امام سجاد (علیه السلام) در مناجات خمسة عشر می فرماید «إِلَهِی أَنْتَ الَّذِی فَتَحْتَ لِعِبَادِکَ بَاباً إِلَى عَفْوِکَ سَمَّیْتَهُ التَّوْبَةَ فَقُلْتَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً فَمَا عُذْرُ مَنْ أَغْفَلَ دُخُولَ الْبَابِ بَعْدَ فَتْحِهِ» (بحارالأنوار،ج‏91،ص‏142) دری باز کردی و نامش را توبه گذاشتی ، دیگر اگر کسی نیامد تقصیر صاحبخانه چیست؟
هزار چراغ دارد و بی راهه می رود                         بگذار تا بیفتد و بیند سزای خویش.
پیغمبر (صلی الله علیه و آله) فرمود ماهی است شب هایش بهترین شبها، روزهایش بهترین روزها ، نفس کشیدن در این ماه ثواب سبحان الله دارد، خوابتان در این ماه عبادت است، یک آیه قرآن خواندن در ماه رمضان ثواب بک ختم قرآن دارد. اعمال قبول می شود. یک شب قدرش تقریباً مساوی با 84 سال یعنی 1000 ماه است. ماه عزیزی است منتهی هر چیزی بلوغ می خواهد. افرادی هستند مزه عبادت را می چشند. افرادی هم مزه عبادت را نمی چشند. عبادت یک حلاوتی دارد. (حلاوةَ عبادتک) یعنی عبادتش شیرینی دارد. اگر برای کسی عبادت مزه نمی دهد، گیر خودش است. این زُکام است که بوی زعفران برای او مضر است یا لذت ندارد. اولیاء خدا از ماه رمضان لذت می بردند. به استقبال ماه رمضان می رفتند. افراد نااهل می گویند کِی تمام می شود؟! خوب شد تمام شد . چند روز دیگر از ماه رمضان ؟ چند روز بیشتر نمانده!! خوب الحمدلله دارد تمام می شود. افرادی که می دانند می گویند حیف که تمام شد.
امام سجاد (علیه السلام) یک دعاء دارد در وداع با ماه رمضان. وداع یعنی خداحافظی جملاتی در این وداع هست درست مثل اینکه مادری جوانش به جبهه می رود و دیگر این جوان را نمی بیند می آید دم در چه کلماتی بین مادر و این جوان گفته می شود.... انگار امام زین العابدین (علیه السلام) این ماه رمضان را دیگر نخواهد دید. «السَّلَامُ عَلَیْکَ» در عرب دو تا سلام داریم وقتی وارد می شوند و وقتی خارج می شوند می گویند سلام علیکم سخنرانها آخر صحبت هایشان می گویند «السَّلَامُ عَلَیْکُم» این یعنی خداحافظ شما وقتی وارد حرم امام رضا (علیه السلام) می شوید می گوئید «السَّلَامُ عَلَیْکَ» و وقتی هم می خواهید از صحن مقدس بیرون بیاد می گوئید «السَّلَامُ عَلَیْکَ» دیدید آخر نامه ها می نویسند «وَ السَّلَامُ عَلَیْکُم» یعنی نامه تمام شد. پس یک سلام داریم سلام ورود و یک سلام داریم سلام خروج اینجا «السَّلَامُ عَلَیْکَ» یعنی خداحافظ آدم از این خداحافظی امام سجاد (علیه السلام) می فهمیم یک خبری هست که ما نفهمیدیم !
در مسائل عبادی و عرفانی لذتی است این لذت را بعضی می چشند و بعضی نمی چشند. امام زین العابدین (علیه السلام) در آستانه خارج شدن ماه رمضان خداحافظی می کند با ماه رمضان:
«السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَهْرَ اللَّهِ الْأَکْبَرَ، وَ یَا عِیدَ أَوْلِیَائِهِ» (صحیفه سجادیه،دعاى 45) خداحافظ ای ماه بزرگ خدا ای ماه رمضان خداحافظ ای ماهی که برای اولیاء خدا عید بودی خداحافظ.
«السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَکْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ، وَ یَا خَیْرَ شَهْرٍ فِی الْأَیَّامِ وَ السَّاعَاتِ» (صحیفه سجادیه،دعاى 45) خداحافظ ای ماهی که وقتهای خوبی را با هم رفیق بودیم با دقیقه هایت مصاحبت داشتیم دقیقه های خوبی را با او رفیق شده بودیم.
«وَ یَا خَیْرَ شَهْرٍ فِی الْأَیَّامِ وَ السَّاعَاتِ» خداحافظ ای ماهی که بهترین ساعت ها بودی بهترین وقتها بودی برای سید سجاد (علیه السلام).
«السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِیهِ الْآمَالُ، وَ نُشِرَتْ فِیهِ الْأَعْمَالُ» (صحیفه سجادیه،دعاى 45) خداحافظ ای ماهی که آرزوها در تو به استجابت نزدیک شد. دعاها به استجابت نزدیک شد. خداحافظ ای ماهی که اعمال زیادی در تو منتشر شد.
«السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ قَرِینٍ جَلَّ قَدْرُهُ مَوْجُوداً، وَ أَفْجَعَ فَقْدُهُ مَفْقُوداً، وَ مَرْجُوٍّ آلَمَ فِرَاقُهُ» (صحیفه سجادیه،دعاى 45) خداحافظ ای ماهی که تا بودی خیلی عزیز بودی و هنوز نرفته مرا به جیغ واداشتی. نرفته دل تنگت شدم.
«السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ أَلِیفٍ آنَسَ مُقْبِلًا فَسَرَّ، وَ أَوْحَشَ مُنْقَضِیاً فَمَضَّ» (صحیفه سجادیه،دعاى 45) خداحافظ ای ماهی که انیس من بودی و نیامده سید سجاد (علیه السلام) به انتظارت بود و نرفته زین العابدین (علیه السلام) را به وحشت انداختی.
«السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ، وَ قَلَّتْ فِیهِ الذُّنُوبُ» (صحیفه سجادیه،دعاى 45) خداحافظ ای ماهی که دلها در تو نازک شد و خداحافظ ای ماهی که گناهان در تو کم شد.
«السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ نَاصِرٍ أَعَانَ عَلَى الشَّیْطَانِ، وَ صَاحِبٍ سَهَّلَ سُبُلَ الْإِحْسَانِ» (صحیفه سجادیه،دعاى 45) خداحافظ ای ماهی که کمکم کردی بر شیطان غالب شدم شیطان وسوسه ام کرد گفت بخور گفتم خدا گفته نخور نخوردم. خداحافظ ای ماهی که راه احسان را بر من آسان کردی شکمم خالی بود زودتر توانستم با تو رابطه پیدا کنم . شکم سنگین حال عبادت ندارد خداحافظ ای ماهی که بخاطر روزه راه وصول به تو نزدیک شد...

برگرفته از سخنان حجت الاسلام والمسلمین قرائتی