إِذَا کَانَ الرِّفْقُ خُرْقاً کَانَ الْخُرْقُ رِفْقاً. رُبَّمَا کَانَ الدَّوَاءُ دَاءً، وَ الدَّاءُ دَوَاءً. وَ رُبَّما نَصَحَ غَیْرُ النَّاصِحِ، وَ غَشَّ الْمُسْتَنْصَحُ...

این فراز از بیان امیرالمؤمنین علیه الصلاة و السلام سرشار از حکمت و در عین حال آمیزه ای از درسها و عبرتهای تاریخی برای اولاد آدم است. در جایی که رِفق و مدارا موجب خشونت می شود ، نفسِ خشونت معنای وداراست. چه بسا داروهایی که سبب بیماری بشر و چه بسا بیماریهایی که داروی انسان است. اصل معمول زندگی انسانی باید این باشد که مردم با بندگان خدا رفق داشته باشندو مدارا کنندو تا سر حد امکان در مقابل سختیها و زمختیهای اهل ایمان و اطرافیان خودشان و اهل خانه خودشان نرمش و مدارا داشته باشند...

دریافت
حجم: 12.6 مگابایت

با عرض پوزش از دوستان دقایق اولیه صوت این جلسه کمی اشکال دارد.

حضرت علی امیر مرمنان علیه السلام فرمود: «خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً إِنْ مُتُّمْ مَعَهَا بَکَوْا عَلَیْکُمْ وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَیْکُمْ»؛ فرمود طرزی مهربانانه و حکیمانه و رئوفانه و عاقلانه و دوستانه با مردم زندگی کنید که اگر مُردید گریه کنند و اگر زنده هستید به شما مِهر بورزند، می‌شود این‌طور زندگی کرد. اما منافق, انسان در زمان حیاتِ او از او متنفّر است, بعد از مرگِ او هم از او متنفّر است. فرمود می‌شود انسان طوری زندگی کند که طیّب و طاهر باشد. انسان خیرِ دیگران را که بخواهد خدا همان خیر را به آدم می‌رساند، نه بیراهه برویم نه راه کسی را ببندیم. ما اگر خیر کسی را بخواهیم خدا به ما چند برابر می‌دهد ده برابر می‌دهد. کارِ خیر یک اثر فقهی دارد که ثواب دارد؛ یعنی یا واجب است یا مستحب که حکم فقهی دارد. اثر کلامی هم دارد که بهشت است؛ اینها سر جایش محفوظ است. اما آن‎که در اواخر سوره مبارکه «بقره» دارد، فرمود این کار خیری که شما انجام می‌دهید: ﴿وَمَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللّهِ وَتَثْبِیتَاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ﴾؛ آن وقت ثواب اخروی‌اش می‌ماند; یعنی هر کار خیری که انسان انجام می‌دهد، موقعیت خودش را ثابت می‌کند، در روزگار نمی‌لغزد. این ﴿تَثْبِیتَاً﴾ کارِ فقهی نیست, کار کلامی نیست, کار اخلاقی است. اخلاق, موعظه نیست، اخلاق, علم دقیقِ جان‌کَندنی است که چه کار کنیم که نلغزیم؟ فرمود اگر درخت آن قدرت را می‌داشت از ریشه کَنده می‌شد کنار نهر می‌رفت، یک سطل آب می‌گرفت می‌آورد به پای ریشه خود می‌ریخت، این درخت به چه کسی احسان کرده؟ به خودش احسان کرده، چون این آب, ریشه‌ او را تثبیت می‌کند. فرمود هر کار خیری که انسان انجام می‌دهد قبل از اینکه اثرش به دیگری برسد, قبل از اینکه جامعه طرْفی ببندد، موقعیت هستیِ این شیء, تثبیت می‌شود؛ این از غرر آیات ماست. اینجا هم وجود مبارک حضرت امیر فرمود: ثابت‌قدم باشید! گرایش مردمی سرمایه است. می‌بینید هر وقت ـ خدای ناکرده ـ دشمن خواست به این نظام آسیب برساند، این نظام را ـ نه فلان شخص را ـ این قرآن و عترت را مردم دوست دارند؛ حالا ممکن است با زید خوب نباشند, با عمرو خوب نباشند, با این مسئول خوب نباشند، آن یک حرف دیگر است. اما خون شهدا را دوست دارند, نظامشان را دوست دارند, قرآنشان را دوست دارند, ائمه‌شان را دوست دارند. هر وقت بیگانه بخواهد طمع کند، اینها کاملاً در صحنه حاضرند. چه کسی ما را وادار می‌کند این‌طور در خدمت این نظام باشیم؟ فرمود: اگر شما این‌طور بودید «خَالِطُوا النَّاسَ مُخَالَطَةً» که «إِنْ مُتُّمْ مَعَهَا بَکَوْا عَلَیْکُمْ وَ إِنْ عِشْتُمْ حَنُّوا إِلَیْکُمْ»؛ این راست‌قامتان باشند به تعبیر آن بزرگوار, تشنگان خدمت باشند نه تشنگان مثلاً جاه و جلال و مانند آن، این طور می‌شود زندگی کرد، حساب‌ها را می‌شود جدا کرد، آن محدوده دین را در هسته مرکزی قرار داد و به او هم دل بست. فرمود این‌طور اگر بودید در دنیا و آخرت محبوب هستید؛ اگر زنده‌اید دل‌ها به شما متوجه است, اگر رحلت کردید به یاد شما هستند و این سرمایه برای همه شما هست.

برگرفته از کلام آیت الله جوادی آملی