تلاوت صفحه 551 :

آیه شماره 32  از سوره مبارکه اعراف
 قُلْ مَنْ حَرَّمَ زینَةَ اللَّهِ الَّتی‏ أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ
بگو: «چه کسى زینتهاى الهى را که براى بندگان خود آفریده، و روزی هاى پاکیزه را حرام کرده است؟!» بگو: «اینها در زندگى دنیا، براى کسانى است که ایمان آورده ‏اند؛ (اگر چه دیگران نیز با آنها مشارکت دارند؛ ولى) در قیامت، خالص (براى مؤمنان) خواهد بود.» این گونه آیات (خود) را براى کسانى که آگاهند، شرح مى‏ دهیم‏.
نکات تفسیری :

1- اصل در بهره‏ گیرى از زینت‏ها و طیّبات، مباح بودن است، مگر دلیلى خاص بر حرمت آنها باشد. «مَن حرّم»
2- اسلام، هماهنگ با فطرت و آیین اعتدال است، به نیازهاى طبیعى پاسخ مثبت مى‏ دهد، آنچه را مفید است حلال مى‏ شمرد و از آنچه ضرر دارد نهى مى‏ کند. «مَن حرّم... أخرج لعباده»

3- در بهره‏ بردارى از نعمت‏هاى دنیوى، مؤمن و کافر یکسانند، ولى کامیابى قیامت مخصوص مؤمنان است. « للّذین آمنوا خالصة یوم القیامة»

تلاوت صفحه  550 :

آیه شماره 31  از سوره مبارکه اعراف
 یا بَنی‏ آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ
اى فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید! و (از نعمتهاى الهى) بخورید و بیاشامید، ولى اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمى‏ دارد!
نکات تفسیری :

1- اسلام، هم به باطن نماز توجّه دارد، «فى صلاتهم خاشعون» [80] ، هم به ظاهر آن. «زینتکم عند کلّ مسجد» آرى، در اسلام، ظاهر و باطن، دنیا و آخرت بهم آمیخته است.
2- زینت، اگر چه در نماز فردى هم ارزش است، اما در اجتماع و مسجد، حساب ویژه‏اى دارد. «عند کلّ مسجد»
3- صرفه‏ جویى، محبوب خداوند است و بهره‏ گیرى از زینت و غذا باید دور از اسراف باشد. «ولا تسرفوا انّه لا یحبّ المسرفین»

باز تکه‏ های ابر سیاه در دل آسمان، می‏ خواهند حکایت تلخی را بسرایند، نوری بر دستان مدینه تشییع می‏ شود. اینک امام علم و دیانت و سراینده سرود زیبای خدا پرستی، به سوی معبود می‏ شتابد. اکنون فرزند دیگری از خاندان آل عبا و عالم دین خدا زهر تلخ دسیسه‏ های پلیدان را می‏ نوشد، او امام همه خوبی‏ ها و خانه همه دانش‏ها، امام جعفر صادق علیه‏ السلام است.
اندیشه تشیع در پله ششم، تاریخ را به ماتم می‏ خواند، ماتمِ چشمه جوشان کلام شیعه ماتم خزانه ‏دار علم علی، فاتح قله‏ های بلند دانش خداوندی، وارث بزرگ پدر، هنوز آخرین حرف‏های امام، در گوش‏های زمان پژواک می‏ کند:
»اِنَّ شَفاعَتَنا لا یَنالُ مُسْتَخِفّا بالصَّلوهِ»؛ همانا شفاعت ما به کسی که نماز را کوچک بشمارد، نخواهد رسید.

بقیع همیشه گریان، امروز خورشید را در خود جای می‏دهد.

درود بر تو ای ششمین پیام خدا بر زمین!
امروز اشک‏های تمام عاشقان خاندان علی از ابرهای غمگین آسمان بقیع می‏ بارد و هر باربه یاد آن لحظه که زهر خصم را نوشیدی، جگرهامان به خون می‏ نشیند و با قلبی اندوهناک و دلهایی پر زغم نجوا می‏ کنیم:
اِنّا تَوَجَّهْنا وَ اسْتَشْفَعْنا وَ تَوَسَّلْنا بِکَ اِلَی اللّه‏ ـ یا وَجیها عِنْدَ اللّه‏، اشفع لنا عند اللّه

تلاوت صفحه 549 :

آیه شماره 27  از سوره مبارکه اعراف
 یا بَنی‏ آدَمَ لا یَفْتِنَنَّکُمُ الشَّیْطانُ کَما أَخْرَجَ أَبَوَیْکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ یَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِیُرِیَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ یَراکُمْ هُوَ وَ قَبیلُهُ مِنْ حَیْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّیاطینَ أَوْلِیاءَ لِلَّذینَ لا یُؤْمِنُونَ
اى فرزندان آدم! شیطان شما را نفریبد، آن گونه که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون کرد، و لباسشان را از تنشان بیرون ساخت تا عورتشان را به آنها نشان دهد! چه اینکه او و همکارانش شما را مى‏ بینند از جایى که شما آنها را نمى‏ بینید؛ (امّا بدانید) ما شیاطین را اولیاى کسانى قرار دادیم که ایمان نمى ‏آورند!
نکات تفسیری :

1- از تاریخ و سرنوشت دیگران عبرت بگیریم. «کما اخرج ابویکم»
2- خود را بیمه شده و به دور از انحراف ندانیم، حضرت آدم که مسجود فرشتگان بود، با فریب شیطان از جایگاه خود دور شد. «أخرج أبویکم ...»
3- شیطان تنها نیست، بلکه گروه و ایادى دارد. «انّه یراکم هو وقبیله» چنانکه در جاى دیگر مى‏ خوانیم: «و جنود ابلیس»
4- چون شیطان را نمى ‏بینیم، از او غافل نباشیم و همیشه آماده باشیم. «لایفتننکم... لاترونهم» زیرا فریبندگى شیطان به خاطر ناپیدایى اوست.

5 - سلطه‏ ى شیطان، به خاطر اعمال خود انسان است. «أولیاء للذین لایؤمنون»

تلاوت صفحه 548 :

آیه شماره 155  از سوره مبارکه انعام
  وَ هذا کِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَکٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ
و این کتابى است پر برکت، که ما (بر تو) نازل کردیم؛ از آن پیروى کنید،و پرهیزگارى پیشه نمائید، باشد که مورد رحمت (خدا) قرار گیرید.
نکات تفسیری :

1- قرآن، تنها کتاب تئورى و نظرى نیست، بلکه کتاب سعادت و برنامه‏ ى عمل انسان است. «کتاب... فاتّبعوه»
2- سعادت بشر در دو چیز است: اطاعت حقّ، اجتناب از باطل. «فاتّبعوه واتّقوا»
3- خداوند، حجّت را بر مردم تمام کرده است. «کتاب انزلناه... أن تقولوا»

تلاوت صفحه 547 :

آیه شماره 27  از سوره مبارکه انعام
 وَ لَوْ تَرى‏ إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقالُوا یا لَیْتَنا نُرَدُّ وَ لا نُکَذِّبَ بِآیاتِ رَبِّنا وَ نَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ
کاش (حال آنها را) هنگامى که در برابر آتش (دوزخ) ایستاده ‏اند، ببینى! مى‏ گویند: اى کاش (بار دیگر، به دنیا) بازگردانده مى‏ شدیم، و آیات پروردگارمان را تکذیب نمى‏ کردیم، و از مؤمنان مى‏ بودیم!
نکات تفسیری :

1- کفّار هنگام عرضه بر آتش، وحشت‏ زده و ذلّت‏ بار ناله مى ‏زنند. «اذ وقفوا على النّار فقالوا» مراحل و مواقف قیامت متعدّد است، در بعضى از مراحل گنهکاران ناله مى ‏زنند و در بعضى مواقف مهر سکوت بردهانشان مى ‏خورد.
2- تکذیب آیات الهى، موجب پشیمانى در آخرت است. «اذ وقفوا... فقالوا یا لیتنا»
3- تا فرصت دنیا باقى است ایمان آوریم، چون در آخرت مجال برگشت نیست. «یا لیتنا نردّ» از آرزوها و حسرت‏هاى کافران در قیامت، برگشت به دنیا و ایمان و اطاعت است. «و لا نکذّب... و نکون من المؤمنین»

تلاوت صفحه 546 :

آیه شماره 82  از سوره مبارکه مائده
 لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَداوَةً لِلَّذینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَ الَّذینَ أَشْرَکُوا وَ لَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ قالُوا إِنَّا نَصارى‏ ذلِکَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّیسینَ وَ رُهْباناً وَ أَنَّهُمْ لا یَسْتَکْبِرُونَ
بطور مسلّم، دشمن ترین مردم نسبت به مؤمنان را، یهود و مشرکان خواهى یافت؛ و نزدیکترین دوستان به مؤمنان را کسانى مى‏ یابى که مى‏ گویند: «ما نصارى هستیم»؛ این بخاطر آن است که در میان آنها، افرادى عالم و تارک دنیا هستند؛ و آنها (در برابر حق) تکبّر نمى‏ ورزند
نکات تفسیری :

1- با دشمنان اسلام و غیر مسلمانان، باید با هر یک برخوردى مناسب با رفتار خودشان شود. «اشدّ النّاس عداوة... اقربهم مودّة»

2- دوستان و دشمنان خود را همراه با تحلیل صحیح و عوامل روحى و اجتماعى آنان بشناسیم. «اشدّ الناس عداوة... اقربهم مودةّ...»
3- اگر علم و عبادت و اخلاق به هم پیوند خورد انسان حقّ ‏گرا مى‏ شود و تعصب را کنار مى‏ گذارد. «ذلک بانّ منهم قسیسین و رهبانا و انّهم لایستکبرون»
4- اسلام تعصّب نابجا ندارد و از علماى سایر ادیان که خدا ترس و با انصاف باشند، منصفانه تمجید مى‏ کند. «ذلک بانّ منهم قسیسین و رهبانا و انّهم لایستکبرون

تلاوت صفحه  545 :

آیه شماره 67  از سوره مبارکه مائده
 یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرینَ
اى پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً (به مردم) برسان! و اگر نکنى، رسالت او را انجام نداده ‏اى! خداوند تو را از (خطرات احتمالى) مردم، نگاه مى‏ دارد؛ و خداوند، جمعیّت کافران (لجوج) را هدایت نمى‏ کند.
نکات تفسیری :

1- انتخاب رهبر اسلامى (امام معصوم) باید از سوى خداوند باشد. «بلّغ ما انزل الیک من ربّک»
2- گاهى ابلاغ پیام الهى باید در حضور مردم و مراسم عمومى و با بیعت گرفتن باشد، ابلاغ ولایت با سخن کافى نیست، بلکه باید با عمل باشد. «و ان لم‏تفعل» به جاى «ان لم تبلغ»
3 - عنصر زمان و مکان، دو اصل مهم در تبلیغ است. (با توجّه به اینکه این آیه در هجدهم ذى‏ الحجّه و در محل جدا شدن کاروان‏هاى حج نازل شد)

تلاوت صفحه 544 :

قطره ای از دریای بیکران کلام الهی :

آیه شماره 55  از سوره مبارکه مائده
 إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ
سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پیامبر او و آنها که ایمان آورده‏ اند؛ همانها که نماز را برپا مى‏ دارند، و در حال رکوع، زکات مى‏ دهند.
نکات تفسیری :

1- کسانى که اهل نماز و زکات نیستند، حقّ ولایت بر مردم را ندارند. «انّما ولیّکم اللَّه...» («انّما»، نشانه ‏ى انحصار ولایت در افراد خاصّ است)
2 - براى توجّه به محرومان، نماز هم مانع نیست. «یؤتون الزکاة و هم راکعون» (آرى، فقیر نباید از جمع مسلمانان دست خالى برگردد.)
3- هرگونه ولایت، حکومت و سرپرستى که از طریق خدا و رسول و امام نباشد، باطل است. «انّما ولیّکم اللَّه...» (کلمه «انّما» علامت حصر است)
4 - توجّه به خلق براى خدا در حال نماز، با اقامه نماز منافات ندارد.«یؤتون الزکاة و هم راکعون»
5- کارهاى جزئى (مثل انفاق انگشتر) نماز را باطل نمى‏ کند. «یقیمون الصلوة و یؤتون الزکاة و هم راکعون»

تلاوت صفحه 543 :

آیه شماره 54  از سوره مبارکه مائده
 یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْکافِرینَ یُجاهِدُونَ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ
اى کسانى که ایمان آورده ‏اید! هر کس از شما، از آیین خود بازگردد، (به خدا زیانى نمى‏رساند؛ خداوند جمعیّتى را مى‏آورد که آنها را دوست دارد و آنان (نیز) او را دوست دارند، در برابر مؤمنان متواضع، و در برابر کافران سرسخت و نیرومندند؛ آنها در راه خدا جهاد مى‏ کنند، و از سرزنش هیچ ملامتگرى هراسى ندارند. این، فضل خداست که به هر کس بخواهد (و شایسته ببیند) مى‏دهد؛ و (فضل) خدا وسیع، و خداوند داناست‏.
نکات تفسیری :

1- مؤمن واقعى کسى است که هم عاشق و هم محبوب خدا باشد. «یحبّهم و یحبّونه»
2- دلى که از محبّت خدا خالى شد بیمار و وابسته به کفّار مى ‏شود، ولى دلى که از مهر خدا پر است هرگز وابسته نمى‏ شود. «فى قلوبهم مرض یسارعون فیهم... یحبّهم و یحبّونه... اعزّة على الکفارین»
3- پرچم اسلام را در آینده کسانى بدست خواهند گرفت که عاشق خدا و مجاهد و با صلابت باشند. «یأتى اللَّه بقوم یحبّهم و یحبّونه... اعزّة على الکافرین یجاهدون فى سبیل اللّه»
4- جنگ روانى، در مؤمنین واقعى اثرى ندارد. «لا یخافون لومة لائم»
5- فضل خداوند، محدود نیست وبه هرکس به قدر لیاقتش عالمانه عطا مى‏ کند. «واللَّه واسع علیم»