوند.

جامعه‏ اى ارزش دارد که افرادش صالح باشند. «أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ»

انسان به رفیق خوب محتاج است. «وَ أَلْحِقْنِی بِالصَّالِحِینَ»( شعراء، 83)

9 . وَ تَقَلُّبَکَ فِى السَّاجِدِینَ
و نماز خواندنت را با دیگر نمازگزاران مى ‏بیند.

سجده مهم‏ترین رکن نماز است. «فِی السَّاجِدِینَ» ( شعراء، 219)

10.وَ حُشِرَ لِسُلَیْمَانَ جُنُودُهُ مِنَ الْجِنِّ‏ وَ الْإنسِ وَ الطَّیْرِ فَهُمْ یُوزَعُون
سپاهیان سلیمان از جن و آدمى و پرنده گرد آمدند و آنها به صف مى ‏رفتند.

جنّ مى ‏تواند به انسان کمک کند. «مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ»

ولایت انبیا تنها بر انسان‏ها نیست. «مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ وَ الطَّیْرِ» (نمل، 17)

ترتیل جزء هجدهم - استاد پرهیزگار

:

.1وَ یَسْئَلُونَکَ عَن ذِى الْقَرْنَیْنِ‏ قُلْ سَأَتْلُواْ عَلَیْکُم مِّنْهُ ذِکْرًا
و از تو در باره ذو القرنین مى ‏پرسند. بگو: براى شما از او چیزى مى ‏خوانم.

سؤالات بجا و منطقى مردم را بى‏ پاسخ نگذاریم. «سَأَتْلُوا» ( کهف، 83)

2 . ثُمَّ‏ أَتْبَعَ سَبَبًا
باز هم راه را پى گرفت.

افراد صالح و متعهّد، پیگیرى و پشتکار دارند. «ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَباً»(کهف، 89)

3. وَ اذْکُرْ فِى الْکِتَابِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّهُ کَانَ صِدِّیقًا نَّبِیًّا
و در این کتاب ابراهیم را یاد کن که او پیامبرى راستگو بود.

صداقتى ارزش دارد که جزء خلق و خوى انسان باشد. «کانَ صِدِّیقاً»(مریم، 41)

4 .قَالَ سَلَامٌ عَلَیْکَ سَأَسْتَغْفِرُ لَکَ رَبّى‏ إِنَّهُ کاَنَ بِى حَفِیًّا
گفت: تو را سلامت باد. از پروردگارم برایت آمرزش خواهم خواست. زیرا او بر من مهربان است.

سعى کنیم آتش خشم دیگران را با سخنان زیبا و آرام‏بخش، خاموش کنیم.«لَأَرْجُمَنَّکَ ... قالَ سَلامٌ عَلَیْکَ» (مریم، 47)

5 . کَلَّا سَیَکْفُرُونَ بِعِبَادَتِهِمْ وَ یَکُونُونَ عَلَیْهِمْ ضِدًّا
نه چنین است. به زودى عبادتشان را انکار کنند و به مخالفتشان برخیزند.

قیامت نزدیک است، آن را باور کنیم. «سَیَکْفُرُونَ»(  مریم، 82)

6 .یَوْمَ نَحشُرُ الْمُتَّقِینَ إِلَى الرَّحْمَانِ وَفْدًا
روزى که پرهیزگاران را نزد خداى رحمان سواره گرد آوریم.

کلید بهشت تقواى الهى است. «نَحْشُرُ الْمُتَّقِینَ إِلَى الرَّحْمنِ» (مریم، 85)

7 .وَ أَنَا اخْتَرتُکَ فَاسْتَمِعْ لِمَا یُوحَى
و من تو را برگزیده‏ ام. پس به آنچه وحى مى ‏شود گوش فرا دار.

پیامبران، از جانب خداوند منصوب مى ‏شوند، نه از طرف مردم. «أَنَا اخْتَرْتُکَ» (طه، 13)

8 .وَ مَن یَأْتِهِ مُؤْمِنًا قَدْ عَمِلَ الصَّالِحَاتِ فَأُوْلَئکَ لَهُمُ الدَّرَجَاتُ الْعُلَى
و آنان که با ایمان نزد او آیند و کارهاى شایسته کنند، صاحب درجاتى بلند باشند.

انسان باید ایمان خود را تا آخر عمر حفظ کند. «یَأْتِهِ مُؤْمِناً»

ایمان از عمل صالح جدا نیست. «مُؤْمِناً قَدْ عَمِلَ الصَّالِحاتِ»  ( طه، 75)

9 . وَ إِنّى‏ لَغَفَّارٌ لِّمَن تَابَ وَ ءَامَنَ وَ عَمِلَ صَالِحًا ثُمَّ اهْتَدَی
هر کس که توبه کند و ایمان آورد و کار شایسته کند و به راه هدایت بیفتد، مى ‏آمرزمش.

مؤمن بودن و مؤمن شدن مهم است، امّا مؤمن ماندن مهم‏تر است. «ثُمَّ اهْتَدى‏»    (طه، 82)

10. قَالَ هُمْ أُوْلَاءِ عَلَى أَثَرِى وَ عَجِلْتُ إِلَیْکَ رَبّ‏ لِتَرضَى‏1
گفت: آنها همانهایند که از پى من روانند. اى پروردگار من، من به سوى تو شتافتم تا خشنود گردى.

بالاترین هدف انبیا و مقصد اعلاى آنان، جلب رضایت الهى است. «لِتَرْضى‏»   ( طه، 84)

1. ذُرِّیَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ کاَنَ عَبْدًا شَکُورًا
اى فرزندان مردمى که با نوح در کشتیشان نشاندیم، بدانید که او بنده‏اى سپاسگزار بود.

در مکتب انبیا بودن و همراهى با آنان، رمز نجات و بقاى انسان است. «ذُرِّیَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ»(اسراء، 3)

2.اقْرَأْ کِتَابَکَ کَفَى‏ بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسِیبًا
بخوان نامه‏ات را. امروز تو خود براى حساب کشیدن از خود بسنده ‏اى.
در قیامت، همه ‏ى مردم قادر به خواندن نامه‏ ى اعمال خود مى ‏شوند. «اقْرَأْ»(اسراء، 14)
3. وَ ءَاتِ ذَا الْقُرْبَى‏ حَقَّهُ وَ الْمِسْکِینَ وَ ابْنَ السَّبِیلِ وَ لَا تُبَذِّرْ تَبْذِیرًا
حق خویشاوند و مسکین و در راه‏مانده را ادا کن و هیچ اسرافکارى مکن.
در انفاق، باید اولویّت‏ها را در نظر گرفت. اوّل والدین، سپس فامیل، بعداً فقرا و ابن السبیل. «آتِ ذَا الْقُرْبى‏» . (اسراء، 26)
4 . قُلْ کُونُواْ حِجَارَةً أَوْ حَدِیدًا
بگو: سنگ باشید یا آهن.
زنده ساختن مجدّد مردگان، حتّى اگر سنگ و آهن هم شده باشند، بر خدا آسان است. «حِجارَةً أَوْ حَدِیداً أَوْ خَلْقاً» ... (اسراء، 50)
5. وَ مِنَ الَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّکَ عَسَى أَن یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا محَّمُودًا
پاره ‏اى از شب را به نمازخواندن زنده بدار. این نافله خاص تو است. باشد که پروردگارت، تو را به مقامى پسندیده برساند.

  نماز شب بر پیامبر اسلام واجب بود. «فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَکَ» آرى مقام رهبرى، مستلزم تکالیف سنگین‏ترى است.

  دل شب بهترین زمان براى عبادت است. «وَ مِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ»(اسراء، 79)

6 . وَ قُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقًا
بگو: حق آمد و باطل نابود شد. حقا که باطل نابودشدنى بود.

  باید حقّ را به میدان آورد تا باطل از بین برود. «جاءَ ... زَهَق» (اسراء، 81)

7 . وَ لَا تَقُولَنَّ لِشَاْىْ‏ءٍ إِنّى فَاعِلٌ ذَالِکَ غَدًا
هرگز مگوى: فردا چنین مى ‏کنم،

در سخن گفتن و تصمیم‏ گیرى خدا را فراموش نکنیم. «وَ لا تَقُولَنَّ»(کهف، 23)

8. وَ لَمْ تَکُن لَّهُ فِئَةٌ یَنصُرُونَهُ مِن دُونِ اللَّهِ وَ مَا کَانَ مُنتَصِرا
جز خدا گروهى که به یاریش برخیزند نبود و خود قدرت نداشت.

عاقبتِ اعتماد به غیر خدا، ناکامى است. «لَمْ تَکُنْ لَهُ فِئَةٌ یَنْصُرُونَهُ»( کهف، 43)

9. وَ رَءَا الْمُجْرِمُونَ النَّارَ فَظَنُّواْ أَنهَّم مُّوَاقِعُوهَا وَ لَمْ یَجِدُواْ عَنْهَا مَصْرِفًا
چون مجرمان آتش را ببینند بدانند که در آن خواهند افتاد و راه رهایى از آن نیست.

مجرم در قیامت امیدى به نجات و راه فرار ندارد. «لَمْ یَجِدُوا عَنْها مَصْرِفاً»(کهف، 53)

10.قَالَ لَهُ مُوسَى هَلْ أَتَّبِعُکَ عَلَى أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا
موسى گفتش: آیا با تو بیایم تا از آنچه به تو آموخته ‏اند به من کمالى بیاموزى؟

براى دریافت علم، باید در مقابل استاد، ادب و تواضع داشت. «هَلْ أَتَّبِعُکَ» (کهف، 66)

از داراییهایشان صدقه بستان تا آنان را پاک و منزه سازى و برایشان دعا کن، زیرا دعاى تو مایه آرامش آنهاست، و خدا شنوا و داناست.

• نگوییم زکات دادن وظیفه‏اش بوده، ما هم تشکّر کنیم. «خُذْ»، «صَلِّ عَلَیْهِمْ» ( توبه، 103)

2.أَ لَمْ یَعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ هُوَ یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَ یَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ وَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ
آیا هنوز ندانسته‏ اند که خداست که توبه بندگانش را مى ‏پذیرد و صدقات را مى‏ستاند، و خداست که توبه ‏پذیر و مهربان است.

•   چون گیرنده‏ ى صدقات خداست، پس با دلگرمى بدهیم و بهترین جنس را با بهترین شیوه بپردازیم. «أَنَّ اللَّهَ» ... «یَأْخُذُ الصَّدَقاتِ»(توبه، 104)

3 . یَا أَیُّها الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ کُونُواْ مَعَ الصَّادِقِینَ
اى کسانى که ایمان آورده ‏اید، از خدا بترسید و با راستگویان باشید.

• دوستى، همنشینى و همراهى با راستگویان، یکى از عوامل تربیت و جلوگیرىِ انسان از انحراف است. «اتَّقُوا اللَّهَ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ»(توبه، 119)

4 . لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَّحِیم
هر آینه پیامبرى از خود شما بر شما مبعوث شد، هر آنچه شما را رنج مى‏دهد بر او گران مى ‏آید. سخت به شما دلبسته است و با مؤمنان رئوف و مهربان است.

• از عوامل تأثیر کلام در دیگران، خیرخواهى، دلسوزى، مهربانى، بى ‏توقّعى و تواضع است. «عَزِیزٌ عَلَیْهِ»، «حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ»، «رَؤُفٌ رَحِیمٌ»(توبه، 128)

5. إِنَّ فِى اخْتِلَافِ الَّیْلِ وَ النَّهارِ وَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِى السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ لَآیاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَّقُون
درآمد و شد شب و روز و آنچه خدا در آسمانها و زمین آفریده است براى پرهیزگاران عبرتهاست.

• از کنار پدیده‏ ها، به سادگى نگذریم. «ما خَلَقَ اللَّهُ» ... «لَآیاتٍ»(یونس، 6)

6. هُنَالِکَ تَبْلُواْ کُلُّ ‏نَفْسٍ مَّا أَسْلَفَتْ وَ رُدُّواْ إِلَى اللَّهِ مَوْلَاهُمُ الْحَقِّ‏ وَ ضَلَّ عَنْهُم مَّا کاَنُواْ یَفْتَرُون

در آنجا هر کس هر چه کرده است پاداشش را خواهد دید و همه را به سوى خدا مولاى حقیقیشان بازمى‏گردانند و همه آن بتان که به باطل مى‏پرستیدند نابود مى ‏شوند.
قیامت، روز دریافت کارنامه‏ ى آزمون دنیوى است. «تَبْلُوا کُلُّ نَفْسٍ»(یونس، 30)

7. أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّثْلِهِ وَ ادْعُواْ مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن کُنتُمْ صَادِقِین

مى ‏گویند که آن را به دروغ به خدا نسبت مى‏دهد. بگو: اگر راست مى‏گویید، جز خدا هر که را که مى ‏توانید به یارى بخوانید و سوره‏اى همانند آن بیاورید.

• نه تنها کلّ قرآن، بلکه حتّى یک سوره از آن هم معجزه است. «بِسُورَةٍ»(یونس، 38)

8. هُوَ یُحْیِی وَ یُمِیتُ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُون
اوست که زنده مى ‏کند و مى ‏میراند و همه به سوى او بازمى ‏گردید.

•   حیات و مرگ و سرانجام کار همه به دست خدا و به سوى اوست. «یُحیِی وَ یُمِیتُ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ»( یونس، 56)

9. فَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُواْ إِنَّ هَاذَا لَسِحْرٌ مُّبِین
و چون حق از نزد ما به سوى ایشان آمد، گفتند که این جادویى آشکار است.

• پیامبران با خداوند رابطه ‏ى مستقیم دارند و معجزات و برنامه ‏هایشان از او سرچشمه مى‏ گیرد. «عِنْدِنا»(یونس، 76)

10. وَ قَالَ مُوسَى‏ یَا قَوْمِ إِن کُنتُمْ ءَامَنتُم بِاللَّهِ فَعَلَیْهِ تَوَکَّلُواْ إِن کُنتُم مُّسْلِمِین
موسى گفت: اى قوم من، اگر به خدا ایمان آورده‏اید و تسلیم فرمان هستید به او توکل کنید.

• ایمان، از توکّل جدا نیست. «إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ فَعَلَیْهِ تَوَکَّلُوا»        
• با توکّل و تسلیم باید مشکلات را پشت سرگذاشت. «تَوَکَّلُوا إِنْ کُنْتُمْ مُسْلِمِینَ»(یونس، 84)