آثار و برکات و فلسفه‌ی روزه چیست؟

ماه رمضان ماه گناه سوزی است. «رَمَضَ» به معنی سوزاندن است.

پیغمبر اکرم(ص) راجع به ماه مبارک رمضان خطبه‌ای دارند. من این خطبه را برایتان می‌خوانم. ایشان فرمود: «قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَفْضَلُ الشُّهُورِ وَ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَةِ اللَّهِ أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ» (بحارالأنوار، ج‏93، ص‏356) ‌ای مردم! ماه رمضان می‌آید و با خودش برکت و رحمت و مغفرت می‌آورد. ماه رمضان از بهترین ماه‌ها است. ایامش از بهترین ایام است. شب‌هایش‌از بهترین شبها‌ است. ساعاتش از بهترین ساعات است. شما در این ماه به مهمانی خدا دعوت شده‌اید. «دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیَافَةِ اللَّهِ» راجع به مهمانی خدا نکاتی را خدمت شما عرض می‌کنم. میزبان کیست؟ خدا میزبان است. خدا در این ماه از ما دعوت کرده است. گاهی اوقات آدم به پسرش می‌گوید: برو به فلانی بگو به منزل ما بیاید. در این مهمانی خدا میزبان است و شخصا هم از ما دعوت کرده است. وقتی ما شخصی را دعوت می‌کنیم، چند حالت دارد:

1- چون خورده‌ایم باید پس بدهیم.

2- محتاج هستیم به خاطر همین آنها را دعوت می‌کنیم تا فردا یک امضاء از او بگیریم.

3- مشکلی داریم.

4- بین ما رقابت وجود دارد.

5- چشم و هم‌چشمی است.

6- برای این مهمانی می‌دهیم تا به دیگران فخرفروشی کنیم.

اما خدا به ما پز نمی‌دهد. ما که چیزی نیستیم که خدا به ما فخر بفروشد. خدا خودش ما را دعوت‌ کرده است. اساس دعوت افتخار، احتیاج و چشم و هم‌چشمی نیست.

وسیله پذیرایی چیست؟ شب قدر، قرآن و فرشته وسایل پذیرایی هستند. «تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ» (قدر/4) ، «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةِ الْقَدْرِ» (قدر/1) از خوردنی‌ها به ما چه می‌دهد؟ نه تنها غذای یک روز، بلکه غذای یک سال را به ما می‌دهد. در شب قدر خوراک یک سال را به ما می‌دهد. حال آنکه مهمانی‌های ما فقط چند ساعت از خوراک ما را فراهم می‌کند. خداوند همه را به یک شکل دعوت کرده است. اما مهمانی‌های ما سلسله مراتب دارند. خداوند بدون نیاز دعوت کرده است. خداوند ما را به معنویت دعوت کرده است.

غذای این ماه چیست؟ گرسنگی و تشنگی غذای یک ماه ماست. چون روح انسان با گرسنگی و تشنگی لطیف می‌شود.

«أَنْفَاسُکُمْ فِیهِ تَسْبِیحٌ» در این ماه نفس ‌کشیدن مثل سبحان الله گفتن است. «وَ نَوْمُکُمْ فِیهِ عِبَادَةٌ» در این ماه خوابیدن عبادت است. وقتی خوابیدن عبادت است، پس بیداری خیلی ارزش دارد. «وَ عَمَلُکُمْ فِیهِ مَقْبُولٌ» در این ماه اعمالتان مقبول می‌شود. مثلاً نماز قبول نمی‌شود مگر آنکه حضور قلب داشته باشیم.

سه کلید برای قبولی نماز وجود دارد:

1- سر نماز حواست جمع باشد.

2- اگر حواست پرت است، لااقل نافله بخوانی.

3- اگر هم حواست پرت است و نافله هم نمی‌خوانی، لااقل مهر نماز تو، تربت کربلا باشد.

اوقات دیگر قبولی نماز رمز دارد. اما در ماه رمضان خدا قبول می‌کند. می‌گویند: مشتری خوب کسی است که درهم می‌خرد. ماه رمضان مقدس است.

ما قداست داریم. فکر مقدس داریم. آدم مقدس داریم. روز مقدس داریم. نفس کشیدن در این ماه مقدس است. خوابیدن در این ماه مقدس است. زمان مقدس است. لیلة القدر مقدس است. سحر مقدس است. خداوند سه بار به سحر قسم خورده است. خداوند به تمام ساعات یک بار قسم خورده است. ولی چون سحر مقدس است سه بار قسم خورده است. از برکات ماه رمضان سحرخیزی است. به فجر یکبار قسم خورده است. «وَ الْفَجْرِ» (فجر/1) به صبح یکبار قسم خورده است. «وَ الصُّبْحِ» (مدثر/34) «وَ الضُّحی‏» (ضحی/1) به ظهر یکبار قسم خورده است. «وَ النَّهارِ» (شمس/3) به شب یکبار قسم خورده است. «وَ اللَّیْلِ» (مدثر/33) اما به سحر سه بار قسم خورده است. «وَ اللَّیْلِ إِذا یَسْرِ» (فجر/4) قسم به شب وقتی که دارد به آخرش می‌رسد. «وَ اللَّیْلِ إِذا عَسْعَسَ» (تکویر/17) قسم به شب وقتی به آخر می‌رسد. «وَ اللَّیْلِ إِذْ أَدْبَرَ» (مدثر/33) قسم به شب وقتی به آخر می‌رسد. «وَ بِالْأَسْحارِ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ» (ذاریات/18)، «وَ الْمُسْتَغْفِرینَ بِالْأَسْحارِ» (آل‌عمران/17) سحر مهم است. ....

برگرفته از سخنان حجت الاسلام والمسلمین قرائتی