شروع سوره با استفاده از نام «الحاقه» برای قیامت، نشان می دهد، که فضای سخن، عدم باور به حقانیت روز قیامت است، این آیات بمنزله طلیعه و مقدمه برای کل سوره است، از همین رو این فضا به کل سوره نیز سرایت می کند، بنابراین می توان گفت که فضای سخن کلی سوره حاقه نبود باور به حقانیت روز قیامت است.

وجه مشترک سیاقهای این سوره تأکید بر حقانیت قیامت است، این نکته از طلیعه سوره (سیاق اول) به خوبی قابل مشاهده است، علاوه بر اینکه هر کدام از سیاقها با فضایی که مانع از باور قیامت است مقابله کرده است:
قیامت حق است، تکذیب این واقعه در هم کوبنده و خروج از فرمان رسول با تکیه بر ثروت و قدرت و متهم سازی قرآن که از حقانیت قیامت سخن می گوید، ثمره ای جز عذاب و حسرت ندارد

دریافت
حجم: 26.8 مگابایت

.

از آیه 19 به دو دلیل سرآغاز سیاق جدید است:
1. از لحاظ ادبی با ماقبل مرتبط نیست.
2. سیر مفهومی انذار کافران به عذاب حتمی و گریزناپذیر تا آیه 18 ادامه یافته است و از ابتدای آیه 19 سیری جدیدی آغاز می شود، که در مورد صفت هلع و آثار انحرافی آن در انسان و استثنای مصلین از این آثار انحرافی سخن گفته است.

از ابتدای آیه 36 سیر مفهومی جدیدی در بیان طمع ورود کافران به بهشت و ناکامی آنان از ورود به آن آغاز می شود.
گفتنی است «فاء» در ابتدای آیه سی و ششم مانع از انفصال سیاقی این آیات از ماقبل نیست، زیرا توجه به آیه اول این سیاق نشان می دهد، که این آیه به تنهایی با آیه پایانی سیاق قبل ارتباط برقرار نکرده است، بلکه مجموعه ای از آیات به وسیله «فاء» به مجموعه آیات قبل مرتبط شده است.

دریافت
حجم: 28 مگابایت

سوره ، در سیاق اول به حتمیت وقوع عذاب تأکید می کند و در سیاق دوم با معرفی گروه مصلین، تنها راه ورود به بهشت را در رفتاری مانند رفتار مصلین خلاصه می کند و در سیاق آخر با تکیه بر سخن سیاق دوم، طمع ورود به بهشت از سوی کافران را ناکام می داند.
حتمیت وقوع عذاب و ناممکن بودن ورود به بهشت جز برای کسانی که بر محور نماز وصف طبیعی حرص را مدیریت می کنند و از خودپرستی و دنیاگرایی دوری می جویند.

دریافت
حجم: 28.7 مگابایت

روش تدبر موضوعی:

در این روش 4 مرحله را باید پشت سر بگذاریم.

1/ تعیین موضوع و تبیین آن یعنی دقیقا بدانیم به دنبال چه چیزی هستیم.

2/ جستجوی ایاتو سپس دسته بندی و تنظیم انها البته باید به سیاق آیات دقت داشته باشیم.

3/ فهم آیات...

دریافت
حجم: 30.1 مگابایت

نوح (بعد از نومیدی از هدایت آنان) گفت: «پروردگارا! آنها نافرمانی من کردند و از کسانی پیروی نمودند که اموال و فرزندانشان چیزی جز زیانکاری بر آنها نیفزوده است!

در آیات 26-28: دعای نوح (ع) درباره کسانی که دعوت او را اجابت نکردند و دعای ایشان برای خودش و مومنین و مومنات را بیان می کند. همانطور که مشاهده می شود خداوند ذکر عقوبت قوم نوح را بر دعای ایشان مقدم داشته تا مشخص شود که خداوند این عذاب را برای انتقام از قوم نوح و همچنین یاری خود نوح و اجابت دعای ایشان فرستاده است.

در آیات 5 تا 24 گزارش حضرت نوح از عملکرد خویش و عکس العمل قومش در چهارچوب رسالت انذاری می باشد. و به خداوند عرضه داشت:
پروردگارا من به صورت پیوسته و همه جانبه قوم را به سوی مغفرت تو فرا خواندم، ولی جز بر فرار آنها نیفزود و استکبار ورزیدند و از من سرپیچی کردند و از ثروتمندان قدرتمند خاسر تبعیت کردند و بر شرک و ضلالت و گمراهی خویش باقی ماندند؛ خدایا این کافران را از صفحه روزگار محو کن، و مغفرت خود را نصیب من و پدر و مادرم و مومنان کن.
سرانجام عذاب دنیا و آخرت دامن گیر قوم نوح شد زیرا به دعوت منذر این عذاب (حضرت نوح) اعتنا نکردند و بر رد آن اصرار ورزیدند.

جهت هدایتی سوره، هشدار نسبت به رد دعوت رسول منذر در هر زمانی است؛ رسولی از جانب خدا به سوی شما فرستاده شده تا شما را از فرا رسیدن عذابی دردناک بترساند. پیام او خداپرستی و تقواست از او اطاعت کنید و دعوتهای مداوم و همه جانبه او به سوی مغفرت پروردگار را با فرار و استکبار و عصیان پاسخ ندهید و تبعیت از قدرتمندان ثروتند خاسر به پیروی از او ترجیح ندهید، در غیر این صورت گریزی از عذاب موعود نیست و مغفرت شامل حال مومنان است

سوره مبارکه نوح یک سیاق است که در درون خود به 3 مطلب تفکیک می شود:
 آیات سوره مبارکه نوح سیر مفهومی واحدی دارد، این سوره مبارکه از ابتدا تا انتها به بیان جریان ارسال حضرت نوح علیه السلام به سوی قوم خود، عکس العمل قوم و عذاب آنها بخاطر این عکس العمل اختصاص یافته است.
هرچند آیات این سوره یک سیر مفهومی را پیگیری کرده است، اما در این سیر مفهومی واحد دسته بندی هایی به مقاطع مختلف وجود دارد:
آیات 1 تا 4: که به صورت اجمالی از مأمور شدن حضرت نوح  به انذار قوم خود و انجام این مأموریت از سوی او خبر داده¬است.
آیات 5 تا 24: که گزارش تفصیلی حضرت نوح از انجام وظیفه رسالت خود و عکس العملهای قوم در برابر آن است.
و آیات 25 تا 28: که به عاقبت قوم نوح در اثر سرپیچی اشاره کرده است.

آیات سوره مبارکه جن به 2 سیاق تقسیم می شود؛
  سیاق اول: آنچه این آیات را در یک سیاق جمع کرده است، حکایت سخن گروهی از جنیان در باره ایمانشان به قرآن و دعوت قوم خود به ایمان است، همچنین اسلوب مشترک شروع این آیات با (أنّ و أن) قرینه دیگری بر اتصال سیاقی این آیات است: «أنّه تعالی ...»، «أنّه کان ....»، «أنّهم ظنوا ...»، «أنّا لمسنا ... » ....... «أنّا منا المسلمون و ....»، «أن لو استقاموا»، «أنّ المسجد ...» و «أنّه لما ....».