در آیات 7-13حکم نجوی با یکدیگر،نجوا با پیامبر و نیز جا بازکردن در مجالس بیان شد.
در واقع هر سه دستور به جهت جلوگیری از ناراحت شدن عده ای از مسلمانان، وضع شده که اهمیت اسلام به رعایت حقوق و نیازردن سایرمسلمانان را نشان میدهد.

نکته قابل ذکر آنکه،دوستی نکوهش شده در این سوره وسایر سوره ها، دوستی و رابطه ظاهری و در حد سلام وعلیک نیست. بلکه دوستی در حد اعتماد و سرسپردگی است. آن نوع دوستی مورد مذمت است که بخاطر تردید در عقیده حق یا دفاع از منافع مادی باشد.

جهت دریافت فایل صوتی کلیک کنید.
حجم: 25.2 مگابایت

در جمع بندی مباحث سوره مبارکه حشر می توان گفت :از خداوندی که چنین صفات و قدرتهایی دارد،پروا کنید وهیچ گاه او را از یادنبرید.با ایمان صادقانه،از اوامر و نواهی رسول اطاعت و او را یاری کنید.ازدورویی در افکار و رفتار پرهیز کنید.
پس پیام آخرین بخش از آیات،توجه مستمر به خدا در امور زندگی و تقوا و خشیت در برابر اوبه منظور رستگاری و برخورداری از زندگی بهشتی در اخرت است.

پیام آیات 1-6 سوره مجادله نفی یکی از سنتهای غلط(ظهار) و تشریع حدود به جهت احیای حقوق زنان و حفظ خانواده  است:

در ادامه بخش دوم سوره مبارکه حشر رسیدیم به اعتراض مسلمانان به احکام وضع شده توسط پیامبر اکرم (صلوات الله علیه) که شامل اعتراض به قطع درختان و نحوه تقسیم فیء در میان مسلمانان بود.

حجم: 25.1 مگابایت

وَإِذْ قُلْنَا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤیَا الَّتِی أَرَیْنَاکَ إِلاَّ فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی القُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا یَزِیدُهُمْ إِلاَّ طُغْیَانًا کَبِیرًا"

در آیه‏ ى قبل سخن از کشتن ناقه ‏ى صالح بود و در این آیه، سخن از شجره‏ ى ملعونه که قاتل اهل‏بیت پیامبر^{علیهم السلام} بودند.
در روایات مى‏ خوانیم که اهل‏ بیت فرمودند: ما کمتر از ناقه‏ ى صالح نیستیم، جسارت به ما هلاکت را به دنبال دارد.
در قرآن، چند رؤیا براى پیامبر اسلام بیان شده است: یک رؤیا در آستانه‏ ى جنگ بدر، که خداوند دشمنان را به چشم پیامبر اندک نشان داد، تا مسلمانان سست نشوند. دیگرى رؤیاى ورود فاتحانه به مسجدالحرام. و یکى هم خوابى که در این آیه مطرح است. دو خواب قبلى پس از هجرت و در مدینه بوده، اما این خواب در مکّه بوده است. البتّه برخى رؤیا را مربوط به معراج دانسته ‏اند، در حالى که معراج در بیدارى بود و رؤیا ظهور در خواب دیدن دارد.
آن خواب و شجره‏ ى ملعونه یکى است، چون نتیجه‏ ى واحدى دارد و آن فتنه ‏بودن براى مردم است. خداوند این شجره‏ ى ملعونه و اعمالشان را در خواب به پیامبر^{صلى الله علیه وآله} نشان داد و فرمود که این سبب فتنه ‏ى امت توست و با جمله‏ ى «اِنّ ربّک احاط بالناس»، آن حضرت را دلدارى داد.
«شَجرة»، هم به معناى درخت است، هم هر اصلى که شاخه‏ ها و فروعى داشته باشد. لذا به قبیله هم شجره گفته مى‏ شود. به سلسله‏ ى نسب و نژاد نیز «شجره ‏نامه» گفته مى‏ شود. پس شجره‏ ى ملعونه، قومى ریشه دارند که ملعونند.

در قرآن، امور متعدّدى لعنت شده است، مثل: ابلیس، یهود، منافقان، مشرکان، علمایى که حقّ را کتمان کردند، آزاردهندگان پیامبر، امّا تنها منافقانند که همراه مسلمانان وموجب فتنه آنانند، زیرا ابلیس و اهل‏ کتاب ومشرکین، چهره‏ اى روشن دارند، ولى منافقان به ظاهر مسلمان، پیوسته عامل فتنه بوده ‏اند

.

گفتیم سوره حشر به دو بخش اصلی تقسیم کرد: (آیات 1-17) و (آیات 18 تا پایان سوره)

در بخش اول ریشه های انحراف جامعه را بیان می کند و سه گروه از مردم جامعه را معرفی می کند که هر کدام یک مشکلی دارند:

1/ یهودیان

2/ مسلمانان

3/ منافقان

 و در بخش دوم راه کار درمانی انحراف تبیین شده در بخش اول را بیان می نماید.

حجم: 25.1 مگابایت

دعای ندبه در واقع یک معجون بی نظیری است از عقاید:توحید، نبوت، امامت (که کاملاً برهانی امامت اثبات شده، امامت امام اول،امیرالمؤمنین علی "علیه السلام" و امام زمان "عجل الله فرجه الشریف" که آخرین امام است و بالتبع در مورد ائمه دیگر هم اثبات می شود)، معاد و ...

دعای ندبه یک احتجاج و اتمام حجتی است برای هر کسی که اهل دقّت و توجه باشد...

دریافت
حجم: 23.7 مگابایت

گفتیم که محور اصلی سوره ممتحنه هشدار به مسلمانان جهت عدم ایجاد رابطه دوستانه و معتمدانه با دشمنان دین میباشد.و آیات بعدی سوره در واقع این محور اصلی را تبیین و توضیحاتی در خصوص تعریف دشمن و نحوه رابطه با تازه واردین و نیز روابط زن وشوهری که یکی مسلمان و دیگری کافر است بیان کرده اند.

در آیه 12 دستوری برای رهبری جامعه صادر می شود که با افراد تازه وارد چگونه باید رفتار کرد که مهمترین بخش آن بیعت این افراد با رهبر جامعه جهت همسو شدن همه افراد جامعه با رهبری است...

 و در ادامه به سوره حشر می رسیم که دومین سوره از مسبحات است و بر اساس مفهوم آن می توان سوره را به دو بخش تقسیم نمود:

حجم: 23.9 مگابایت

گفتیم که سوره ممتحنه سه بخش دارد: در بخش اول خداوند مبانی ارتباط مومنین با غیر مسلمانان را بیان می کند مبنی بر اینکه هیچگونه رابطه دوستی با کفار نباید وجود داشته باشد. بنابراین مفهوم اصلی پارگراف اول سوره عدم رابطه دوستانه ومبتنی بر اعتماد با دشمنانی که برعلیه دین شما اقدام می کنند.در بخش دوم (آیه 4 به بعد) اسوه بودن حضرت ابراهیم رابیان می کند جهت الگوگیری مسلمانان:

حجم: 22 مگابایت

این جلسه بخش پایانی سوره مبارکه صف و قسمت ابتدایی سوره مبارکه ممتحنه:

شاید بتوان سوره ممتحنه را سیاسی ترین سوره قرآن خواند و به نوعی خداوند روابط بین الملل جامعه اسلامی و نحوه ارتباط با جوامع دیگر را بیان می کند.

حجم: 23.6 مگابایت

چرا در قیامت یک عده‌ به صورت موش محشور می‌شوند؟ همین کسی که دو تُن سکه تهیه می‌کند، این حقیقتاً موش است در قیامت به صورت موش محشور می‌شود. کسی را موش نمی‌کنند. یک عده کور محشور می‌شوند. به خدا عرض می‌کنند در قیامت که ﴿رَبِّ لِمَ حَشَرْتَنی‏ أَعْمی‏ وَ قَدْ کُنْتُ بَصیراً﴾؛ من در دنیا بینا بودم، چشم داشتم، شما الآن مرا کور محشور کردی! حضرت فرمود: ﴿کَذلِکَ﴾، ﴿کَذلِکَ﴾ یعنی ﴿کَذلِکَ﴾! یعنی ما تو را کور محشور نکردیم، شما خوب بررسی کن در دنیا چگونه بودی؟ ما همان گونه تو را محشور کردیم. ﴿کَذلِکَ أَتَتْکَ آیاتُنا فَنَسیتَها وَ کَذلِکَ الْیَوْمَ تُنْسی﴾‎؛‎‎ تو در دنیا چگونه بودی؟ مسجد و حسینیه و کتاب‌های مذهبی و قرآن و عترت و حرم و اینها را نمی‌دیدی، مراکز فساد را می‌دیدی. الآن هم بهشت و اولیای الهی را نمی‌بینی، جهنم را می‌بینی. تو که کور نیستی، این هم جهنم: ﴿أَ فَسِحْرٌ هذَا أَمْ أَنتُمْ لاَ تُبْصِرُونَ﴾ همین‌ها می‌گویند: ﴿رَبَّنَا ابْصَرْنَا وَ سَمِعْنَا﴾. ما در قیامت کور نداریم. ﴿کَذلِکَ﴾؛ یعنی هر طوری که بودی ما همان طور تو را محشور کردیم. تو حالا این طرف را نگاه کردی  بهشت و اهل بهشت را نمی‌بینی، بله! برو سر جای اصلی‌ات هر طور که بودی هستی. این طور نیست که ـ خدای ناکرده ـ ذات اقدس الهی بر کسی ستم روا بدارد. این ﴿کَذلِکَ﴾ این پیام را دارد، فرمود هر طوری بودی ما همان طور تو را محشور کردیم: ﴿کَذلِکَ أَتَتْکَ آیاتُنا فَنَسیتَها وَ کَذلِکَ الْیَوْمَ تُنْسی﴾. اینجا هم همین طور است.

گزیده ای از بیانات آیت الله جوادی آملی