آیا می شود رئیس و مولای ما حضرت ولیّ عصر(عج) محزون باشد و ما خوشحال باشیم؟! او در اثر ابتلای دوستان ، گریان باشد و ما خندان و خوشحال باشیم و در عین حال ، خود را تابع آن حضرت بدانیم؟! (در محضر بهجت :181/2) ,

آیت الله علامه طباطبایی (ره) مفسر بزرگ قرآن و فیلسوف شرق ماه مبارک رمضان تا صبح بیداربودند. مقید بودند دعای سحر را با افراد خانواده بخوانند و پیش از ماه رمضان از همسایه ها اجازه می گرفتند که اگر برای سحر خواب ماندند آنها را بیدار کنند. ایشان در درس تفسیرشان فرموده بودند که من در طول عمرم تا به حال به یاد ندارم که شبهای ماه رمضان را خوابیده باشم . علامه حسن زاده آملی می نویسد: وقتی به حضور شریف علامه طباطبایی (ره) تشرف حاصل کرده بودم و عرض حاجت نمودم ، فرمود: آقا دعای سحر حضرت امام باقر(ع) را فراموش مکن که در آن جمال و جلال و عظمت و نور و رحمت و علم و شرف است و حرفی از حور وغلمان نیست. اگر بهشت شیرین است، بهشت آفرین شیرینتراست.

توبه، انقلاب درونی
اصولاً توبه یعنی دگرگون شدن و انسان تا خودش دگرگون نشود نمی‌تواند جامعه را دگرگون بکند. ریشه همه ظلم‌های بیرونی موتورش در خودماست. موتور همه انقلاب‌های بیرونی در خودماست. انقلاب در خود، رمز انقلاب در بیرون است. تمام حوادث بیرونی کلید و موتورش در خود ماست و توبه معنایش هم این است. یعنی خودت را عوض کن و تغییر مسیر بده. تجدید نظر کن و به گذشته‌هایت مراجعه کن نقاط ضعف را بسنج و تصمیم بگیر خودت را اصلاح کنی. این یک انقلاب درونی است و واجب است «تُوبُوا إِلَى اللَّه»(نور/31)
بنابراین توبه یعنی بازگشت یعنی انقلاب درونی، منتها یک دید کجی درباره توبه است که آن دید کج این است که خیال می‌کنند توبه فقط مال مرگ است. معنای توبه این است که انسان از کارهای زشت خودش عذرخواهی کند. اگر به خلق ظلم کرده است به سوی خلق برگردد، بگوید ایها الناس معذرت می‌خواهم. اگر نسبت به خودش، خودش را اتلاف کرده است به خودش ظلم کرده است. اگر نسبت به حقوق الهی است از خدا عذر خواهی کند، از مردم عذر خواهی کند و تصمیم بگیرد خودش را عوض کند.
شخصی گفت: «استغفروالله ربی و اتوب الیه» امیرالمومنین دید دارد با زبان توبه می‌کند و هیچ انقلاب درونی تویش نیست. تغییر جهت نداده و زبانش می‌گوید: «استغفروالله» فرمود مادرت به عزایت بنشیند خدا مرگت بدهد این چه توبه‌ای است؟ گفت آقا استغفار می‌کنم. گفت این کلک است. امام رضا(ع) می‌فرماید کسی که زبانش می‌گوید استغفروالله و هیچ دگرگونی باطنی ندارد

تلاوت صفحه 169:

قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 43  ازسوره مبارکه فرقان
أَرَءَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَئهُ أَفَأَنتَ تَکُونُ عَلَیْهِ وَکِیلاً
آیا دیدی کسی را که هوای نفسش را معبود خود برگزیده است؟! آیا تو می‏ توانی‏ او را هدایت کنی (یا به دفاع از او برخیزی)؟!
نکات تفسیری:
1- ریشه‏ ى بت پرستى، هوا پرستى است. «صبرنا على الهتنا - اتّخذ الهه هواه»
2- خداجویى در فطرت هر انسانى وجود دارد، لکن او در مصداق و یافتن حقّ گرفتار اشتباه مى‏ شود. «اتّخذ الهه هواه»
3- انبیا مسئولیّتى در هدایت اجبارى هوا پرستان ندارند. «أفأنت تکون علیه وکیلا»
4- انسان داراى اختیار است. «أفأنت تکون علیه وکیلا»
5 - تربیت و ایمان باید بدون اجبار و اکراه باشد. «أفأنت تکون علیه وکیلا»

چگونه به خدا قول بدهیم؟
ایت الله جاودان در یکی از شبهای احیاء فرمودند: " امشب فقط قول یک گناه را بدهید که یک گناه را کنار بگذارید. می گویند به خدا قول ندهید . هیچ وقت به خدا قول ندهید . چرا ؟ چون اگر قول بدهید شما را به خودتان وا می گذارد که به قولت عمل کنی .  وقتی هم شما را به خودت واگذار کرد ، نمی توانی به قولت عمل کنی . پس چکار کنیم ؟ هم قول دهیم وهم قول ندهیم !! قول می دهیم به کمک و مدد تو ترک کنیم .  خدایا به مدد و کمک تو من این گناه را نمی کنم . به کمک تو دیگر نمی خواهم این گناه را بکنم .  آن وقت اگر آدم چنین کاری کند، یک ماه رمضان را برده است. این ماه رمضان را بردی . نباختی . یک وقت آدم یک عملی را انجام می دهد و قبول می شود و می گویند بردی . آنوقت انشاءالله قبول می شود.  به برکت همان توبه ممکن است همه گذشته ها را ببخشند. حالا یک کسی مرد تر است و همت بیشتری دارد و همه اشتباهات و گناهانش را قرار می گذارد. وقتی بشمارند مشخص می شود... خب. یک کم العفو بگوییم . شاید خد ااین یکی را بپذیرد . ما نمی دانیم کدام را قبول می کند. شاید این یکی را قبول کند . شاید این العفوی که گفتی را قبول کرد . ازطرف شما که نیست . شما فقط کلمه اش را می گویی . او باید ببخشد. می گوید با این یکی من قبولت کردم . لذا می گویند هیچ وقت کم نگذار . شاید آن یک دانه که کم گذاشته ای قبول شده باشد. انشاءالله که می شود...

٣۵- برترى شب قدر
قیل لابى عبد الله علیه‌السلام: «کیف تکون لیلة القدر خیراً من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فیها خیر من العمل فى الف شهر لیس فیها لیلة القدر». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢۵۶، ح٢)
از امام صادق علیه‌السلام پرسیده شد: چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟ حضرت فرمود: کار نیک در آن شب از کار نیک در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است.
٣۶- تقدیر اعمال
قال الصادق علیه‌السلام «التقدیر فى لیلة تسعة عشر و الابرام فى لیلة احدى و عشرین و الامضاء فى لیلة ثلاث و عشرین». (وسائل‌الشیعه، ج٧، ص٢۵٩)
امام صادق علیه‌السلام فرمود: برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مى‌گیرد و تصویب آن در شب بیست‌ویکم و تنفیذ آن در شب بیست‌وسوم.

دهه آخر ماه مبارک رمضان خیلی مهم است. حضرت رسول در این دهه یک برنامه خاص داشت. هر چه ماه رمضان به طرف آخر می‌رفت، دلهره پیغمبر بیشتر می‌شد و اضطراب و توجه به دعا و جدا شدن از زندگی‌های روزمره را بیشترمی‌کرد و از نظر معنوی برنامه زیاد تری برای خودشان می‌چیدند. چون روایات زیادی داریم که شب قدر در دهه سوم ماه رمضان است. حتی اولیای خدا نمی‌ گذاشتند بچه‌هاشان شب بیست و سوم بخوابند. حتی گاهی خوابشان می گرفت با آب به صورت اینها می‌پاشیدند و می‌گفتند امشب شب بیست و سوم است. امشب نخوابید.
شخصی خدمت حضرت رسول آمد گفت: من خانه‌ام دور از شهر است، من بیشتر از یک شب نمی‌توانم بیایم. بگو: شب قدر کدام است. بگو یک شب بیایم. پیغمبر فرمود: اگر بیش از یک شب نمی‌توانی بیایی شب بیست و سوم بیا.
چون یک فلسفه‌ای دارد معلوم نیست شب قدر کدام یک از شبهاست. معلوم نیست دعای مستجات کدام یک از دعاهاست. گناهی که آدم را می‌پیچاند معلوم نیست که کجاست. یک میانبرهایی در این عالم است که اگر آدم بتواند آن­ها را پیدا کند خیلی موفق است. اگر کسی بتواند آن میانبرها را بشناسد و دنبال کند سعادت دنیا و آخرتش تأمین می‌شود و برای اینکه آن میانبرها معلوم شود باید از خود خدا کمک گرفت. ما نه راه پول در آوردن را می‌دانیم و نه اینکه چگونه باید پول خرج کنیم. امام سجاد(ع) در دعاهای مکارم الاخلاق می‌فرماید: «وَ أَصِبْ بِی سَبِیلَ الْهِدَایَةِ لِلْبِرِّ فِیمَا أُنْفِقُ مِنْهُ» (صحیفه سجادیه، دعاى 20) یعنی خدایا به من یاد بده که پولم را در کجا خرج کنم. گاهی یک کلمه یا یک درهم پول در یک‌جا خیلی ارزش دارد. گاهی صدها برابر آن در جای دیگر ارزش ندارد.
در دعای شعبان می‌خوانیم: «وَ بِیَدِکَ لَا بِیَدِ غَیْرِکَ زِیَادَتِی وَ نُقْصَانِی» (مصباح‏ المتهجد، ص‏395) خدایا زیادی من و نقص من به دست توست. اگر همه کره زمین جمع شوند تا یک کسی را خام کنند، اگر خدا نخواسته باشد ، عزیزتر می‌شود.
یک روایت داریم که شب نوزدهم تقدیر می‌شود، شب بیست و یکم بسته می‌شوند، شب بیست و سوم

تلاوت صفحه 168 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی:
آیه شماره 46  ازسوره مبارکه مومنون
إِلىَ‏ فِرْعَوْنَ وَمَلَایْهِ فَاسْتَکْبَرُواْ وَ کاَنُواْ قَوْمًا عَالِینَ
بسوی فرعون و اطرافیان اشرافی او; اما آنها تکبر کردند، و آنها مردمی برتری‏ جوی بودند.
نکات تفسیری:
1- براى اصلاح مردم و نظام اجتماعی، اوّل باید به سراغ افراد مطرح و شاخص
جامعه رفت. (الى فرعون و ملائه)
2-اطرافیان طاغوتها، در قدرت آنان نقش مهمّى دارند. (ملائه)

سوره دخان نیز مربوط می‌شود به شب قدر، اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ ‏حم وَ الْکِتابِ الْمُبینِ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنْذِرینَ» دخان/3-1. «حم». حروف مقطعه شروع شده، معنی زیادی هم شده ولی شاید بهترین معنی که خدا رحمت کند آیت‌الله حاج سید مهدی روحانی را او اصرار داشت و دلیل خوبی هم می‌آورد می‌گفت، بهترین معنی توی اینها همین است که می‌خواهد بگوید قران از همین حروف درست شده است. دلیلش هم سوره شوری است .سوره‌ی شورا می‌گوید: «حم عسق کَذلِکَ یُوحی‏ إِلَیْکَ وَ إِلَى الَّذینَ مِنْ قَبْلِکَ اللَّهُ الْعَزیزُ الْحَکیمُ» شورى/3-1. بعد پشت سرش می‌گوید که «کَذلِکَ یُوحی‏ إِلَیْکَ» ، یعنی وحی ای که ما فرستادیم به این شکل می‌فرستیم. یعنی وحی ما با قران ما «کَذلِکَ» همین طور است. چون پشت سر این حروف می‌گوید «کَذلِکَ یُوحی‏ إِلَیْکَ» ، وحی ما این شکلی است. ایشان می‌گفت از این «کَذلِکَ یُوحی» استفاده می‌شود که می‌خواهد بگوید قران از همین حروف است، شما از خاک چه درست می‌کنید؟ خشت و سفال و سرامیک.خدا از این خاک سه رقم رنگ و گل و بلبل و میوه، خاک همین خاک است. من و شما از خاک خشت و آجر درست می‌کنیم. خدا از این خاک سه رقم میوه درست می‌کند.
«وَ الْکِتابِ الْمُبینِ» دخان/2 ، قسم به این کتاب روشنگر، قران کتابی است که خدا را به آن قسم خورده به غیر خدا هم می‌شود قسم خورد. مبین روشنگر، قران نور، قران روشن، قران مفهوم. البته در قران ایات مشابه هست که چند تا معنا دارد.
آیات متشابه هم با توجه به آیات دیگر روشن می‌شود. قران نور است. به کتاب روشنگر قسم، چون در شب قدر ما بیشتر با «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةِ الْقَدْرِ» قدر/1 آشنا هستیم.با یک آیه دیگر هم آشنا شوید. «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةٍ مُبارَکَةٍ» دخان/3 ،

بخشیده شدن یکی از مزه های ماه رمضان
یکی از بهره های ماه رمضان که حداقل بهره های ماه رمضان است این است که همه گناهان شما در ماه رمضان بخشیده شود. می شود. می گویند در هر افطار ماه رمضان خدای متعال هزار هزار نفر را می بخشد. هزار هزار نفر چقدر است آقا؟ یک میلیون نفر. ما در یک میلیون نفر جا می گیریم؟ ممکن است. اما عدد خیلی زیاد است. بعد به شب جمعه که می رسد چه می شود و به نیمه ماه که می رسد، به اندازه کل تمام ماه می بخشند و مثلا در شب جمعه هر ساعت هزار هزار نفر را می بخشند و شب احیاء چقدر را می بخشند. عددش خیلی بزرگ می شود و به سیصد میلیون می رسد و می شود که ما هم داخل شویم. انشاء الله. اگر آدم بخشیده شود، مزه نمازش را می چشد. گناهان است که نمی گذارد مزه نمازش را بچشد. اگر بخشیده شود، مزه نمازش را می فهمد. مزه روزه اش را می فهمد...