قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 3 از سوره مبارکه طه
إِلَّا تَذْکِرَةً لِّمَن یخَشىَ
آن را فقط برای یادآوری کسانی که (از خدا) میترسند نازل ساختیم. نکات تفسیری :
1- انسان فطرتاً داراى باورهایى است، ولى چون از آنها غافل مى شود نیاز به تذکّر دارد. «تَذکرة»
2- تقوى و علم و خشیت با یکدیگر ملازمند.( چنانکه در آیات دیگر مى خوانیم: «تذکرة للمتّقین» حاقّه، 48، «انّما یخشى اللّه من عباده العلماء» فاطر، 28.) «تَذکرة لمَن یخشى»
3- براى رشد مناسب، تنها کمال مربّى و مبلّغ کافى نیست، باید زمینه ى پذیرش نیز فراهم باشد. «لمَن یخشى» چنانکه براى برداشت محصول خوب، بذر خوب، زمین مناسب و مراقبت لازم است.
4- احساس مسئولیّت مقدّمه پندپذیرى است. «تَذکرة لمَن یخشى»
5- وظیفه ى پیامبر تذکّر است نه اجبار مردم بر پذیرش. «الاّ تَذکرة لمَن یخشى»
... این ابوسفیان همان ابوسفیانی است که تا مجبور نشد به پیامبر نزدیک نشد. در تمام دوران زندگیش یک لحظه هم دست از مبارزه با اسلام برنداشت اما در این لحظات پر التهاب و ناآرامی که جامعه اسلامی را در خود گرفته و یک بحران سهمناک روحی و روانی بر جامعه حاکم شده، رسیدن به تصمیم درست کار خیلی سختی است ، گاهی سه چهار سال طول می کشد تا مردم متوجه تبعات یک اقدام و عمل شوند و برای رسیدن به یک فهم درست اگر زیرک ، کیّس و دقیق نباشند ممکن است زمانی به نتیجه برسند که به نتیجه رسیدنشان دیگر خیلی کارآیی نداشته باشد.
لذا ورود ابوسفیان به خانه امیر المؤمنین یک برنامه هدفدار بود که جامعه را به هم می ریخت . اگر ابوسفیان صداقت داشت و نسبت به جریان کودتا موضع داشت ، راه مقابله با کودتا این بود که مهتران و بزرگان وقت و جوانان آل امیه را به مسجد ببرد نه به خانه ی علی آن هم به تنهایی ! چون فتنه در آنجا داشت صورت می گرفت نه در خانه علی.....
یکی از شیو ه هایی که باعث می شود ترجمه آیات قرآن از شیوایی و روانی برخوردار شود، توجّه به ظرافتهای بلاغی کلام است. در آیه دوم سوره منافقون عبارت " اتَّخَذُوا أیمَانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ " کلمه «جُنَّة » که به معنای سپر است برای بیان یک امر غیر مادّی (پنهان داشتن چهره واقعی منافقان ) به کار رفته و قرآن از این کار به "سپر قرار دادن سوگندها " یاد کرده است. حال در ترجمه این عبارت باید سعی شود این نکته ظریف بازتاب داده شود. ..
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 44 از سوره مبارکه عنکبوت
خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فىِ ذَالِکَ لاَیَةً لِّلْمُؤْمِنِینَ
آسمان وزمین را آفرید به شایستگی ودر آن نشانه هایی است برای مومنین نکات تفسیری :
1- آفرینش جهان، هدفدار است؛ «بالحقّ» نگاه ما به جهان نیز باید هدفدار باشد. «لآیةً»
2- مادّیون در پدیده ها متوقّف مى شوند، ولى خداپرستان از پدیده ها عبور مى کنند و به شناخت خدا مى رسند. «لآیةً»
3- ایمان، از شرایط درک حقایق هستى است. «انّ فى ذلک لآیة للمؤمنین»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 43 از سوره مبارکه عنکبوت
وَ تِلْکَ الْأَمْثَلُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَ مَا یَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَلِمُونَ
اینها مثالهایی است که ما برای مردم میزنیم، و جز دانایان آن را درک نمیکنند. نکات تفسیری :
1- مَثَلهاى قرآن، عمیق است و باید علاوه بر عموم مردم، دانشمندان نیز در عمق آن بیاندیشند. «نضربها للنّاس و ما یعقلها الاّ العالمون»
2- خداوند براى دریافت نکات دقیق قرآن، مردم را به تحصیل علم تشویق مى کند. «و ما یعقلها الاّ العالمون»
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 42 از سوره مبارکه عنکبوت
إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا یَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شىَْءٍ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ
خداوند آنچه را غیر از او میخوانند میداند، و او شکست ناپذیر و حکیم است. نکات تفسیری :
1- گرایشهاى غیر الهى انسان، زیر نظر خداست، خود را براى پاسخگویى آماده کنیم. «انّ اللّه یعلم ما یدعون...»
2- تشبیه شرک به تار عنکبوت، برخاسته از علم خداوند است. «کمثل العنکبوت... انّ اللّه یعلم ما یدعون...»
3- به جاى تکیه بر غیر خدا که مانند خانه ى عنکبوت سست و بى اساس است، به خداوند قوى و شکست ناپذیر توکّل کنیم. «و هو العزیز الحکیم»
4- توجّه ما به دیگران، به خداوند ضررى نمى رساند. «و هو العزیز»
5- عزّت خداوند همراه با حکمت است. (نه اینکه یک قدرت و صلابت بى منطق و حکمت باشد.) «العزیز الحکیم»
تبیین قرآن یکی از شئونات وظایف پیامبر است ، که آن منصب همان مقام امامت است . وجود مقدس پیامبر منصب امامت و زعامت و رهبری امت را عهده دار بودند که این زعامت و رهبری شئون مختلفی دارد. یک شأن آن بیان قرآن است ، یک شأن حاکمیت سیاسی ، یک شأن آن بیان معارف است ، یک شأن رسیدگی به مشکلات مردم ، و همین طور شئون دیگر ... قرآن نفوذ کفار را و خطر کفار را در حوزه و رهبری معرفی می کند . و می گوید کفار از طریق نفوذ در رهبری می توانند دین را از بین ببرند ....
قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :
آیه شماره 60 از سوره مبارکه فرقان
وَ إِذَا قِیلَ لَهُمُ اسْجُدُواْ لِلرَّحْمَانِ قَالُواْ وَ مَا الرَّحْمَانُ أَ نَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَ زَادَهُمْ نُفُورًا
و هنگامی که به آنان گفته شود: «برای خداوند رحمان سجده کنید!» میگویند:«رحمان چیست؟ ! (ما اصلا رحمان را نمی شناسیم!) آیا برای چیزی سجده کنیم که تو به ما دستور می دهی؟! سذللّه (این سخن را می گویند) و بر نفرتشان افزوده می شود! نکات تفسیری :
1- سجده، مظهر یکتاپرستى و روح ادیان توحیدى است. «اسجدوا» (از میان همهى تکالیف، تنها سخن از سجده به میان آمده است)
2- در امر به معروف، به دلیل امر خود اشاره کنید. «اسجدوا للرحمن» (دلیل سجده شما، رحمت گسترده ى خداوند است)
3- کفر و لجاجت باعث مى شود دعوت انبیا نه تنها کارساز نباشد، بلکه مایه ى زدگى و نفرت بیشتر کفّار از کلام حقّ شود. «زادهم نفوراً»