این جلسه از تفسیر موضوعی قرآن به نقد برخی برداشت‌ها و تبیین‌ها از فطری بودن خداشناسی و برخی سخنان مشهور درباره شناخت خدا در هنگام خطر و در عالم ذرّ  بررسی و نقد شد.

شناختهایی که ما از طبیعت به دست می آوریم، اگر معرفتی به دست آوریم، شناختی به دست بیاوریم؛ ستاره شناس ، زیست شناس یا دانشمند می شویم. این خیلی ارزشمند است ولی قرآن می فرماید :" و فی الأرض آیاتٌ للموقنین " اگر شما به آن چیزهایی که می دانی، به یقینهای خودت اتکاء کنی یک چیزهای مهمتری هم به تو نشان می دهد ، همین زمین ، همین طبیعت ، همین کهکشان، همین بدن انسان .... یک چیز مهمتری هم هست، آن را بشناس . آگر آن را بشناسی ....

حجم: 18.5 مگابایت

همه انسانها با فطرت دینی آفریده می شوند. این دین پایدار ، دینی است که در فطرت تک تک مردم قرار گرفته است. دین فطرت الهی است و شناخت دین در نهاد همه ما وجود دارد. و اهل بیت در تفسیر این آیه فطرت را به توحید تفسیر کرده اند و این نشان دهنده این است که خداشناسی فطری و بدیهی است و دلیل و برهان نیاز ندارد . از آیاتی که این موضوع را اثبات می کند آیه میثاق یا آیه عالم ذرّ است. همه انسانها در یک زمانی ، یک مرحله ای، یک جایی به خدا اعتراف کردند ودر پسخ " ألست بربّکم" گفتند: " قالوا بلی" فهمیدیم، ما درک می کنیم ، می دانیم. پس وجود خدا بدیهی است و نیازی به دلیل و برهان ندارد. انسانها خود به خود به خدا میل و گرایش دارند...
 

برای دریافت فایل صوتی کلیک کنید.
حجم: 17.3 مگابایت

در سوره بقره آیه 272 می فرماید : هدایت اینها با تو نیست . خدا هر کس را بخواهد هدایت می کند . مگر نه اینکه خدا پیامبر را برای هدایت مردم فرستاده، پس چرا می گوید خدا هر کس را بخواهد هدایت می کند ؟...

باید دقت کنیم هر جا در قرآن از هدایت سخن گفته، به یک معنی نیست چون دو نوع هدایت داریم : هدایت گاهی به معنای نشان دادن راه است . مثل اینکه کسی آدرسی را می پرسد و ما به او می گوییم از این خیابان ، سمت راست ، کوچه دوم... این نوعی هدایت است ولی فقط در حد نشان دادن راه که به آن ارائه طریق می گویند. ولی گاهی وقتی کسی آدرسی می پرسد، دست او را می گیریم و او را به مقصد می رسانیم که اصطلاحاً به این نوع هدایت ایصال به مطلوب گفته می شود. هدایتهایی که قرآن از آن صحبت کرده هر دو نوع هدایت را شامل می شود....

دریافت فایل pdf جلسه چهاردهم

با مباحث امروز به این نتیجه رسیدیم که مانع معرفت و هدایت از نظر قرآن و مانع باز شدن دریچه های دل به سمت ماوراء تسلیم نبودن در برابر حق است. همان چیزی که قبلاً هم دیدیم که عامل معرفت تسلیم بودن در برابر حق بود...

در روایات تعبیری داریم تحت عنوان " عَقَلَ عن الله" خیلی ها در معنا کردن این ترکیب مانده اند و اینگونه ترجمه کرده اند :"علمش را با مدد از خدا بگیرد، یا از راه انبیاء الهی بگیرد..." ولی با توجه به نکاتی که در این جلسه آموختیم یعنی علمی که خدا به کسی بدهد نه آن علمی که خودش با درس خواندن به دست بیاورد. یعنی همان علم قلبی و باطنی...

برای دریافت فایل صوتی اینجا کلیک کنید.
حجم: 15.9 مگابایت

برای فضایل انسانی چهار مرتبه مطرح شده که اولین مرتبه آن اسلام است.

خیلی ها فکر می کنند اسلام اسم دینی است که حضرت محمد صلوات الله علیه آورده اند و فقط ما که پیرو قرآن و دین این پیامبر هستیم مسلمانیم در حالی که از نظر قرآن، اسلام دین خاصی نیست که بگوییم ما مسلمانیم. مثلاً مسیحیان یا یهودیان مسلمان نیستند...

... گفتیم قلب در قرآن به عنوان عامل شناخت است. سمع و بصر فقط یک نقش ابزاری دارد که اطلاعات طبیعت را می آورد ولی اگر کسی قلب نداشته باشد ، ولو اینکه سمع داشته باشد این اطلاعات به کارش نمی آید و نمی تواند آن چیزی را که شنیده تبدیل به شناهت و درک و فهم کند .... قلب ابزار شناخت ماوراء است در عین حال کانون شناخت های حقیقی انسان هم قلب است و این نشان می دهد که شناخت حقیقتهای انسان دریچه ای است برای ارتباط با ماوراء...

درجلسه قبل گفتیم که در قرآن هیچ جا معنای اسمی و حاصل مصدری برای عقل وجود ندارد و عقل را به این معنایی که ما در فارسی به کار می بریم که یک ابزار یا یک بخش برای شناخت است ، در قرآن به کار نرفته و همه جا فرآیند عقل کردن و فهمیدن را به خود انسان و حقیقت انسان نسبت می دهد ، ما متوجه می شویم که از دید قرآن ابزاری به نام عقل وجود ندارد و عقل کار کل وجود من و حقیقت من است.

در قرآن 16 بار کلمه لبّ به کار رفته که بیشتر مترجمین آن را عقل معنا می کنند اما با توجه به این دیدگاه لبّ به معنی عقل نیست بلکه یکی از سه ابزار شناخت " سمع و بصر و افئده" است و از آنجا که لبّ و فؤاد از نظر ریشه و معنای لغوی به هم بسیار نزدیک هستند می توان لبّ را ابزار فؤاد در نظر گرفت ....
 

... چه نکته ای دارد که قرآن هیچ جا از وازه عقل به صورت اسم استفاده نکرده و همه جا از فعل این ریشه استفاده شده ؟ شاید می خواهد این نکته را بگوید که هیچ عامل جدایی در وجود انسان به عنوان عامل شناخت و درک وجود ندارد ، بلکه خود انسان ، حقیقت انسان، وجود انسان است که دارد درک می کند . و عقل چیز جدایی در وجود ما نیست ....

فایل PDFجلسه هشتم تفسیر موضوعی