٣١- فضیلت ماه رمضان
قال رسول الله صلى‌الله‌علیه‌وآله: «انّ ابواب السماء تفتح فى اول لیلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر لیلة منه». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٣۴۴)
رسول خدا صلى‌الله‌علیه‌وآله فرمود: درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مى‌شود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد.
٣٢- اهمیت ماه رمضان
قال رسول الله صلى‌الله‌علیه‌وآله: «لو یعلم العبد ما فى رمضان لود ان یکون رمضان السنة». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٣۴۶)
رسول خدا صلى‌الله‌علیه‌وآله فرمود: اگر بنده مى‌دانست که در ماه رمضان چیست [و چه برکتى وجود دارد] دوست مى‌داشت که تمام سال، رمضان باشد.

تلاوت صفح0 166:

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 38  ازسوره مبارکه فرقان
وَعَادًا وَ ثَمُودَاْ وَ أَصْحَابَ الرَّسّ‏ِ وَ قُرُونا بَین ذَالِکَ کَثِیرًا
(همچنین) قوم عاد و ثمود و اصحاب الرس ( گروهی که درختان صنوبر را می‏ پرستیدند) و اقوام بسیار دیگری را که در این میان بودند ، هلاک کردیم!
نکات تفسیری:
1- سنّت الهى فرستادن رسولان براى هدایت مردم و هلاکت تکذیب کنندگان آنان بوده است. « کذّبوا الرسل اغرقناهم... وعاداً و ثمودَ ...»

گاهی مجبورید از باتلاق بگذرید؛ یک جا هم می‌رسید به فرودگاهی که هواپیمای مجهزی آماده است تا شما را بی دردسر و با خیال راحت و پس از طی مسیر طولانی به مقصد برساند. آغاز ماه رمضان، رسیدن به همین فرودگاه است. خدای متعال راه را در ماه رمضان هموار کرده است و فضا را در ماه رمضان، فضای خالی از معارض قرار داده است. این روزه‌یی که شما می‌گیرید، نفس و هواهای نفسانی را به زنجیر می‌کشد؛ این عبادت‌ها، این دعاها، این خشوع‌ها، این ذکرها و این لیلة القدر همان وسایل همواری است که شما را فرسنگ‌ها جلو می‌برد؛ راهی را که در طول سال و در ماه‌های دیگر گاهی یک متر یک متر باید طی کنیم، می‌توانیم اگر همت کنیم و اگر خودمان را برسانیم، در ماه رمضان این راه را فرسنگ فرسنگ طی کنیم؛ لذاست که شما می‌بینید اولیای خدا از مژده رسیدن ماه رمضان خرسند می‌شدند و از فراق ماه رمضان اشک‌هایشان سرازیر می‌شد.

بیانات آیة‌الله خامنه ای ، در خطبه‌های نماز عید سعید فطر آذر ماه 1383

٢٩- رمضان ماه خدا
قال امیرالمۆمنین: «شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢۶۶، ح٢٣)
امام على علیه‌السلام فرمود: رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.
٣٠- رمضان ماه رحمت
قال رسول الله صلى‌الله‌علیه‌وآله: «... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار». (بحارالانوار، ج٩٣، ص٣۴٢)
رسول خدا صلى‌الله‌علیه‌وآله فرمود: رمضان ماهى است که ابتدائش رحمت و میانه‌اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم است.

در روایت داریم چند دعا مستجاب نمی‌‌شود:

1ـ دعای آدم تنبل: یکی از اولیای خدا مریض شد. گفت: «خدایا مرا شفا بده!» خدا گفت: «من هیچ وقت تو را شفا نمی‌‌دهم.» دکتر هست پاشو برو دکتر. مسوول هستی وقتی مریض شدی دکتر بروی. از خدا بخواهید که شما خوب شوید و خودتان هم به وظیفه‌تان عمل کنید. اگر کسی که پزشک نرفته دعا کند، اگر کسی که تنبل و بی‌کار است، دعا کند. دعایش مستجاب نمی‌‌شود و «رَجُلٌ جَالِسٌ فِی بَیْتِهِ یَقُولُ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی» (کافى، ج‏2، ص‏511) یا مثلاً «وَ رَجُلٌ کَانَ لَهُ مَالٌ فَأَفْسَدَهُ» (کافى، ج‏2، ص‏511) یک زمانی هم ممکن است که شخص پول داشته ولی ولخرجی کرده و پولش را از بین برده است. بعد به خدا می‌‌گوید: «برسان» خدا در جواب می‌‌گوید: «رساندم قدرش را ندانستی.»

یکی از آداب دعا این است که دعا کامپیوتری باشد. یعنی دعا بزرگ باشد. امام دعا می‌‌کند«عَنْ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِی مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا وَ بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا وَ سَهْلِهَا وَ جَبَلِهَا حَیِّهِمْ وَ مَیِّتِهِمْ وَ عَنْ وَالِدَیَّ وَ وُلْدِی» (بحارالأنوار، ج‏99، ص‏110) تمام مومنین زن و مرد و تمام مسلمانان زن ومرد در شرق عالم و غرب عالم همه را ببخش! «حَیِّهِمْ وَ مَیِّتِهِمْ» مرده و زنده‌شان را همه را ببخش. «وَ عَنْ وَالِدَیَّ وَ وُلْدِی» خودمان را و والدین ما را و .... چرا می‌‌گویی: «ای خدا! این بچه را شفا بده؟» بگو: «خدایا! تمام مریضها را شفا بده.»

تلاوت صفحه 165 :

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 36  ازسوره مبارکه فرقان
فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلىَ الْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بِایَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِیرًا
وگفتیم: «به سوی این قوم که آیات ما را تکذیب کردند بروید!» (اما آن مردم به مخالفت برخاستند) وما به شدت آنان را در هم کوبیدیم!
نکات تفسیری:
1- اتمام حجّت با گمراهان لازم است. «اِذهبا الى القوم الّذین کذّبوا»
2- انکار و لجاجت مردم، مانع لطف خداوند نیست. (پیامبر را براى هدایت آنان مى‏ فرستد) «اذهبا الى القوم الّذین کذّبوا»
3 - تکذیب پیامبر،تکذیب خداست. «کذّبوا بآیاتنا»
4-نتیجه‏ ى تکذیب حقّ، قلع و قمع شدن است. «فدمّرناهم»
5- نقل تاریخ و سرگذشت کفّار قبل و بیان هلاکت آنان، زمینه‏ اى براى هشدار و نهى از منکر کفّار امروز است.  «فدمّرناهم»

برخی از توصیه های اخلاقی مرحوم آیت الله حق شناس در مورد ماه رمضان وبهره بردن از شبهای قدر:
ثواب فراگیری علم در شبهای احیا:  در روایت وارد شده است که هر کس این دو شب  (نوزدهم و بیست‌ و یکم) احیا را به مذاکره علم بگذراند ؛ هر یک ساعت ثواب یک احیای تام و تمام را در بردارد. مذاکره علم همین است ، همین «قال‌الصادق»  و «قال‌ الباقر» است.
برترین عمل در ماه رمضان :  رفقای عزیز من ! اگربخواهیدازامیرمومنان(علیه السلام ) تبعیت بکنید؛ باید به این نکات توجه بفرمایید . امیرمؤمنان (علیه السلام) عرضه داشت: یا رسول‌ الله! افضل اعمال دراین ماه کدام است؟ حضرت فرمودند : «الورع عن محارم‌ الله».
مقام ورع اقسامی دارد .  یک قسم آن برگشتن از نادانی ، فسق و عمل بد، به عمل صالح است. اگراین مرحله ورع را به کار بستی؛ از علی (علیه السلام )  پیروی کرده‌ای و به مقام توبه نصوح‌ دست‌ یافته‌ ای .
فرمود: «حب علیٍ حسنة لا تضر معها‌ السیئة » محبت علی (علیه السلام) حسنه‌ ای است که با بودن آن ، گناه ضرر نمی‌ رساند. یک کسی عبای امیرمؤمنان (علیه السلام) را بوسید. حضرت (علیه السلام ) فرمودند : «این معنای محبت نیست ». معنای محبت پیروی از امیرمؤمنان ومقام عترت (علیهم السلام) است.
مرحله دوم ورع، پرهیز از مشتبهات است. مرحله سوم هم مقام متقین است که شخص حرف نمی‌زند، مبادا اگر تعریف کسی را بکند؛ یک‌کسی بگوید: این‌طور نیست (و غیبت پیش بیاید). خطاب آمد که ای خاتم‌ الرسل! باید به توبه‌ کنندگان سلام کنی! به‌به! به‌به! شخص اول امکان - اول ما خلق‌الله نوری- باید به استقبال توبه‌ کنندگان برود و به آن‌ها سلام بکند!!! (انعام/54)

٢٧- افطارى دادن
قال الکاظم علیه‌السلام: «فطرک اخاک الصائم خیر من صیامک». (الکافى، ج۴، ص۶٨، ح٢)
امام کاظم علیه‌السلام فرمود: افطارى دادن به برادر روزه‌ دارت از روزه‌ [مستحبى] تو بهتر است.
٢٨- روزه‌خوارى
قال الصادق علیه‌السلام: «من افطر یوماً من شهر رمضان خرج روح الایمان منه». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص١٨١)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: هر کس یک روز ماه رمضان را [بدون عذر]، بخورد روح ایمان از او جدا مى‌شود.

آداب دعا:

1- رو به قبله بودن: داریم که وقتی دعا می خوانید سعی کنید رو به قبله بنشینید، اصلاً قبله به ما جهت می دهد حضرت وقتی می خواست بنشیند رو به قبله می نشست نه تنها نماز، خوراک ما هم باید گوسفندی و گاو و شتری باشد که رو به قبله ذبح باشد یعنی چه شکم، چه اشک، چه اقتصاد همه باید یک جهت الهی داشته باشی. یک جنسی را که از کارخانه تحویل می گیرید تمام اجناس آن آرم کارخانه را دارد. آدمِ خدائی باید همه کارهایش خدائی باشد نشستن رو به قبله، خوابیدن رو به قبله، نماز رو به قبله، کشتن گوسفند رو به قبله، دعا رو به قبله یعنی باید جهت داشته باشد.

2- بلند کردن دستها: حدیث داریم وقتی می خواهید دعا کنید، دستهایتان را بیاورید تا مقابل صورت و حدیث داریم کف دست که آمد مقابل صورت خدا می گوید من خجالت می کشم دستی را که بالا آمده است، محروم برگردانم.

3- خضوع و انابه و گریه: خیلی برای گریه آیه داریم و بیشتر روایت داریم، امام زین العابدین علیه السلام می‌فرماید: خدایا! من چرا مدتی است که چشمم اشک ندارد؟ برای چه، «إِلَهِی إِلَیْکَ أَشْکُو قَلْباً قَاسِیاً مَعَ الْوَسْوَاسِ مُتَقَلِّباً وَ بِالرَّیْنِ وَ الطَّبْعِ مُتَلَبِّساً وَ عَیْناً عَنِ الْبُکَاءِ مِنْ خَوْفِکَ جَامِدَةً » (بحارالأنوار،ج‏91،ص‏143)خدایا! من از تو شکایت می کنم من از دست چشمم ناراحتم، چشم من گریه ندارد، البتّه گریه در مقابل خدا منظور است. در برابر دشمن و نسبت به کفار محکم، «أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ» فتح/29.

تلاوت صفحه 164:

 
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 37  ازسوره مبارکه فرقان
وَقَوْمَ نُوحٍ لَّمَّا کَذَّبُواْ الرُّسُلَ أَغْرَقْنَاهُمْ وَ جَعَلْنَاهُمْ لِلنَّاسِ ءَایَةً وَ أَعْتَدْنَا لِلظَّلِمِینَ عَذَابًا أَلِیمًا
وقوم نوح را هنگامی که رسولان (ما) را تکذیب کردند غرق نمودیم ، و آنان را درس عبرتی برای مردم قرار دادیم ; و برای ستمگران عذاب دردناکی فراهم ساخته‏ ایم!
نکات تفسیری:
1- تکذیب یک پیامبر به منزله‏ ىتکذیب همه‏ ى پیامبران است. «وقوم نوح لمّا کذّبوا الرّسل»
2- تاریخ، درس عبرت است. «جعلناهم للناس آیة»
3- سرنوشت انسان‏ها به دست خودشان است. «کذّبوا... اغرقناهم»
4- تکذیب انبیا، ظلم است. «واعتدنا للظالمین»
5- تکذیب انبیا،هم قهردنیوى دارد، «اغرقنا» هم عذاب اُخروى. «عذاباً الیماً»