تلاوت صفحه 64

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 25  از سوره مبارکه غافر
فَلَمَّا جَاءهُم بِالْحَقِّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاء الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْیُوا نِسَاءهُمْ وَمَا کَیْدُ الْکَافِرِینَ إِلَّا فِی ضَلَالٍ
پس وقتى حقیقت را از جانب ما براى آنان آورد گفتند پسران کسانى را که با او ایمان آورده‏ اند بکشید و زنانشان را زنده بگذارید و[لى] نیرنگ کافران جز در گمراهى نیست
تفسیر : گوهر دین، حقّ و حقیقت است. «جاءهم بالحقّ»
انسان در شناخت راه حقّ به وحى و نبوت و لطف الهى نیاز دارد. «الحقّ من عندنا»
مخالفان انبیا هم با زبان ترور شخصیّت مى‏ کنند. «قالوا ساحر کذاب» و هم عملاً بر ضد آنان قیام مى‏ کنند. «اقتلوا...»
کشتن و شهید کردنِ طرفداران حقّ شیوه‏ ى همه مستکبران تاریخ است. «اقتلوا...»
گرچه دشمن از ایمان مردم به انبیا ناراحت است ولى آنچه او را عصبانى مى کند همراهى عملى مردم با انبیاست. «آمنوا معه»
دشمن، جوانان و زنان را هدف مى‏ گیرد. «اقتلوا ابناء... و استحیوا نساءهم»
کافران کید مى‏ کنند امّا به مقصود خود نمی ‏رسند و نقشه‏ ى آنان نقش بر آب مى‏ شود. «و ما کید الکافرین الا فى ضلال»
خداوند با نقل خنثى کردن توطئه‏ هاى فرعونى به پیامبر و مؤمنان دلدارى مى‏ دهد. «و ما کید الکافرین الا فى ضلال»

تلاوت صفحه 63:

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 94  از سوره مبارکه النحل‏
وَلاَ تَتَّخِذُواْ أَیْمَانَکُمْ دَخَلًا بَیْنَکُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهَا وَتَذُوقُواْ الْسُّوءَ بِمَا صَدَدتُّمْ عَن سَبِیلِ اللّهِ وَلَکُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ
و زنهار سوگندهاى خود را دستاویز تقلب میان خود قرار مدهید تا گامى بعد از استواریش بلغزد و شما به [سزاى] آنکه [مردم را] از راه خدا باز داشته ‏اید دچار شکنجه شوید و براى شما عذابى بزرگ باشد
تفسیر : هرگاه خطر شایع و جدّى بود، سفارشات و نهى خود را تکرار کنید. (در آیه‏ ى 91 نیز از سوءاستفاده از سوگند نهى شده بود) «لاتتخذوا ایمانکم دخلاً»
پیمان شکنى وسوءاستفاده از مقدسات، سبب بدعاقبتى است. «فتزلّ قدم بعد ثبوتها»
یک گناه، زمینه وبستر گناهان دیگران مى‏ شود. (پیمان‏شکنى مقدمه بدعاقبتى و آن نیز مقدمه بازماندن وبازداشتن دیگران از راه خدا مى ‏شود) «صددتم عن سبیل‏اللَّه»

تلاوت صفحه 62 :
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 91  از سوره مبارکه المائدة
إِنَّمَا یُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَن یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاء فِی الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ وَیَصُدَّکُمْ عَن ذِکْرِ اللّهِ وَعَنِ الصَّلاَةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ
همانا شیطان مى‏ خواهد با شراب و قمار میان شما دشمنى و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و از نماز باز دارد پس آیا شما دست برمى‏ دارید
تفسیر: هر کس که عامل کینه و عداوت در میان مردم شود، مانند شیطان است. «انمّا یرید الشیطان...»
تحریکات شیطان دائمى است. «انّما یرید الشیطان» (فعل مضارع، رمز دوام و استمرار است.)
جامعه‏ اى که در آن عداوت باشد، شیطانى است. «انّما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوة...»
از الفت و وحدت پاسدارى کنیم و با هر چه آنها را از بین مى‏ برد مبارزه کنیم. «انّما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوة»
الفت و مهربانى بین اهل ایمان، مورد عنایت خاص خداوند است. «انّما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوة»
قمار و شراب، ابزار کار شیطان براى ایجاد کینه و دشمنى است. «انّما یرید الشیطان... فى الخمر و المیسر»
نماز برترین سمبل یاد خداست. (با اینکه نماز ذکر خداست، نام آن جداگانه آمده است) «عن ذکر اللَّه و عن الصلوة»
بیان فلسفه‏ ى احکام، یکى از عوامل تأثیر کلام در دیگران است. «العداوة و البغضاء... فهل انتم منتهون»
با تمام عواملى که باعث ایجاد کینه و دشمنى مى‏ شود باید مبارزه کرد. «یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوة و البغضاء... فهل انتم منتهون»
برخى از مسلمانان در صدر اسلام که على رغم تحریم شراب و قمار، باز بدان مشغول بودند، مورد توبیخ خداوند قرار گرفتند. «فهل انتم منتهون»

تلاوت صفحه 61 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 42  از سوره مبارکه مریم‏
إِذْ قَالَ لِأَبِیهِ یَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا یَسْمَعُ وَلَا یُبْصِرُ وَلَا یُغْنِی عَنکَ شَیْئًا
چون به پدرش گفت پدر جان چرا چیزى را که نمى‏ شنود و نمى ‏بیند و از تو چیزى را دور نمى‏ کند مى‏ پرستى
تفسیر: مناظرات ابراهیم با عمویش قابل یادآورى و بزرگداشت است. «اذ قال»
در نهى از منکر، از نزدیکان خود شروع مى‏ کنیم. «یا اَبتِ»
نهى از منکر مرز سنّى ندارد. (پسر مى‏ تواند بزرگ خانواده را نهى کند، امّا باید احترام آنان را حفظ کند.) «یا اَبتِ»
همیشه کمال افراد به سن آنها بستگى ندارد؛ گاهى فرزند خانه از بزرگ‏ترها بهتر مى‏ فهمد. «یا ابت»
ارشاد وتبلیغ نباید همیشه عمومى باشد، بلکه گاهى باید به خود فرد گفته شود. «یا اَبَتِ»
در نهى از منکر، با ایجاد سؤال، وجدان افراد را به قضاوت گیریم. «لم تعبد»
در نهى از منکر، از منکرهاى اعتقادى شروع کنیم. (متأسفانه ما بیشتر سرگرم منکرهاى اخلاقى و اجتماعى هستیم) «لم تعبد»
راه حقّ را فداى عواطف نکنیم. «لابیه لم تعبد» خویشاوندى نباید مانع نهى از منکر شود.
بت ‏پرستى، از فرشته پرستى، انسان پرستى و گاوپرستى بدتر است، زیرا در آنها بینایى و شنوایى و شعور هست، ولى در بت نیست. «مالا یسمع ...»

تلاوت صفحه 60 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 45  از سوره مبارکه مریم‏
یَا أَبَتِ إِنِّی أَخَافُ أَن یَمَسَّکَ عَذَابٌ مِّنَ الرَّحْمَن فَتَکُونَ لِلشَّیْطَانِ وَلِیًّا
پدر جان من مى‏ ترسم از جانب [خداى] رحمان عذابى به تو رسد و تو یار شیطان باشى
تفسیر: در دعوت و تبلیغ، با استفاده از عواطف، زمینه‏ ى پذیرش را فراهم کنیم. (در این آیات، چهار مرتبه «یا ابت» آمده است)
انبیا دلسوز مردمند. «اِنّى اخاف»
انسان به جایى مى‏ رسد که سرچشمه‏ ى رحمت را به غضب وامى‏ دارد و خداى رحمان را خشمگین مى‏ کند. «عذاب من الرّحمن»
اگر بستگان پیامبر نیز منحرف باشند، به عذاب الهى مبتلا مى‏ شوند. «یا ابت انّى اخاف... عذاب»
کسى که در راه مستقیم قرار نگیرد، در ولایت شیطان قرار مى‏ گیرد. «اهدک صراطاً سویّا ... فتکون للشیطان ولیّا»
اگر کسى را دوست داریم، نباید دشمن او را دوست بداریم. «للرّحمن عصیّا... للشیطان ولیّا»

تلاوت صفحه 59 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 55  از سوره مبارکه القصص‏
وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَکُمْ أَعْمَالُکُمْ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ لَا نَبْتَغِی الْجَاهِلِینَ
و چون لغوى بشنوند از آن روى برمى ‏تابند و مى‏ گویند کردارهاى ما از آن ما و کردارهاى شما از آن شماست‏ سلام بر شما جویاى [مصاحبت] نادانان نیستیم
تفسیر: مؤمن واقعى کسى است که نه تنها به مجلس لغو نمى ‏رود و به سخن لغو گوش نمى‏ دهد، بلکه اگر کلام بیهوده‏ اى هم شنید، عکس‏ العمل نشان مى‏ دهد. «و اذا سمعوا اللغو اعرضوا عنه»
یکى از نمونه‏ هاى صبر، بى‏ اعتنایى به لغو و اعراض از آن است. «صبروا - اعرضوا عنه»
اعراض از لغو در گفتن، شنیدن، دیدن و معاشرت، کمالى است که در همه‏ ى ادیان الهى از آن ستایش شده است. «سمعوا اللغو اعرضوا عنه» (آیه فوق در توصیف گروهى از اهل‏ کتاب است.)
از شیوه‏ هاى عمومى وساده‏ ى نهى از منکر، اعراض از منکر است. «سمعوا... اعرضوا عنه» (لغو را با لغو پاسخ نگوییم.)
انسان در برابر آنچه مى‏ شنود، مسئول است. «سمعوا... اعرضوا»
قاطعیّت، صلابت و عدم سازش، نشانِ ایمان راسخ است. «لنا اعمالنا و لکم اعمالکم»
سود و زیان عمل هر کس به خود او برمى‏ گردد. «لنا اعمالنا و لکم اعمالکم»
اعراض، باید کریمانه باشد. «اعرضوا... سلام علیکم»
اعراض باید همراه هشدار به اهل لغو باشد. «اعرضوا... لانبتغى الجاهلین»
لغو، میوه ‏ى جهل و بیهوده‏ گو، جاهل است. «لانبتغى الجاهلین»

تلاوت صفحه58 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 58  از سوره مبارکه مریم‏
أُوْلَئِکَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ مِن ذُرِّیَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِن ذُرِّیَّةِ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْرَائِیلَ وَمِمَّنْ هَدَیْنَا وَاجْتَبَیْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَیْهِمْ آیَاتُ الرَّحْمَن خَرُّوا سُجَّدًا وَبُکِیًّا
ترجمه : آنان کسانى از پیامبران بودند که خداوند بر ایشان نعمت ارزانى داشت از فرزندان آدم بودند و از کسانى که همراه نوح [بر کشتى] سوار کردیم و از فرزندان ابراهیم و اسرائیل و از کسانى که [آنان را] هدایت نمودیم و برگزیدیم [و] هر گاه آیات [خداى] رحمان بر ایشان خوانده مى‏ شد سجده‏ کنان و گریان به خاک مى‏ افتادند
تفسیر : هدف همه‏ ى انبیا یکى است. (خداوند پیامبران را در کنار هم قرار مى ‏دهد و همه را با یک وصف توصیف مى‏ کند) «اولئک الّذین انعم اللّه علیهم ...»
مُنعِم حقیقى، خداوند است. «انعم اللّه علیهم»
والدین و نیاکان، از نظر وراثت در تربیت نسل مؤثّرند. «ذرّیةآدم... ذرّیة ابراهیم»
گرچه همه‏ ى انبیا از ذرّیه آدم هستند، ولى در نام بردن نوح و ابراهیم و اسرائیل (یعقوب)، از آنان تجلیل خاصّى شده است. «مع نوح و من ذرّیة ...»
گریه در سجده آن قدر ارزشمند است که خداوند از اهل آن تجلیل کرده است. «سجّداً و بکیّا»
گریه وزارى به درگاه الهى، نشانه‏ ى رشد، شناخت، توفیق و برگزیدگى است. «و ممنّ هدینا واجتبینا...»

تلاوت صفحه 57 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 58  از سوره مبارکه المائدة
وَإِذَا نَادَیْتُمْ إِلَى الصَّلاَةِ اتَّخَذُوهَا هُزُوًا وَلَعِبًا ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَّ یَعْقِلُونَ
و هنگامى که [به وسیله اذان مردم را] به نماز مى‏ خوانید آن را به مسخره و بازى مى‏ گیرند زیرا آنان مردمى‏ هستند که نمى ‏اندیشند
تفسیر: از رابطه و دوستى با کسانى که اذان (وشعائر دینى) را مسخره مى‏ کنند بپرهیزید. «لاتتّخذوا... و اذا نادیتم...»
نماز، چهره و مظهر دین است. (در آیه قبل، استهزاى دین مطرح شد و در این آیه استهزاى نماز، یعنى نماز سیماى دین است) «اتّخذوا دینکم هزواً... و اذا نادیتم الى الصلوة اتّخذوها هزوا»
براى نماز، باید ندا سر داد تا همه جمع شوند.«نادیتم» (نماز باید علنى باشد)
در جامعه‏ ى اسلامى، باید براى نماز، فریاد زد و تبلیغ کرد و هیچ کس نباید مانع آن گردد. «نادیتم الى الصلوة»
شیوه‏ ى عاقلان، برخورد منطقى است ولى بى‏ خردان، اهل استهزا هستند. «ذلک بانّهم قوم لا یعقلون»

تلاوت صفحه 56 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 2  از سوره مبارکه محمد
وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَآمَنُوا بِمَا نُزِّلَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَهُوَ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ کَفَّرَ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَأَصْلَحَ بَالَهُمْ
و آنان که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده ‏اند و به آنچه بر محمد [ص] نازل آمده گرویده‏ اند [که] آن خود حق [و] از جانب پروردگارشان است [خدا نیز] بدیهایشان را زدود و حال [و روز]شان را بهبود بخشید
تفسیر: ایمان، درجات و مراحلى دارد و امرى کمال‏ پذیر است. «آمنوا... و آمنوا»
ایمان و عمل، از یکدیگر جدا نمى‏ شوند. «آمنوا و عملوا الصّالحات و آمنوا»
ایمانى ارزش دارد که به اطاعت کامل از دستورات الهى بیانجامد. «بما نزّل على محمّد»
پیروى از دستورات انبیا، طبق ملاک و معیار حق است. «و هو الحق»
احکام و شریعت دین، براى رشد و تربیت انسان است. «نزّل... من ربّهم» (به عبارت دیگر، ربوبیّت الهى اقتضا مى‏ کند که براى رشد و تربیت بندگان، برنامه‏ اى حقیقى و به دور از انحراف فرو فرستاده شود.)
معیار حقّ وحقیقت، مطابقت با وحى ودستورات خداست. «هوالحقّ من ربّهم»
پیامبر اسلام از پیش خود حرفى نمى ‏زند، آنچه مى‏ گوید وحى است. «نزّل على محمّد... من ربّهم»
براى دریافت الطاف الهى، ایمان به تنهایى کافى نیست، بلکه عمل صالح و پیروى از رسول خدا نیز لازم است. «آمنوا و عملوا الصّالحات و آمنوا بما نزّل على محمّد... کفّر عنهم... و أصلح بالهم»
ایمان و عمل صالح، گذشته‏ ها را جبران و آینده را بیمه مى‏ کند. «کفّر... اصلح»
کفر، سبب تباهى عمل، و ایمان و عمل صالح، سبب اصلاح عمل مى‏ گردد. «الّذین کفروا... اضلّ اعمالهم - الّذین آمنوا و عملوا الصّالحات... أصلح بالهم»
گناهان و بدى‏ ها مانع اصلاح انسان است، ابتدا باید آنها برطرف شود تا زمینه اصلاح فراهم گردد. «کفر عنهم سیئاتهم و أصلح بالهم»
خداوند با تهدید کفّار «أضلّ أعمالهم» و بشارت به مؤمنان «أصلح بالهم»، از پیامبر و اهل ایمان دلجویى مى‏ کند.

تلاوت صفحه 55 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 144  از سوره مبارکه آل عمران
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِکُمْ وَمَن یَنقَلِبْ عَلَىَ عَقِبَیْهِ فَلَن یَضُرَّ اللّهَ شَیْئًا وَسَیَجْزِی اللّهُ الشَّاکِرِینَ
و محمد جز فرستاده‏ اى که پیش از او [هم] پیامبرانى [آمده و] گذشتند نیست آیا اگر او بمیرد یا کشته شود از عقیده خود برمى‏ گردید و هر کس از عقیده خود بازگردد هرگز هیچ زیانى به خدا نمى ‏رساند و به زودى خداوند سپاسگزاران را پاداش مى‏ دهد
تفسیر: وظیفه پیامبر، ابلاغ پیام خداست. ما هستیم که باید راهش را ادامه دهیم. «و ما محمّد الاّ رسول»
مگر با مرگِ انبیاى قبل، پیروانشان از دین برگشتند؟! «قد خلت من‏قبله الرسل...»
جامعه‏ ى اسلامى باید چنان تشکّل و انسجامى داشته باشد که حتّى رفتن رهبر به آن ضربه‏ اى نزند. «أفاِن مات او قتل انقلبتم على اعقابکم»
پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله نیز تابع سنّت‏هاى الهى و قوانین طبیعى همچون مرگ و حیات است. «أفاِن مات او قتل»
انتشار شایعه، از حربه‏ هاى دشمن است. «مات‏او قتل» (با توجّه به شأن نزول)
عمر پیامبر محدود است، نه راه او. «افاِن مات او قتل انقلبتم»
فردپرستى ممنوع. راه خدا که روشن شد، آمد و رفت افراد نباید در پیمودن خط الهى ضربه وارد کند. «أفاِن مات او قتل»
ایمان خود را چنان ثابت و استوار سازید که حوادث تاریخ آن را نلرزاند. «أفاِن مات او قتل»
دست برداشتن از خط انبیا، سقوط و عقب‏ گرد است. «انقلبتم على اعقابکم»
کفر مردم، ضررى براى خداوند ندارد. «فلن یضرّاللّه»
مقاومت در راه حق، بهترین نوع شکر عملى است که پاداشش با خداست. «سیجزى اللّه الشاکرین»