ضرورت شکر
گزاری بعد از دریافت نعمت
آنچه مهم است،
این است که کسی که از سوی پروردگار عالم نعمت میگیرد، در مقابل آن چه روشی از خود
نشان خواهد داد. بنابراین، نعمت را که گرفتیم، باید مواظب باشیم که بعد از تسلّم
نعمت، شکرگزار آن باشیم تا جزو «مغضوب علیهم» و یا «ضالّین» نشویم. راهش هم این
است که شکر کنیم.
حقیقت شکر این
است که انسان نعمت را از خدا بداند. نه این که به زبان بگوید؛ با همه وجود باور
کند که آنچه از نعمت در اختیار اوست، از سوی خداست. این طور نباشد که خیال کند،
اوست که این نعمت را برای خود فراهم کرده است. این، جلب غضب و حرمان از نعمت الهی
را فراهم خواهد کرد که «انما اوتیته علی علم»(1).
اگر بگویم که خودم این داناییها و این تمکّنها
را به دست آوردهام، غلط است. قرآن اینطور می فرماید که «ما اصابک من حسنة فمن اللَّه»
؛(2) هر حادثهی نیکو که به شما میرسد، از خداست. «ما بکم من نعمة فمناللَّه(3)»؛
هر نعمتی که دارید، از سوی خداست. در دعا هم به ما یاد دادهاند که به خدای متعال
عرض کنیم: «ما بنا من نعمة فمنک وحدک لاشریک لک لا اله الّا انت»؛(4) هر
نعمتی که ما در اختیار داریم، از توست. حدّاکثر این است که ما بتوانیم خود را قابل
نعمت و حافظ نعمت خدا کنیم.
این شکر، چیز
خیلی مهمی است. احساس این که نعمت از خداست، مشکلات را برطرف میکند، غرور و تفرعن
و تفاخرِ به خاطر نعمت را از انسان میگیرد و انسان احساس میکند که هیچکاره است و
آنچه که هست، متعلّق به ذات مقدّس پروردگار است. او داده است، از او باید خواست،
از او باید طلبید، از او باید تداوم را توقّع کرد، به او باید پناه برد، به او
باید متوسّل شد و پیش او باید تضرّع کرد. این راه درست است.
1. سوره قصص ،78 و سوره زمر ،49
2. سوره نساء،79
3. سوره نحل، 53
4. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، ص 17
حضرت فاطمه سلام الله علیها
فَرَضَ اللّهُ الإِیمانَ تَطهیراً مِنَ الشِّرکِ... وَالزَّکاةَ زِیادَةً فِی الرِّزقِ.
خداوند ایمان را پاک کننده از شرک... و زکات را افزاینده روزى ساخت.
کتاب من لا یحضره الفقیه : ج ٣