.1 یُرِیدُ اللَّهُ أَن یخُفِّفَ عَنکُمْ وَ خُلِقَ الْانسَانُ ضَعِیفًا

خدا مى‏ خواهد بار شما را سبک کند، زیرا آدمى ناتوان آفریده شده است.

اسلام، دین آسانى است و بن‏بست ندارد. «یُرِیدُ اللَّهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ»

تکالیف دینى، بر اساس توان و طاقت انسان است. «یُرِیدُ اللَّهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ»(نساء، 28)

2. وَ لِکُلٍ‏جَعَلْنَا مَوَالىِ‏ مِمَّا تَرَکَ الْوَالِدَانِ وَ الْأَقْرَبُونَ وَ الَّذِینَ عَقَدَتْ أَیْمَانُکُمْ فَآتُوهُمْ نَصِیبهَمْ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلىَ‏ کُلّ‏ شىَ‏ءٍ شَهِیدًا

براى همه در آنچه پدر و مادر و خویشاوندان نزدیک به میراث مى‏گذارند، میراث‏برانى قرار داده‏ایم. و بهره هر کس را که با او قرارى نهاده‏اید بپردازید که خدا بر هر چیزى گواه است.

  وفاى به پیمان و عهد، واجب است. «فَآتُوهُمْ نَصِیبَهُمْ»

بدهکاران باید براى پرداخت بدهى، به سراغ طلبکاران بروند. «فَآتُوهُمْ نَصِیبَهُمْ» (نساء، 33)

3. أَ فَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ وَ لَوْ کاَنَ مِنْ عِندِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُواْ فِیهِ اخْتِلَافًا کَثِیرًا

آیا در قرآن نمى ‏اندیشند؟ هر گاه از سوى دیگرى جز خدا مى ‏بود در آن اختلافى بسیار مى ‏یافتند.

  قرآن، دلیل حقّانیت رسالت پیامبر است. «لَوْ کانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ ...» (نساء، 82)

4 .فَقَاتِلْ فىِ سَبِیلِ اللَّهِ لَا تُکلَّفُ إِلَّا نَفْسَکَ وَ حَرِّضِ المْؤْمِنِینَ عَسىَ اللَّهُ أَن یَکُفَّ بَأْسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ  وَ اللَّهُ أَشَدُّ بَأْسًا وَ أَشَدُّ تَنکِیلا

پس در راه خدا نبرد کن که جز بر نفس خویش مکلف نیستى، و مؤمنان را به جنگ برانگیز. شاید خدا آسیب کافران را از شما باز دارد و خشم و عذاب خدا از هر خشم و عذاب دیگرى سخت‏تر است.

باید دل به خدا بست، نه مردم. «إِلَّا نَفْسَکَ»(نساء، 84)

5. وَ إِذَا حُیِّیتُم بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّواْ بِأَحْسَنَ مِنهْا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اللَّهَ کاَنَ عَلَى‏ کُلِّ‏ِِِ شَىءٍ حَسِیبًا

چون شما را به درودى نواختند به درودى بهتر از آن یا همانند آن پاسخ گویید. هرآینه خدا بر هر چیزى حسابگر است.

رابطه ‏ى عاطفى خود را نسبت به یکدیگر گرم‏تر کنید. «فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ»

پاسخ محبّت‏ها و هدایا را نباید تأخیر انداخت. حرف فاء در کلمه «فَحَیُّوا»(نساء، 86)

6.فَإِذَا قَضَیْتُمُ الصَّلَوةَ فَاذْکُرُواْ اللَّهَ قِیَامًا وَ قُعُودًا وَ عَلىَ‏ جُنُوبِکُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِیمُواْ الصَّلَوةَ إِنَّ الصَّلَوةَ کاَنَتْ عَلىَ الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَّوْقُوتًا
و چون نماز را به پایان بردید خدا را ایستاده یا نشسته و یا به پهلو خوابیده یاد کنید. و چون از دشمن ایمن گشتید نماز را تمام ادا کنید که نماز بر مؤمنان در وقتهاى معین واجب گشته است.

نماز، از واجبات قطعى الهى در همه‏ى عصرها و براى همه‏ى نسل‏هاست. «کانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتاباً» (نساء، 103)

7. إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقّ‏ لِتَحْکُمَ بَینْ‏ النَّاسِ بمِآ أَرَاکَ اللَّهُ وَ لَا تَکُن لِّلْخَائنِینَ خَصِیمًا

ما این کتاب را به راستى بر تو نازل کردیم تا بدان سان که خدا به تو آموخته است میان مردم داورى کنى و به نفع خائنان به مخاصمت برمخیز.

دفاع و حمایت از خائن ممنوع است. «وَ لا تَکُنْ لِلْخائِنِینَ خَصِیماً» (نساء، 105)

8.وَ مَن یَعْمَلْ سُوءًا أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ یَسْتَغْفِرِ اللَّهَ یَجِدِ اللَّهَ غَفُورًا رَّحِیما

و هرکه کارى ناپسند کند یا به خود ستم روا دارد، آنگاه ازخدا آمرزش خواهد، خدارا آمرزنده ومهربان خواهد یافت.

میان استغفار بنده و مغفرت الهى، فاصله ‏اى نیست. «یَسْتَغْفِرِ اللَّهَ یَجِدِ اللَّهَ غَفُوراً»

خداوند نه تنها بدى‏ ها را مى‏ بخشد، بلکه مهربان هم هست. «غَفُوراً رَحِیماً»( نساء، 110)

9.وَ إِن یَتَفَرَّقَا یُغْنِ اللَّهُ کُلاًّ مِّن سَعَتِهِ وَ کاَنَ اللَّهُ وَاسِعًا حَکِیمًا
و اگر آن دو از یکدیگر جدا شوند خدا هر دو را به کمال فضل خویش بى‏نیاز سازد که خدا گشایش‏دهنده و حکیم است.

با پیدایش گره در زندگى، نباید مأیوس شد. بلکه مسیر را باید عوض کرد. «وَ إِنْ یَتَفَرَّقا یُغْنِ اللَّهُ ...»(نساء، 130)

10.مَّن کاَنَ یُرِیدُ ثَوَابَ الدُّنْیَا فَعِندَ اللَّهِ ثَوَابُ الدُّنْیَا وَ الاَخِرَةِ وَ کاَنَ اللَّهُ سَمِیعَا بَصِیرًا

هر کس پاداش دنیا را بخواهد، پس (بداند که) پاداش دنیا و آخرت نزد خداست و خداوند همواره شنواى بیناست.

مؤمنانى که از خداوند، هم دنیا و هم آخرت را طلب کنند برنده‏ اند. «فَعِنْدَ اللَّهِ ثَوابُ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ»    نساء، 134

ترتیل جزء پنجم - استاد پرهیزگار: