گفتاری از علامه مصباح یزدی در تفسیر خطبه فدکیه

خطبه مبارک حضرت زهرا (س) با مضامین بلند و در عین حال زیبای خویش که تالی تلو وحی قرآنی است، «فدکیه» نامیده می شود و یکی از بهترین و افتخارآمیزترین منابع شیعی به شمار می آید. این خطبه از نظر فصاحت و بلاغت، اتقان مطالب و شیوه استدلال، جدال و مناظره در اوج است و چکیده ای از عقاید مذهب شیعه به شمار می آید.

این خطبه شریف آنقدر زیبا و در اوج فصاحت و بلاغت است که حتی متخصصان فن هم از بیان دقایق نکات رعایت شده در این عبارات ناتوان اند. انسان وقتی این خطبه شریف را می خواند، زیبایی خاص آن را درک می کند همانند زیبایی قرآن که اگرچه انسان با شنیدن آن به درستی نمی فهمد این زیبایی ناشی از چیست، خوب می فهمد که زیباست. زیبایی قرآن به قدری محسوس است که حتی بسیاری از کسانی که ایمان به اسلام هم ندارند، آن را درک کرده اند. چه بسا کسانی که بر اثر جاذبه زیبایی قرآن به اسلام گرایش یافته اند

ماجرای تصرف فدک به هر دلیل که روی داد_ بگوییم : به دلیل این شبهه بود که اقدام کنندگان گمان می کردند خلیفه رسول خدا هستند و اکنون وظیفه آنهاست که این اموال را بین فقرا تقسیم کنند یا ..._ حضرت زهرا (س) را به واکنش شدید واداشت. آنچه در این میان عجیب می نماید، سطحی نگری برخی است که گمان کرده اند حضرت زهرا(س) را بسیار رنج میداد، از دست رفتن مشتی درهم و دینار بود. این گمان کوتاه، گاه در مرثیه خوانی ها خود را نشان میدهد و بر زبان این چنین آشکار می شود که حضرت فرمودند: «نان بچه هایم را گرفتند!» اگر بگوییم این کوتاه نظری یکی از بزرگترین ظلم هایی است که ما شیعیان در حق اهل بیت(ع) روا میداریم، سخن گزافی نیست. چگونه کسانی که همه ثروتهای عالم را در دید بلندآنها به اندازه تل خاکستری ارزش ندارد، برای از دست دادن مال دنیا نگران میشوند؟! مگر این ساده اندیشان سخن امیرالمؤمنین(ع) را در نهج البلاغه ندیده اند که می فرماید: و ما أصنع بفدک و غیر فدک؛ «من را با فدک و غیرفدک چه کار؟»!آیا واقعاً آن گریه ها، ناله ها و دادخواهی ها برای متاع اندک دنیا بود؟! چنین تصوری خام بیجا و نابخردانه است. حقیقت امر این است که این مسئله دستمایه ای بود تا بانوی بزرگ اسلام(س)حقایقی را چنان افشا کنند که تا قیامت نور آن آشکار بماند و کسی را یارای فرونشاندن آن نباشد. این حقایق به گونه ای بودکه جز فاطمه (س) هیچ کس حتی شخص امیرالمؤمنین(ع) توان بیان صریح آنها را نداشت! امیرالمؤمنین(ع) خود در طرف دعوا با خلفا قرار داشتند و خلافت پیامبر(ص) را حق خویش می دانستند؛ از این رو هر سخنی از ایشان صادر می شد، ایشان را متهم به دفاع از منافع شخصی می کردند؛ اما حضرت زهرا(س) حقایق را با لحنی بیان فرمودند که حتی امروز هم کسی جرأت آن صراحت بیان را ندارد. در آن شرایط خاص، این شاهکار تنها از دختر رسول خدا (ص) بر می آمد و حضرتش در اندک فرصتی که داشت چنان درخت حقیقت را آبیاری کرد که برای همیشه مانع از خشکیدن آن شد...