امام صادق علیه السلام در باب روزه و آثار آن می ‏فرماید: گرچه روزه گرفتن سخت و دشوار است، ولی لذت شنیدن این ندای خداوند که می ‏فرماید ﴿یا أیها الذین امنوا کتب علیکم الصیام﴾ خستگی روزه را از انسان می‏ گیرد: «لذة ما فى النداء أزال تعب العبادة والعناء» با شنیدن این ندا عبادت برای ما سهل و روان می ‏گردد.

و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در آخرین جمعهٴ ماه شعبان در خطبه ‏ای که ایراد کرد، فرمودند : مردم شما آزاد نیستید؛ در قفس هستید. و نمی‏ دانید که در قفس هستید. گناهانتان شما را در قفس زندانی کرده است. در ماه مبارک رمضان با استغفار، خود را آزاد کنید. هیچ ارزشی در اسلام به اندازه ارزش آزادی نیست.

راه تشخیص بنده بودن یا آزاد بودن این است که اگر به دلخواه خود عمل می‏ کنیم معلوم می ‏شود در قفس آز و طمع زندانی هستیم؛ و اگر به خواستهٴ خدای سبحان عمل کنیم، آزاد هستیم. انسان آزاد به غیر خدا نمی ‏اندیشد. از برجسته‏ ترین وظایفْ در ماه مبارک رمضان آزاد شدن و رهیدن است و راه آزادی، استغفار و طلب آمرزش است. از این رو گفته‏ اند: در شبانه ‏روز چندین بار بگویید «استغفر الله ربى وأتوب إلیه».

ماه رمضان، ماه آزاد شدن است؛ هر روز که می‏ گذرد، یک بند از بندهایی که با دست خود تنیده‏ ایم، باید بگسلد تا آزاد شویم. بهترین راه برای آزاد شدن پی بردن به حکمتهای عبادات است.

استاد جوادی آملی