دعاهای ما با بقیه ­ی مکاتب فرق دارد. دعاهای ما صرفاً درخواست نیست مجموعه­ ای از عالی­ترین و لطیف­ترین و زیباترین معارف هم هست . دعای بقیه مکاتب صرف حاجت خواستن است . در لابلای دعای ما علوم و مطالب دقیق و لطیف تعبیه شده است.

امام (ره ) می فرماید: دعاهای ما قرآن « صاعد » است . حال آنکه قرآن ما « نازل» است. دعای ندبه ابعاد مختلفی از معارف هم دارد . یک دور عقاید را بطور کامل و دقیق بیان کرده .

دعا با « الحمدلله رب­ العالمین » شروع می­ شود  که بحث ربوبیت خدا را بیان کرده ( توحید و ربوبیت ) و در آخر دعا خواسته­ های برجسته و بسیار عالی آمده . یک اظهار دلدادگی با فرد کامل عالم که خلیفه­ ی خدا است . این دعا زیارتنامه هم هست. این جامعیت و هدفمند بودن جای دیگر پیدا نمی­ شود .دعای صحیفه سجادیه را مشاهده بفرمائید همه­ ی مباحث اجتماعی ، سیاسی علمی ، ... در این دعاها تعبیه شده است ...

دریافت
حجم: 21.9 مگابایت

این علی(صلوات الله و سلامه علیه) می‌گوید: ارزش هر کسی به همّت اوست؛ «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَی قَدْرِ هِمَّتِهِ». در حقیقت از خودش دارد سخن می‌گوید. «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَی قَدْرِ هِمَّتِهِ وَ صِدْقُهُ عَلَی قَدْرِ مُرُوءَتِهِ»؛ این مُرُوءت از «مرء» بودن و مرد بودن نشأت می‌گیرد. مروّت دارد یعنی مرد است، مردانگی دارد. ما به یک کسی می‌گوییم جوان؛ اما آن که عرب هست اگر آثار سنّی فقط در او هست می‌گوید شابّ در برابر شیخ؛ اما اگر آثار جوانمردی در او هست نمی‌گوید شاب، می‌گوید «فتی» و وجود مبارک حضرت در جاهلیت با اینکه نظام، نظام بردگی بود، هرگز به غلام و أمه کسی را صدا نمی‌زد. «فتی و فتاة، فتی و فتاة». این ادب پیغمبر قبل از نبوت بود. با ادب با مردم سخن می‌گفت.

فرمود مردانگی هر کسی در صدق اوست. صدق تنها در قول نیست؛ اگر فعل با قول مطابق باشد صادق است. اگر فعل با نیت مطابق باشد صادق است و اگر قول با نیت و اگر قول با فعل مطابق باشد صادق است. می‌گوید صدق هر کسی به قدر مردانگی اوست و شجاعت هر کسی به قدر انفیت اوست. «وَ عِفَّتُهُ عَلَی قَدْرِ غَیْرَتِهِ»، این کلمه «غیرت» از آن واژه‌های کم‌نظیر است که ما در فارسی هیچ معادلی نداریم.

ما غیرت را هر چه بخواهیم معنا کنیم ناچاریم سه چهار کلمه بیاوریم تا این کلمه غیرت را معنا کنیم. غیرت که از پرفضیلت‌ترین فضایل نفسانی است. غیرت واژه‌ای است که از سه عنصر دقیق تشکیل می‌شود؛ یعنی تا این سه عنصر پیدا نشود معنای غیرت ظهور نمی‌کند. غیرت یعنی آدم در حریم غیر دخالت نکند، یک؛ غیر را به حریم خود دخالت ندهد، دو؛ مجموع این جمع‌ها هم متفرّع است بر اینکه حریم‌شناسی کند، سه. اینکه می‌گوییم داخل در حریم غیر نشوید، یعنی چه؟ یعنی محدوده خودش را می‌شناسد و از این محدوده بیرون نمی‌رود. اینکه می‌گوییم غیر را وارد حریم خود نکنید یعنی چه؟ یعنی مرز خودش را می‌شناسد اجازه ورود نمی‌دهد. اینجا هم ورود ممنوع است هم خروج ممنوع است. این ورود ممنوع بودن یعنی مرز نهایی، خروج ممنوع بودند یعنی مرز ابتدایی، حتماً حتماً متفرّع است بر اینکه انسان هم مرز خودش را بشناسد. پس «معرفة المرء نفسه»، اوّلاً؛ خروج‌شناسی، ثانیاً، دخول‌شناسی، ثالثاً؛ این سه عنصر که جمع شد، این مرد می‌شود اهل غیرت.

اگر کسی بیگانه را به داخل منزل راه دارد غیرت ندارد و اگر خود از حریم خود تجاوز کرد غیرت ندارد. این است که حضرت در نهج البلاغه فرمود: «مَا زَنَی غَیُورٌ قَطُّ»؛ هرگز آدم باغیرت، نامحرم را نگاه نمی‌کند. این یعنی چه؟ یعنی دارد از مرز خودش تجاوز می‌کند. ورود ممنوع، خروج ممنوع، این دو عنصر الّا و لابدّ بعد از شناخت قلمرو خود آدم است که قلمرو من کجاست؟ که خروج ممنوع و ورود ممنوع است؟

پس تا این سه حقیقت یکجا جمع نشود، غیرت پدید نمی‌آید؛ لذا گفتند خودت را بشناس. این بیان نورانی حضرت که در نهج البلاغه دارد که هیچ مرد باغیرتی نامحرم را نگاه نمی‌کند یعنی چه؟ یعنی دارد تجاوز می‌کند. خود حضرت هم در یک سخنرانی افراد نشسته بودند نامحرمی عبور می‌کرد، فرمود آقایان! آن کسی که در خانه‌هایتان است همین است. کجا را نگاه می‌کنید؟ اینکه فرمود ارزش هر کسی به اندازه غیرت اوست، تا این سه اصل را نشناسد غیور نیست و اگر غیور نبود، بسیاری از فضایل برای غیرتمند است. اینجا فرمود به اینکه: «وَ عِفَّتُهُ عَلَی قَدْرِ غَیْرَتِهِ».

بنابراین اگر کسی عفیف باشد چرا گفتند: «لَکَادَ الْعَفِیفُ أَنْ یَکُونَ مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکَة»؟ این یکی از بیانات نورانی حضرت است. فرمود یک انسان عفیف نزدیک است که با فرشتهها محشور بشود. چطور بعضی‌ها ﴿فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ الْکَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَیْهِ یَلْهَثْ أَوْ تَتْرُکْهُ یَلْهَثْ﴾، نزدیک سگ هستند؟ چرا برخی‌ها از نظر سفاهت نزدیک حمار هستند؟ ﴿مَثَلُ الَّذِینَ حُمِّلُوا التَّوْرَاةَ ثُمَّ لَمْ یَحْمِلُوهَا کَمَثَلِ الْحِمَارِ یَحْمِلُ أَسْفَاراً﴾. چرا برخی‌ها مَثلشان مَثل شیطان است که ﴿شَیاطینَ الْإِنْسِ﴾ بشود؟ همان طور هم یک راه چهارمی هم هست که «مثله کمثل الملک». این را حضرت فرمود: «لَکَادَ الْعَفِیفُ أَنْ یَکُونَ مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکَة».

ما می‌توانیم در باطن فرشته شویم:

تو فرشته شوی ار جهد کنی از پی آنک                             برگ توتست که گشتست به تدریج اطلس

                                                             گزیده ای از بیانات آیت الله جوادی آملی در شرح حکمتهای نهج البلاغه

درباره معارف اهل بیت علیهم السلام همواره افراط و تفریط صورت گرفته، گاهی گروههایی بوده اند که فقط همین خبر را قبول داشته اند هر چند که با قرآن کریم تنافی داشته باشد که نتیجه اش ایجاد تکفیری ها و داعش ها شده است و گروه دیگری به طور کامل خبر را کنار گذاشته و به عقل استناد کرده اند . در حالیکه طبق فرمایش معصومین نه افراط و نه تفریط ...

جهت دریافت فایل صوتی کلیک کنید.
حجم: 21.5 مگابایت

امام علی علیه السلام:

إنَّکَ مُقَوَّمٌ بِأَدَبِکَ فَزَیِّنهُ بِالحِلمِ .

همانا تو به اَدَبَت بهاگذارى مى شوى . پس آن را به بردبارى بیاراى.

دعا یکی از بالاترین نعمت­های خدا نسبت به بندگان است. خدا اجازه داده که بندگان با او سخن بگویند . تاکید کرده ـ دستور داده « اُدعونی اَستَجِب لکم » دعا کنید تا اجابت کنم . هرکس از دعا کردن استکبار ورزد به رو به جهنم خواهد افتاد . این سراسر لطف است .

 در سوره بقره 186 می فرماید:  « وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ » چندین ضمیر متکلم وحده در این آیه آمده است، دعا از نعمت­های بزرگ خداست که به بندگان عنایت فرموده . ارتباط بین صفر است با بی­نهایت سخن گفتن بنده ­ی سراسر ضعیف با پروردگار عظیم و علیم . یکی از امتیازات پیروان اهل بیت (ع) داشتن این دعاهای خاص است . هم از نظر محتوا بی­ نظیر است هم عبارت­ها و ادبیات و شکل و قالب . دعای ندبه دعاست اما یک دور عقاید در آن آمده . سیر تحقق ربوبیت خداوند در نظام آفرینش طراحی شده است .

دریافت
حجم: 17.4 مگابایت

 «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَی قَدْرِ هِمَّتِهِ وَ صِدْقُهُ عَلَی قَدْرِ مُرُوءَتِهِ وَ شَجَاعَتُهُ عَلَی قَدْرِ أَنَفَتِهِ وَ عِفَّتُهُ عَلَی قَدْرِ غَیْرَتِهِ»؛ گفتیم این کلام مولا در حقیقت بخشی از شناسنامه خود حضرت علی(سلام الله علیه) است. می‌فرماید ارزش هر کسی به اندازه همت اوست. این دارد خودش را معرفی می‌کند. البته همت انسان هر چه بلندتر باشد، ارزش آن بیشتر است. وجود مبارک امام صادق(سلام الله علیه) یک بیان نورانی دارد ، فرمود: «مَا ضَعُفَ بَدَنٌ عَمَّا قَوِیَتْ عَلَیْهِ النِّیَّة»؛‏  که ریشه آن، این بیان بلند وجود مبارک حضرت علی(سلام الله علیهما) است که فرمود: «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَی قَدْرِ هِمَّتِهِ».

 اگر اراده قوی باشد بدن تابع است. اینکه می‌بینید دو نفرند ماه مبارک رمضان همان ماه تابستان است و روزهای گرم است و طولانی است، یکی اصلاً احساس حرارت نمی‌کند، چون حواسش جای دیگر است. حواسش نزد قلبش است، آن دیگری حواسش نزد شکمش است مرتّب می‌گوید تشنه شدم، آیا غروب نزدیک است یا نه؟ این یکی بطنی فکر می‌کند آن یکی قلبی فکر می‌کند، حواسش جای دیگر است. روح بدن را اداره می‌کند، نه عکس. چرا آدمی که غصّه دارد اصلاً احتیاج به غذا ندارد؟ چرا آدمی که در یک کار خیلی خوشحال شد اشتها به غذا ندارد؟ کسی که «عند الله»ی فکر بکند اینگونه است. گوشه‌ای از آن همین جریان کشیدن تیر شکسته از پای مبارک حضرت امیر است. او واقعاً احساس نمی‌کرد، نه اینکه درد داشت و تحمّل کرد! وقتی حواس جای دیگر باشد آدم احساس نمی‌کند. فرمود ببرید حواستان را در جای دیگر، خیلی فشار روزگار اثر نمی‌کند. چه چیزی کم است، چه چیزی گران است، چه فلان است!

حضرت می‌فرماید: «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَی قَدْرِ هِمَّتِهِ وَ صِدْقُهُ عَلَی قَدْرِ مُرُوءَتِهِ وَ شَجَاعَتُهُ عَلَی قَدْرِ أَنَفَتِهِ وَ عِفَّتُهُ عَلَی قَدْرِ غَیْرَتِهِ». مستحضرید هر کاری که انسان انجام می‌دهد، اگر کارهای عادی نباشد، به اوصاف او برگردد یک مبدأ نفسانی دارد. فرمود مبادی چهارگانه این امور چهارگانه فرق می‌کند. ارزش هر کسی به اندازه همت اوست که هر کسی به اندازه همّتش می‌ارزد. ارزیابی می‌کنند، قیمت‌گذاری می‌کنند در قیامت، هر کسی را که کارهای خوب انجام داد، آن کارها را معیار قرار نمی‌دهند، مبادی و ملکات و اوصاف نفسانی که مبادی این کارهاست آنها را می‌سنجند. فرمود: قدر هر کسی به قدر همت اوست.

همت، یعنی چیزی که انسان اهتمام می‌ورزد و آن را اصل می‌داند و سایر امور را فرع می‌داند و فدای آن می‌کند.

بیانات استاد جوادی آملی در شرح نهج البلاغه

اگر بخواهیم علوم مربوط به انسان را طبقه بندی کنیم میتوانیم آن را به دو شاخه تقسیم کنیم:

1/ علومی که به خود حقیقی انسان توجه دارد؛ مثل مبدأ شناسی، مقصد شناسی، اخلاق

2/ علومی که به خود حیوانی انسان توجه دارند؛ مثل پزشکی ، مکانیک، ....

پیامبران و ائمه علیهم السلام بیشترین توجهشان به بخش حقیقی انسان بوده است چون خود بشر به دنبال آن علومی که موجب رفاه و آسایش انسان می شود، هست ، هر چند که پایه گذاری آن علوم هم توسط دین بوده است...

امام علی علیه السلام :

جَمالُ الاُخُوَّةِ إحسانُ العِشرَةِ ، وَالمُواساةُ مَعَ العُسرَةِ .

زیبایىِ برادرى، به حُسن معاشرت ، و مواسات با وجود تنگ دستى است .

غرر الحکم: ج ۳

دعای ندبه علاوه بر اینکه سیر تدبیر الهی را نشان می­ دهد و مسیر ربوبیت خداوند متعال را مخصوصاً نسبت به بشر کاملا مشخص می­ کند از اول تا آخر ، یک نمادی است برای تولی و تبری بعضی از منابع ما بیشتر جنبه­ ی تبری دارد مانند زیارت عاشورا که نماد تبری ماست .

در دعای ندبه هم تبری جلوه کرده هم تولی . علاوه بر این 2 نکته ، نکته­ ی دیگر این است که یک نوع دل سروده­ های عاشقانه است که یک انسان عاقل در مسیر کمال نسبت به ولی خود و محبوب خود و امام خود و مراد خود بیان می­ کند .

دریافت
حجم: 15.3 مگابایت