قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 49 از سوره مبارکه فرقان
لِّنُحْیىَ بِهِ بَلْدَةً مَّیْتًا وَ نُسْقِیَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَمًا وَ أَنَاسىَِّ کَثِیرًا
تا بوسیله آن(باد)، سرزمین مردهای را زنده کنیم; و آن را به مخلوقاتی که آفریده ایم -چهارپایان و انسانهای بسیار- می نوشانیم. نکات تفسیری:
1 - زندگى بشر مرهون نباتات و حیوانات است. (زنده شدن زمین و سیرابى چارپایان، قبل از سیراب شدن انسان آمده است)
2- کارهاى خدا از طریق اسباب طبیعى صورت مى گیرد. «ارسل الریاح - انزلنا – لنحیى»
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 46 از سوره مبارکه فرقان
ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَیْنَا قَبْضًا یَسِیرًا
سپس آن را آهسته جمع می کنیم (و نظام سایه و آفتاب را حاکم می سازیم)! نکات تفسیری:
1 - حرکت هستى و عملکرد طبیعت، عمل خداست. «مدّ - جعلنا – قبضنا»
2- همان گونه که آفرینش جهان به تدریج و آرامى و در شش مرحله صورت گرفته است، تغییر آن نیز به تدریج خواهد بود. «قبضاً یسیراً»
3- گرفتن هیچ چیز براى خدا سخت نیست. «قبضاً یسیراً»
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 45 از سوره مبارکه فرقان
أَ لَمْ تَرَ إِلىَ رَبِّکَ کَیْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَ لَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاکِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَیْهِ دَلِیلًا
آیا ندیدی چگونه پروردگارت سایه را گسترده ساخت؟! و اگر می خواست آن را ساکن قرار می داد; سپس خورشید را بر وجود آن دلیل قرار دادیم! نکات تفسیری:
1-بهترین راه خداشناسى براى همگان، تفکّر در پدیده هاى هستى است که بر اساس حکمت الهى آفریده شده اند. «ألم تر»
2- گردش زمین به دور خود و خورشید تصادفى نیست، حکیمانه و مدبرانه است. «ألم تَر الى ربّک کیف مدّ الظل»
3-گستردگى و طولانى شدن مدّت سایه به خاطر پرورش و رشد و شکوفایى است. «ربّک... مدّالظل» (اگر نور، مستقیم و یا سایه دائمى بود، یا همگى مى سوختند و یا منجمد مى شدند.)
4 - گرچه خداوند قدرت دارد که در طبیعت، تغییر و تحوّل شدید ایجاد کند، ولى خداوند سنّت خود را ترک نمى کند. «ولوشاء»
5- تداوم گردش هستى به دست اوست. «ولوشاء لجعله ساکنا»
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 44 از سوره مبارکه فرقان
أَمْ تحَسَبُ أَنَّ أَکْثَرَهُمْ یَسْمَعُونَ أَوْ یَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا کاَلْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِیلاً
آیا گمان می بری بیشتر آنان می شنوند یا می فهمند؟! آنان فقط همچون چهارپایانند، بلکه گمراه ترند! نکات تفسیری:
1- انسان براى هدایت خود باید به رهنمودهاى پیامبر درونى، (عقل) و پیامبر بیرونى گوش فرا دهد. «ام تحسب اَنّ اکثرهم یسمعون او یعقلون»
2- کفر ونپذیرفتن دعوت انبیا، بى خردى است.«ام تحسب انّ اکثرهم یسمعون او یعقلون»
3-انسان که خلیفه ى خدا مى باشد، با نادیده گرفتن فطرت خود از حیوان نیز پستتر مى شود. «اِن هم الاّ کالانعام بل هم اضلّ سبیلا»
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 64 از سوره مبارکه مومنون
حَتَّى إِذَا أَخَذْنَا مُتْرَفِیهِمْ بِالْعَذَابِ إِذَا هُمْ یَجْأَرُونَ
تا زمانی که متنعمان مغرور آنها را در چنگال عذاب گرفتار سازیم; در این هنگام، ناله های دردناک و استغاثه آمیز سرمی دهند! نکات تفسیری:
1- براى گروه مرفّه و مغرور، جز عذاب الهی، وسیله ى دیگرى براى هشیارى نیست. (حتّى اذا...)
2-پایان ناز و نعمت هاى غافلانه، ناله هاى عاجزانه خواهد بود. (یَجئرون)
در پس هر خنده آخر گریه اى است مرد آخربین، مبارک بنده اى است
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 63 از سوره مبارکه مومنون
بَلْ قُلُوبُهُمْ فىِ غَمْرَةٍ مِّنْ هَاذَا وَ لَهُمْ أَعْمَالٌ مِّن دُونِ ذَالِکَ هُمْ لَهَا عَامِلُونَ
ولی دلهای آنها از این نامه اعمال (و روز حساب و آیات قرآن) در بیخبری فرورفته; و اعمال (زشت) دیگری جز این دارند که پیوسته آن را انجام میدهند... نکات تفسیری:
1- ابتدا روح منحرف مىشود، سپس رفتار تغییر مىکند. (قلوبهم لهم اعمال)
2- بدتر از رفتار زشت، اصرار و تکرار آن است. (لهم اعمال هم لها عاملون)
3- انسان، ابتدا دست به کار خلاف مىزند، سپس کار خلاف براى او عادت مى شود و او را به خود جذب مى کند، یعنى در مسیر عمل و ارتکاب آن قرارمى گیرد و پس از ارتکاب گناه، اسیر آن مى شود. (لهم اعمال هم لها عاملون)
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 62 از سوره مبارکه مومنون
وَ لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَ لَدَیْنَا کِتَابٌ یَنطِقُ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لَا یُظْلَمُونَ
و ما هیچ کس را جز به اندازه تواناییش تکلیف نمی کنیم; و نزد ما کتابی است که (تمام اعمال بندگان را ثبت کرده و) بحق سخن می گوید; و به آنان هیچ ستمی نمی شود. نکات تفسیری:
1- تکلیف همه ى انسان ها یکسان نیست. هر کس به مقدار توانِ جسمی، فکرى و مالیش مکلّف است و خداوند تکلیف غنى را از فقیر نمى خواهد. (لا نکلّف نفساً الاّ وسعها)
2- در جهان بینى الهی، هیچ کس گرفتار عقده و احساس حقارت نمىشود، چون بیش از توانش تکلیفى ندارد. (الاّ وسعها) (آرى هر کس توانى دارد ووظیفه ای، پس باید آرامش داشته باشیم)
3- نظام آفرینش، حساب و کتاب دارد. (و لَدَینا کتاب)
4- برخى از شرایط مدیریّت در این آیه ذکر شده است، از جمله:
الف: آشنایى به توانایى افراد و واگذارى کار به مقدار توان آنان.(وسعها)
ب: نظارت دقیق بر کار و وظایف آنان. (کتاب ینطق بالحقّ)
ج: عدالت در تنبیه یا تشویق آنان. (و هم لا یظلمون)
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 61 از سوره مبارکه مومنون
أُوْلَئکَ یُسَارِعُونَ فىِ الخَیرْاتِ وَ هُمْ لَهَا سَابِقُونَ
(آری) چنین کسانی در خیرات سرعت می کنند و از دیگران پیشی می گیرند (و مشمول عنایات ما هستند). نکات تفسیری:
1-ترس از خداوند و قیامت، سبب شتاب در کارهاى خیر است. (من خشیه ربّهم مشفقون... اولئک...)
2-نشانه ى ایمان واقعی، سرعت دائمى در کارهاى خیر است. «(یسارعون» فعل مضارع، رمز استمرار است)
3-سرعت و سبقت در کار خیر، یک ارزش است. (یُسارعون فى الخیرات)
قطره ای از دریای بی کران کلام الهی:
آیه شماره 60 از سوره مبارکه مومنون
وَ الَّذِینَ یُؤْتُونَ مَا ءَاتَواْ وَّ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلىَ رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ
و آنها که نهایت کوشش را در انجام طاعات به خرج می دهند و با این حال، دلهایشان هراسناک است از اینکه سرانجام بسوی پروردگارشان بازمی گردند، نکات تفسیری:
1-به انفاق خود مغرور نشویم. (یؤتون... و قلوبهم وجله)
2-ترس مؤمن از خداوند به خاطر حضور او در محضر پروردگار در روز قیامت است. (وَجله اَنّهم الى ربّهم راجعون)