گفتاری از علامه مصباح یزدی در تفسیر خطبه فدکیه:
ماجرای ایراد این خطبه شریف به حوادثی باز می گردد که پس از رحلت پیغمبر اکرم (ص) روی داد. در آن برهه زمانی، برخی مسلمانان درباره سرزمین فدک با اهل بیت گرامی پیامبر رفتاری کردند که رنجش محبوبه قلب رسول خدا(ص) را به همراه داشت، همین امر، سبب شد تا حضرتش به میان جمعیت مسلمانان آمده، مسائل بسیار مهمی را بیان فرمایند که این مطالب به ویژه در آن عصر، تنها از زبان مبارک حضرت زهرا(س) قابل بیان بود. بدین ترتیب بسیاری از حقایق، دست کم برای آیندگان روشن شد. اگر کسی بگوید این خطبه حضرت زهرا (س) ضامن بقای مذهب تشیع شد، سخنی به گزاف نگفته است.
پیش از ورود به خطبه مبارک بانوی یگانه جهان آفرینش، باید این اندیشه خام را از ذهن شسته، گمان نکنیم نزاع قدیسه عالم وجود با مدعیان خلافت بر سر متاع ناچیز دنیا بود؛ بلکه اقدام شجاعانه حضرتش بهانه ای بود برای ماندگاری حقایق در دل تاریخ، تدابیر بعدی ایشان نیز در راستای تأمین همین هدف اندیشیده شد. اگر فاطمه (س) با وصیتش مانع شرکت برخی در تشییع جنازه شریف خویش شد، نغوذبالله از سر کینه توزی به این امر مهم اقدام نکرد؛ بلکه این وصیت سیاستی بی نظیر بود تا بر ادعاهای ناحق خط بطلان کشد. برخی چه کودکانه از این وصیت حکیمانه سوءاستفاده کرده، آن را دستمایه تسویه حسابهای شخصی می کنند و هنگامی که با شخصی از خویشان یا غیرخویشان اختلافی دارند به استناد این سفارش حضرت، وصیت می کنند که «من راضی نیستم آن شخص در تشییع جنازه من شرکت کند». چه مغالطه عجیبی! هدف حضرت زهرا(س) این بود که با اثبات نهایت خشم و غضب خویش نسبت به برخی، آنها را مصداق این سخن رسول خدا (ص) معرفی کنند که فرمودند: اِنَ الله یَغضِبُ لِغضبِ فاطمه و یَرضِی لِرِضاها؛«حقیقتاً خداوند عزوجل به سبب غضب فاطمه غضب می کند و به خاطر رضایت او راضی می شود». دفن مخفیانه جسم شریف دختر رسول خدا (ص) این هدف را دنبال می کرد که همه تاریخ بدانند فاطمه هیچ گاه از آن افراد راضی نشد. این هدف کجا و کینه توزی کجا! به یقین آیینه رحمت و مهربانی الهی اگر کوچکترین امیدی بر هدایت دشمن ترین دشمنانش هم داشت، از هدایت آنها مضایقه نمی کرد؛ اما کار به جایی رسیده بود که اگر فاطمه (س) این تدبیر را نمی اندیشید، چراغ حق خاموش می شد و ما امروز اسلام و تشیع را نمی شناختیم. اگر امروز چشم دل میلیونها انسان با حقیقت آشناست، برکتی از تدبیر بی نظیر زهراست. بی شک می توان گفت اگر آن افراد به واسطه شرکت در تشییع جنازه حضرت زهرا(س) هدایت شده، از خطای خویش توبه می کردند، فاطمه مهربان بر شرکت آنها در تشییع پیکر پاکش اصرار می ورزید. اما فاطمه(س) می دانست کسانی که آشکارا به مخالفت با امیرالمؤمنین(ع) برخاستند، به هیچ قیمتی حاضر به پذیرش حق نخواهند شد. از این رو تدبیری اندیشید تا آیندگان بفهمند جریانی در امت اسلامی نمایان شد که برخلاف مسیر واقعی اسلام و برخلاف مقاصد و سفارشهای پیامبر (ص) عمل کرد و در پرتو این فهم، اگر خواستند راه حق را برگزینند توان قدم نهادن در آن مسیر را داشته باشند.