«هجود»، به معناى خوابیدن است و «تهجد»، به معناى برطرف کردن خواب با عبادت مىباشد.
نماز شب از نمازهاى بسیار با فضیلت است و در سورههاى مزّمل و مدّثر آمده است: «قُمِ اللَّیْلَ إِلَّا قَلِیلًا».
در روایات بیش از 30 فضیلت براى نمازشب برشمرده شده است که بهبرخى از فضایل آن اشاره مىشود:
تمام انبیا نمازشب داشتند. نماز شب، رمز سلامتى بدن وروشنایى قبر است. نماز شب، در اخلاق، رزق، برطرف شدن اندوه، اداى دین و نورچشم مؤثّر است.
نماز شب، گناه روز را محو مىکند و نور قیامت است.
امام صادق علیه السلام مىفرماید: شرف مؤمن، نماز شب است و عزّتش، آزار واذیّت نکردن مردم.
ابوذر کنار کعبه مردم را نصیحت مىکرد که براى وحشت و تنهایى قبر، در دل شب دو رکعت نماز بخوانید.
درمانده کسى است که از نماز شب محروم باشد.
بهترین شما کسى است که اطعام کند، سلام را آشکارا بدهد و هنگامى که مردم در خوابند، نماز بخواند.
سه
چیز بر پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله واجب بود و بر دیگران مستحبّ: نماز شب،
مسواک و سحرخیزى و ...
پیامبر اکرم (ص):
هُوَ شَهرٌ دُعیتُم فیهِ إلى ضِیافَةِ اللّهِ ، وجُعِلتُم فیهِ مِن أهلِ کَرامَةِ اللّهِ ، أنفاسُکُم فیهِ تَسبیحٌ ، ونَومُکُم فیهِ عِبادَةٌ ، وعَمَلُکُم فیهِ مَقبولٌ ، ودُعاؤُکُم فیهِ مُستَجابٌ .
آن ، ماهى است که در آن به میهمانى خدا دعوت شده اید و در آن ، از اهل کرامت خدا قرار داده شده اید . نفَس هایتان در آن ، تسبیح است ؛ خوابتان در آن ، عبادت است ؛ عمل [خیرِ ]شما در آن ، پذیرفته است ؛ و دعاى شما در آن ، مستجاب است .
فضائل الأشهر الثلاثة ص ٧٧ ح ٦١