اما قرآن نامهاى زیادى دارد. «عروة الوثقى، عزیز، علم، على حکیم، فضل، قرآن عظیم، حکیم، کریم، مبین، مجید، قصص، کتاب الله، کتاب الحکیم، متشابه، مثانى، مرفوعه، مصرق، مطهره، مکرمه، مهیمن، موعظه، آیات، بصائر، حکمت، حق الیقین» لقب برای قرآن زیاد است..
اوصافی در قرآن است درباره خود قرآن است. قرآن خود می گوید که نور است و شفاء است، حکیم و کریم و مجید است. مثل تبیان، بیان، موعظه است، ذکر و تذکره هست، هدی است، لا ریب فیه است. حال به باز کردن بعضی از این اوصاف می پردازیم.
قرآن شفاء است. شفاء در مقابل مرض است. همین گونه که جسم ساختمانی دارد، عوارضی که این ساختمان را از بین می برد، می گویند: مرض. انسان نیز فطرتی دارد که حوادث و عواملی که آن فطرت را بهم می زند، مرض می گویند... پس بدن ما سلامتی دارد، که همان آفرینش الهی است و مرض دارد، که همان کارهای تحمیل شده به این دستگاه آفرینش است. ما همه یک فطرت طبیعی داریم و وقتی کارهای خلاف فطرت به آن تحمیل می شود... مثلاً آدم حرف حق را که پذیرفت (شنید باید بپذیرد) اگر حق راپذیرفت، می گویند: فطرتش سالم است. اما اگرعناد و لجاجت ورزید، می گویند: قلبش مریض است. «فی‏ قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ» (بقره/10) قرآن به آدمهایی که لجباز هستند، می گوید مریض است. نه اینکه درد چشم و پا و دندان و کمر دارد، بدنش درد نمی کند، این روحش مریض است. چون روح سالم روحی است که حق را بپسندد و بپذیرد. لجبازی مرض است. (مرض) کفر ونفاق نیز مرض است.
اما از بعضی آیات معلوم می شود که فقط مرض کفر و نفاق نیست. مثلاً قرآن می گوید: «لَئِنْ لَمْ یَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذینَ فی‏ قُلُوبِهِمْ مَرَض» (احزاب/60) منافقین و آنهایی که مریض هستند، مرض روحی دارند. منافقین و آنهایی که مرض روحی دارند را کنار هم گفته است. معلوم می شود آنهایی که مرض روحی دارند فقط منافقین نیستند. در آیه ای دیگر داریم که : «وَ لِیَقُولَ الَّذینَ فی‏ قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْکافِرُون» (مدثر/31) مریض های روحی و کافرین چنین حرفی می زنند. پس پیداست مریض های روحی یک گروهی هستند، و کافرین گروه دیگری هستند. اگر مرض همین کفر و نفاق فقط باشد، نباید اینها را از هم جدا کند. همین که می گویند: «الْمُنافِقُونَ وَ الَّذینَ فی‏ قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ » یا «فی‏ قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْکافِرُون» اینها را از هم جدا کرده اند، معلوم می شود کافر و منافق یک گروه هستند و مریض ها یک گروه دیگر هستند. پس ممکن است کسی منافق و کافر نیز نباشد ولی مریض باشد.
حالا که معنای مرض را فهمیدیم، معنای شفا را می فهمیم. گفتیم جسم سالم، همان خلقت اولیه است و کارهای تحمیلی مرض است. روح سالم فطرت اولیه است و کارهای تحمیلی مرض است. کار تحمیلی مثل چه؟ مثلا ًمیل به باطل. این یک مرض است. انسانی که میل به باطل دارد، مریض است. هوسها باطل است. نق نق ها و بهانه گیری ها، اینها مرض است. هوس و بهانه گیری و میل به باطل کفر نیست، نفاق نیز نیست، اما سلامت هم نیست. یک مرضی است.
قرآن گفته است من اینها را شفا هستم. دوا برایتان می دهم. میل به باطل چگونه درمان می شود؟ باطل را معرفی می کند، که باطل زود گذر است، لذت باطل کم است. اینهایی که به دنبال باطل رفتند به چه سرنوشتی دچار شدند؟ میل به باطل چه ضرری برای تو دارد؟ با موعظه، برهان، تاریخ، تشویق، تمجید، مثل، قرآن با برهانی که دارد، استدلال می آورد، با موعظه ای که می کند، با تاریخ کسانی که دنبال هوس رفتند و بهانه گیر بودند و میل به باطل داشتند، تاریخ آنها را برای ما بیان می کند. تشویق می کند که اگر در یک لحظه هوست را کنار گذاشتی، یوسف با این که می توانست شهوترانی کند درهای اتاق را بسته بودند و زن نیز آرایش کرده بود، اما به خاطر یک لحظه خودداری که جلوی هوسش را گرفت، خدا چه مقامی به او داد. کسانی که تسلیم رضای خدا بودند، با بیان برهان و موعظه، تاریخ و تشویق که اگر جلوی هوست را گرفتی؛ تهدید، که اگر بخواهی لجبازی کنی؛ ببین تاریخ لجبازها را که به کجا رسانید. با این بیانها این مرضها را شفا می دهد. این معنای شفاست.
ادامه دارد....