تلاوت صفحه 534 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :

آیه شماره 23  از سوره مبارکه مؤمنون
 وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلىَ‏ قَوْمِهِ فَقَالَ یَاقَوْمِ اعْبُدُواْ اللَّهَ مَا لَکمُ مِّنْ إِلَاهٍ غَیرُْهُ أَ فَلَا تَتَّقُونَ
و ما نوح را بسوی قومش فرستادیم; او به آنها گفت: «ای قوم من! خداوند یکتا را بپرستید، که جز او معبودی برای شما نیست! آیا (از پرستش بتها) پرهیز نمی‏ کنید؟!
نکات تفسیری :

1- در تبلیغ دین، مردم را با محبّت مورد خطاب قرار دهید. «یا قوم»
2- دعوت به توحید، اوّلین وظیفه‏ ى انبیاست. (در تبلیغ، به مسائل اصلى توجّه کنید) «اعبدوا اللّه»
3- روح پرستش در باطن انسان وجود دارد، انبیا مورد پرستش را بیان مى‏ کنند. «اعبدوا اللّه - ما لکم من اله غیره»

تلاوت صفحه 533 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :

آیه شماره 19  از سوره مبارکه فرقان
 فَقَدْ کَذَّبُوکُم بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسْتَطِیعُونَ صَرْفًا وَ لَا نَصْرًا وَ مَن یَظْلِم مِّنکُمْ نُذِقْهُ عَذَابًا کَبِیرًا
(خداوند به آنان می‏ گوید: ببینید) این معبودان، شما را در آنچه می‏ گویید تکذیب کردند! اکنون نمی ‏توانید عذاب الهی را برطرف بسازید، یا از کسی یاری بطلبید! و هر کس از شما ستم کند، عذاب شدیدی به او می‏ چشانیم!
نکات تفسیری :

1- معبودهاى خیالى و بت‏ها، نه تنها یار شما نیستند، بلکه کار شما را نیز تخطئه و تکذیب مى‏ کنند. «فقد کذّبوکم»
2- انسان مشرک در قیامت از هیچ حمایتى برخوردار نیست و از هر اقدامى براى نجات خود عاجز است. «فما تستطیعون صَرفاً و لانَصرا»
3- مشرک، ظالم است. (جمله‏ ى «وَ مَن یظلم» در فضاى «ومن یشرک» قرار دارد)

تلاوت صفحه 532 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :

آیه شماره 18  از سوره مبارکه فرقان
  قَالُواْ سُبْحَانَکَ مَا کاَنَ یَنبَغِى لَنَا أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِکَ مِنْ أَوْلِیَاءَ وَ لَاکِن مَّتَّعْتَهُمْ وَ ءَابَاءَهُمْ حَتىَ‏ نَسُواْ الذِّکْرَ وَ کاَنُواْ قَوْمَا بُورًا
(در پاسخ) می‏ گویند: «منزهی تو! برای ما شایسته نبود که غیر از تو اولیایی برگزینیم، ولی آنان و پدرانشان را از نعمتها برخوردار نمودی تا اینکه (به جای شکر نعمت) یاد تو را فراموش کردند و تباه و هلاک شدند.»
نکات تفسیری :

1- خداوند نعمت‏هاى خود را حتّى از منحرفان دریغ نمى‏ دارد. «لکن متّعتهم»
2- خطر مال در جایى است که سبب فراموشى خدا شود، نه این که مال مطلقاً بد و خطرناک باشد. «متّعتهم... حتّى نسوا»
3 - در خانواده‏ هایى که چند نسل آنها مرفّه بوده ‏اند، زمینه‏ ى فراموشى از خدا و قیامت، بیشتر است. «و آبائهم»

تلاوت صفحه 531 :

آیه شماره 17  از سوره مبارکه فرقان
 وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ وَ مَا یَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَیَقُولُ ءَ أَنتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبَادِى هَؤُلَاءِ أَمْ هُمْ ضَلُّواْ السَّبِیلَ
(به خاطر بیاور) روزی را که همه آنان و معبودهایی را که غیر از خدا می ‏پرستند جمع می ‏کند، آنگاه به آنها می‏ گوید: «آیا شما این بندگان مرا گمراه کردید یا خود آنان راه را گم کردند؟!»
نکات تفسیری :

1- در قیامت از مشرکان و معبودهاى آنان بازخواست مى‏ شود. «یحشرهم و ما یعبدون فیقول...»
2- در قیامت، غیر از انسان موجودات دیگرى نیز مبعوث خواهند شد، مانند بت‏ها. «و ما یعبدون»
3- در قیامت، همه چیز شعور پیدا مى‏ کند و مخاطب قرار مى‏ گیرد. «ءَانتم»

تلاوت صفحه 530 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :

آیه شماره 18  از سوره مبارکه نحل
 إِن تَعُدُّواْ نِعْمَةَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا إِنَّ اللّهَ لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ
و اگر نعمت[هاى] خدا را شماره کنید آن را نمى‏ توانید بشمارید قطعا خدا آمرزنده مهربان است
نکات تفسیری :

1- نسبت به آنچه مى‏ دانید شکر کنید، نسبت به آنچه نمى‏ دانید، خداوند غفور و رحیم است. «انّ اللَّه غفور رحیم»

تلاوت صفحه 529 :

آیه شماره 59  از سوره مبارکه یونس
 قل أَرَأَیْتُم مَّا أَنزَلَ اللّهُ لَکُم مِّن رِّزْقٍ فَجَعَلْتُم مِّنْهُ حَرَامًا وَحَلاَلًا قُلْ آللّهُ أَذِنَ لَکُمْ أَمْ عَلَى اللّهِ تَفْتَرُونَ
بگو به من خبر دهید آنچه از روزى که خدا براى شما فرود آورده [چرا] بخشى از آن را حرام و [بخشى را] حلال گردانیده ‏اید بگو آیا خدا به شما اجازه داده یا بر خدا دروغ مى‏ بندید
نکات تفسیری :

1- در احکام شرع نباید از شارع جلو افتاد، چنانکه حرام خدا را نمى‏ توان حلال کرد، حلال‏ها را هم نمى‏ توان حرام شمرد. «فجعلتم منه حراماً وحلالاً»
2- وضع قانونِ بدعت‏ آمیز و آن را به خدا نسبت دادن، جرم است. «جعلتم منه حراماً و حلالاً ، على اللَّه تفترون»
3- قرآن، عادات و رسوم غلطى را که ریشه در وحى و اذن خدا ندارد، محکوم مى‏ کند. «على اللّه تفترون»

تلاوت صفحه  528 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :

آیه شماره 178  از سوره مبارکه آل عمران
 وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا أَنَّما نُمْلی‏ لَهُمْ خَیْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلی‏ لَهُمْ لِیَزْدادُوا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ
آنها که کافر شدند، (و راه طغیان پیش گرفتند،) تصور نکنند اگر به آنان مهلت مى‏ دهیم، به سودشان است! ما به آنان مهلت مى‏ دهیم فقط براى اینکه بر گناهان خود بیفزایند؛ و براى آنها، عذاب خوارکننده ‏اى (آماده شده) است‏.
نکات تفسیری :

1- مهلت‏هاى الهى، نشانه‏ ى محبوبیّت نیست. «لایحسبنّ... خیر لانفسهم»
2 - نعمت‏ها به شرطى سودمند هستند که در راه رشد و خیر قرار گیرند، نه شرّ و گناه. «انما نملى لهم لیزدادوا اثماً»
3 - رفاه و حاکمیّت ستمگران، نشانه‏ ى رضاى خداوند از آنان نیست. چنانکه دلیلى بر سکوت ما در برابر آنان نمى‏ باشد. «نملى لهم... لهم عذاب مهین»

تلاوت صفحه 527 :

آیه شماره 169  از سوره مبارکه آل عمران
 وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فی‏ سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ
اى پیامبر!) هرگز گمان مبر کسانى که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده ‏اند، و نزد پروردگارشان روزى داده مى‏ شوند.
نکات تفسیری :

1- شهادت، باختن و از دست دادن نیست؛ بلکه یافتن و به دست آوردن است. «بل أحیاء... یرزقون»
2- کشته شدن، آنگاه ارزشمند است که در راه خدا باشد. «قتلوا فى سبیل اللَّه»
3- تصوّر هلاکت و یا خسارت براى شهید، تفکّرى انحرافى است که باید اصلاح شود. «لا تحسبنّ»

تلاوت صفحه  526 :

آیه شماره 164  از سوره مبارکه آل عمران
 لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنینَ إِذْ بَعَثَ فیهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی‏ ضَلالٍ مُبینٍ
خداوند بر مؤمنان منت نهاد [= نعمت بزرگى بخشید] هنگامى که در میان آنها، پیامبرى از خودشان برانگیخت؛ که آیات او را بر آنها بخواند، و آنها را پاک کند و کتاب و حکمت بیاموزد؛ هر چند پیش از آن، در گمراهى آشکارى بودند.
نکات تفسیری :

1- بعثت انبیا، بزرگ‏ترین هدیه‏ ى آسمانى و نعمت الهى است. «لقد من اللّه»
2- گرچه بعثت براى همه‏ ى مردم است، ولى تنها مؤمنان شکرگزار این نعمت هستند و از نور هدایت بهره مى‏ گیرند. «لقد منّ اللّه على المؤمنین»
3- در محیط هاى گناه‏آلود وگمراه نیز مى ‏توان کار کرد. «یزکیهم و یعلمهم... وان کانوا من قبل لفى ضلال مبین»

تلاوت صفحه 525 :

آیه شماره 159  از سوره مبارکه آل عمران
 فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلینَ
به (برکت) رحمت الهى، در برابر آنان [= مردم‏] نرم (و مهربان) شدى! و اگر خشن و سنگدل بودى، از اطراف تو، پراکنده مى‏ شدند. پس آنها را ببخش و براى آنها آمرزش بطلب! و در کارها، با آنان مشورت کن! اما هنگامى که تصمیم گرفتى، (قاطع باش! و) بر خدا توکل کن! زیرا خداوند متوکلان را دوست دارد
نکات تفسیری :

1- رهبرى و مدیریّت صحیح، با عفو و عطوفت همراه است. «فاعف عنهم»
2- استغفارِ پیامبر درباره ‏ى امّتش، به دستور خداست. پس مورد قبول نیز هست. «واستغفر لهم»
3- مشورت، منافاتى با حاکمیّت واحد و قاطعیّت ندارد. «وشاورهم... و اذا عزمتَ»
4- ابتدا مشورت و سپس توکّل، راه چاره ‏ى کارهاست، خواه به نتیجه برسیم یا نرسیم. «شاورهم... فتوکّل... انّ اللّه یحبّ المتوکّلین»