... وقتی انسان در حالت احتضار قرار می گیرد ، چهار چهره در برابر او ظاهر می شود .محتضر از اوّلی می پرسد: تو کیستی ؟
_ : من مال و دارایی تو هستم .
_ : می دانی که من خیلی برای بدست آوردن تو زحمت کشیدم ، الان برای من چه کار می کنی ؟
_ : تو فقط به اندازه یک کفن می توانی از من برداری ! بیشتر از این نمی توانی ببری، چون مال متعلق به دنیاست و به برزخ منتقل نمی شود و از این پس تسلط تو بر من تمام است !
_ : از چهره دوّمی سؤال می کند : تو کیستی ؟
_ : من اهل تو هستم ( قوم و خویش و خانواده و ... )
_ : شما که می دانی من چقدر دلسوز شما بودم و برای شما کار کردم ! برای من کاری می توانی بکنی؟
_ : ما تو را تا توی قبر همراهی کرده ، دفن کرده و بر می گردیم !!!

برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید.

حضرت امیر (ع) در این فرازاز خطبه می فرماید :
... آیا این انسان های سالم و شاداب ، جز در انتظار ناراحتی ها و بیماری هایی هستند که بر انسان نازل می شود و آن خوشی ها را از آنها می گیرد ؟ این جوان ها که در اوج طراوت و شادابی جوانی هستند ، آیا چیزی جز پیری و خمودگی را انتظار دارند ، که چیزی برای خودشان آماده نمی کنند ؟ پیری چه بخواهند چه نخواهند ، اتّفاق خواهد افتاد !!

در جوانی به خود همی گفتم             شیر ، شیر است گرچه پیر بود

وقت پیری همی بدانستـــم              پــیر ، پیر است گرچه شیر بود

 

برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید.

استاد محمدی در تبیین فرازهایی از خطبه ی غرّاء ، بیان نمودند که :
اگر کسی منزل آخرت خود را آباد کرده باشد ، دیگر باکی ندارد که سفر مرگ او چه موقع باشد . در شب یا روز ،جوانی یا پیری ، مرگ طبیعی یا غیر طبیعی ...
اگر کسی واجبات را انجام داده ، محرمات را ترک کرده و فضایل را کسب کرده باشد ، رفتن برای او مهم نیست و فرقی ندارد او به سراغ مرگ برود یا مرگ به سراغ او بیاید.
کسی که آخرت خود را آباد نکرده از مرگ می هراسد . البته تاریکی قبر و تنگی لحد فیزیکی نیست . هر چقدر هم قبر را گشاد حفر کنند و در آن روشنایی تعبیه کنند ، سودی به حال میّت ندارد . منظور از نور غذای برزخی ، لباس برزخی ، منزل برزخی ، دوستان برزخی و انیس برزخی است و این نور هم در برزخ هم در قیامت ، همه چیز انسان است ...              93/2/15
 

برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید.

.... برای اینکه موعظه اثر گذار باشد ، باید شنیدن ها را درست کرد . شنیدن دو نوع است :
_ شنیدنی که اطاعت پشت سرش نیست ؛ ( نرود میخ آهنین در سنگ ) می شنود ولی چون دلش سنگ است ، فایده ای ندارد .
_ شنیدن و اطاعت ؛ چون دنبال اطاعت کردن خداست ، شنیدن اثر دارد . دل را نرم میکند و موعظه اثر می کند....
.... ترس هم چند نوع است :      _ ترسی که انسان مثلاً از حیوان درّنده می ترسد = خوف است
_ ترسی که به خاطر عظمت و معرفت در قلب انسان پیدا می شود = وجل
_ ترسی که مثلاً از جن می ترسد = جُبن است
ترسی که عاقلانه و آگاهانه باشد مفید است. وقتی وجل ایجاد شود ، انسان از خوف خدا گناه نمی کند ....


برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید.

... در قرآن از قیامت با بیش از صد نام یادشده که هر کدام از این نامها پیامها ی تربیتی گوناگون و جنبه معرفت افزایی دارد. مثلاً وقتی می گویید"یوم التغابن" انسان معرفتش نسبت به قیامت زیاد می شود که در آنجا همه احساس زیان دیدگی و خسران می کنند . این شناختی است که با این اسم می توان از قیامت پیدا کرد. اثر تربیتی آن این است که طوری زندگی کنیم که در قیامت احساس تغابن نکنیم یا حد اقل احساس تغابن کمتری کنیم.و نکته دوم اینکه این نام و این مبنا و باور حیات بخش است....برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید.

منظور از فشار قبر چیست ؟ آیا نمی توان قبر را کمی فراخ تر حفر نمود تا میّت دچار فشار و عذاب نشود ؟

مراد از قبر ، این قبر مادّی ناسوتی نیست ، چنانکه مراد از فشار قبر هم پرس شدن این بدن مادّی نیست . مثلاً دیوارهای قبر از بالا و پایین و از دو طرف مثل دستگاه پرس ، میّت را فشار بدهند .  البته برخی مثل علامه مجلسی اعتقادشان بر این است که وقتی انسان وارد عالم برزخ می شود ، عذاب برزخی و فشار قبر و ... بر همین بدن وارد می شود و انسان با همین بدن وارد برزخ می شود . ولی ما معتقدیم وقتی انسان وارد عالم برزخ می شود تابع آن عالم می شود . مراد از قبر برزخ است و منظور از فشار قبر ، فشار برزخی است و منظور از عذاب قبر ، عذاب های برزخی است نه عذاب های مادی و دنیایی .

تنگی این قبر و جای آن هیچ تأثیری بر میت ندارد. (مثلاً هارون الرشید کنار قبر امام رضا دفن شده است . یا خلفای سه گانه که در کنار قبر حضرت رسول مدفون هستند ... ) چون فرشتگان نقّاله ، وظیفه شان منتقل کردن سریع بدن آن مرده ، به مکان اصلی خودش است .

البته احادیثی که داریم مثل اینکه اگر مؤمنی از ظهر پنج شنبه تا ظهر جمعه از دنیا برود ، عذاب قبر ندارد مختصّ شخص مؤمن است  نه هر انسانی!!!

برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید.

در این فراز از خطبه امام علی (علیه السلام)می فرماید: ...خداوند شما را با نعمت های فراوان برگزید . چون انسان وسیع ترین نعمت ها را نسبت به مابقی مخلوقات داراست . مثلاً نعمت دل ، عشق و محبت نعمتی است که انسان دارد ولی فرشتگان ندارد .

جلوه ای که از رخش دید ملک عشق نداشت                          خیمه ی آب و گل اندر حرم آدم زد

حیوان فقط از شهوت خلق شده ، عقل ندارد . فرشته فقط از عقل خلق شده ، شهوت ندارد . انسان هر دو را دارد . اگر عقل او بر شهوت غلبه کرد، مقامش از فرشته هم بالاتر خواهد رفت .چون فرض این است که فرشته شهوت ندارد و تابع عقل است . اگر عقل انسان بر شهوتش غلبه کرد از حیوان پست تر خواهد شد . چون فرض این است که حیوان عقل ندارد و تابع شهوت است و انسان با داشتن عقل ، تابع شهوت است ....

برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید .

در این جلسه ترجمه و تفسیر اجمالی نامه 31 به پایان رسید . این نامه وصیت نامه ای است که مخاطب آن همه عالم است .این نامه یک منشور تربیتی است که مبانی و اصول تربیت اسلامی در آن بیان شده است و برنامه رسیدن انسان به مقصد نهایی در این نامه عنوان شده است . لذا نباید به یکبار خواندن این نامه اکتفا شود....
از این به بعد خطبه غرّاء (81 یا 83) را بررسی می کنیم که مایه های تربیتی این خطبه هم زیاد است . این خطبه را حضرت در جمعی که عزیزی را از دست داده و در ماتم و عزای او بسیار جزع و فزع می کردند، ایراد فرمود...
... الحمد لله یعنی چه؟ معنای الحمدلله این است که جنس حمد وستایش از خداست هر جا هر حمدی که شما ببینید متعلقش خداست. هیچ تعریفی نیست مگر اینکه ان تعریف شونده الله است "ال" حمد "ال جنس" است یعنی همه حمدها مال خداست.  اگر ما مثلاً از فلان تابلوی نقاشی تعریف می کنیم چون زیباست و منشأ زیبایی خداست (او جمیل مطلق است و هر جمالی در عالم هست از خداست) پس هرکس، هرجا زیبایی را توصیف کرد و حمد کرد، خدا را حمد کرده ... یا مثلاً یک ورزشکار را تعریف می کنیم ، علت تعریف چیست ؟ قدرتش؛ همه قدرتها از خداست . شجاعت کسی را اگر تعریف می کنیم ؛ منشأ شجاعت کجاست؟ خدا . پس هر کجا، هر کس را تعریف میکنیم «مادیات، معنویات، انسانها، غیر انسانها،...»   خدارا تعریف کرده ایم این معنای الحمدلله است .....


برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید.

حضرت امیر در فراز دیگری از نامه می فرمایند :

خانم ها را با پوشش و حجابی که بر ایشان در نظر می گیری ، حفظشان کن که اینها گرفتار نشوند ، آنها را با حجاب و پوششی نگهدار که نامحرمی آنها را نبیند یا آنها نامحرم را نبینند .

شدّت حجاب برای آنها پایدارتر است و بیشتر آنها را حفظ می کند . این سختگیری برای خانم نیست بلکه دلسوزی است که خانم ها حفظ  شوند .

اینکه اینها از خانه خارج نشوند برایشان خوب است و خارج نشدن آنها مهمتر از این نیست که کسانی را که مورد اطمینان نیستند وارد خانه کنی .( آقایانی که دوستان فاسق و فاسد خود را به خانه می آورند ، فرقی ندارند با آقایانی که خانم هایشان را بزک کرده ، بیرون می فرستند .) بیرون رفتن از خانه و وارد شدن نامحرمان غیر مطمئن به خانه ، با هم برابر است .

اگر می توانی کاری کن که غیر تو را نشناسد (منظورش نشناختن نامحرم است) یعنی مرد اینقدر خوب باشد و نیازهای همسرش را برطرف کند که به غیر او نظر نداشته باشد.

برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید.

با استناد به آیات قرآن ، معیار فضیلت پاکی است ، چه زن باشد چه مرد ، معیار علم است ، ایمان است ، جهاد فی سبیل الله است ، هیچ فرقی بین زن و مرد نیست ، هیچ نعمتی از نعمت های بهشت خاصّ مردان نیست ، چون جنسیّت معیار نیست .

البته در این که مرد و زن متفاوت هستند تردیدی نیست . عالم روانی خانم ها با آقایان کاملاً فرق می کند ، از نظر جسمی شرایطشان با آقایان فرق دارد ، از حیث روحی و معنوی هم با هم تفاوت دارند (به لحاظ ذات نه اکتساب ) کسی که این دو را مساوی می داند ، به بدیهیات توجه نکرده است . صلابت و قاطعیّت و قدرت بدنی مردها بیشتر است . در مقابل لطافت روحی و رقّت قلبی خانم ها بیشتر است .

بر حسب همین تفاوتها ، اسلام یک تقسیم کاری را انجام داده که این کار معیار برتری نیست ...

برای دانلود کردن اینجا کلیک کنید.