اما خطر ناکترین غریزه ای که انسان را به گناه وادار می کند غضب و شهوت است و مؤمن باید بر غرائز خود مسلط باشد پس دنبال آنکه فرمود : " لا یقتُلون" حال می فرماید: " لا یزنون" ⁽¹⁾

7- عفت و پاکدامنی:

پس می فرماید: و لا یَزنون و مَن یَفعَل ذلک یَلقَ اثاماً " و زنا نمی کنند و هر کس چنین کند «مرتکب شود» به کیفر خود خواهد رسید.

یکی از نعمتهای بزرگ خداوند که بر انسان ارزانی داشته است، همان غرائز نفسانی و خواسته های درونی اوست. انسان در پرتو تمایلات جنسی به بقای نوع خود ثبات می بخشد و خشم و غضب هم نیرو های درونی را بر ضدّ دشمن بسیج می سازد. اگر انسان فاقد غضب باشد ، طعمه گرگان و درندگان و دشمنان خونخوار می گردد. بنابراین تمایلات جنسی و خشم و غضب از نعمت های بزرگ خداوند است که برای تکامل انسان ضرورت دارند.

نکته قابل توجه در غرائز این است که بهره برداری از آنها باید به رهبری عقل صورت گیرد و هر کجا عقل ، اعمال غریزه را ممنوع شناخت ، باید اجتناب نمود و هر کجا مجاز و آزاد است باید استفاده کرد. آزادی مطلق در اعمال غرائز ، جامعه انسان را به صورت اجتماع حیوانی در جنگ در می آورد که در آن جا برای زندگی ، هیچ نوع قید و بندی وجود ندارد. لذا اسلام بسان دیگر آیین های راستین الهی به تجدید غرائز انسانی پرداخته و سعادت انسانی را تضمین نموده است و بهره برداری از غریزۀ شهوت را به ارتباط مشروع محدود ساخته و بزرگترین دشمن انسان را اعمال بی قید و شرط غضب و شهوت دانسته آنجا که می فرماید: " أعدی عدوّ المرء غضبه و شهوته" بزرگترین دشمن انسانی ، خشم و تمایلات جنسی مرز نشناس اوست. ⁽²⁾

اسلام جهت حفظ سلامت و پاکدامنی جامعه اسلامی و نیز کنترل غریزه شهوت حفظ قلمرو های عفاف را از ناحیه زن و مرد مسلمان در جامعه لازم می داند . قلمرو های شنوایی ، بویایی، بینایی، گویایی، جسمانی و حتی قلمرو خیال! و از این رو می فرماید: " ولیستَعفِف الذین لا یَجِدون نکاحاً حتّی یَغنِیَهم الله من فَضلِه" (نور – 33) و کسانی که امکانی برای ازدواج نمی یابند باید پاکدامنی پیشه کنند تا خداوند از فضل خود آنان را بی نیاز گرداند و برای کسانی هم که امکان و توانایی وجود دارد ، اسلام ازدواج را حافظ دین و اخلاق معرفّی می نماید آنجا که می فرماید:" من تزوّجَ فَقَد أحرَزَ نِصفَ دینِهِ" هر کس ازدواج کند، نیمی از دین خود را حفظ کرده است. پیامبر^(ص) دو رکعت نماز کسی را که همسر دارد بهتر از 82 رکعت نماز انسان بی همسر می داند. حضرت همواره مسلمانان را به تشکیل خانواده و ازدواج آگاهانه تشویق می نمود تا هر کدام از همسران به آرامش دست یابند. آرامشی که در پرتو ثروت و شهوت به دست نمی آید.

حضرت می فرمود : وقتی مرد به همسرش و همسرش به او می نگرد پروردگار مهربان به آنان می نگرد . پس مردمان را از بی همسری بیم می داد و می فرمود: بیشتر دوزخیان بی همسرانند.⁽³⁾

افراط و تفریط در اعمال غریزه جنسی در اسلام مطرود است . ازدواج در این دین نه تنها پلید نیست بلکه تجرّد یک نوع رهبانیت تلقی می شود و آشکار اعلام می شود که " لا رهبانیة فی الاسلام"

یکی از اصحاب رسول خدا به نام عثمان بن مظعون ، کار عبادت را به جایی رسانید که همه روزها را روزه می گرفت و همه شب را تا به صبح به نماز می پرداخت. همسر وی جریان را به اطلاع رسول اکرم^(ص) رسانید . حضرت^(ص) در حالی که آثار خشم از چهره ایشان هویدا بود از جا حرکت کرد و پیش عثمان بن مظعون رفته به او فرمود : عثمان بدان که خداوند مرا برای رهبانیت نفرستاده است . شریعت من شریعت فطری آسمانی است. من شخصاً نماز می خوانم و روزه می گیرم و با همسر خود ارتباط زناشویی دارم. هرکس می خواهد از دین من پیروی کند سنت مرا بپذیرد. ازدواج و ارتباط زناشویی جزء سنّت های من است.

آری از افتخار ما مسلمانان این است که علاقه و محبت زن و مرد به یکدیگر از آیات الهی و از نشانه های بارز خداوندی است. اوست که این مهر و علاقه را در دلها افکنده و آنها را مجذوب یکدیگر ساخته چنان که فرماید: "ومِن آیاتِهِ أن خَلَقَ لَکُم مِن اَنفُسِکُم اَزواجاً لِتَسکُنُوا اِلَیهَا و جَعَلَ بَینَکُم مَوَدَّةً و رحمةً" (روم 21)

اسلام علاقه و محبت به زن را نه تنها مایه پلیدی و منافی با معنویت و روحانیت نمی داند بلکه آن را از اخلاق پیامبران شمرده چنان که می فرماید: "مِن اَخلاقِ الأنبیاء حبُّ النِّساءِ" علاقه به زن از اخلاق پیامبران است.⁽⁴⁾

ویژگی همه پیامبران الهی بشر بودن آنان است. در همه قرآن بارها این کلام و سخن از پیامبران نقل شده که ما همانند دیگر افراد بشر هستیم.⁽⁵⁾ پیامبری نیامد مگر این کلام را تکرار نمود تا به این وسیله بسیاری از شبهات پاسخ داده شود که یکی از مهم ترین آنها غیرقابل تأسّی بودن است. اگر پیامبران الهی همانند بشر نباشند و نیازمند اموری چون غذا ، زن ، فرزند و مانند آن یا خالی از قوای سه گانه عاقله ، شهوت و غضب در این صورت نمی توانند سرمشق انسان ها باشند که دارای شهوت و غضب هستند. حضور طبیعی این امور در پیامبران و مقاومت و مبارزه ایشان با سرکشی شهوت و غضب است که قابلیت أسوه و سرمشق قرار گرفتن برای رسیدن بندگان به کمالات انسانی در دنیا را بوسیله آنان اثبات می نماید.

ادامه دارد.....

1. تفسیر نور – ج 6 – محسن قرائتی
2. سیمای انسان کامل در قرآن – جعفر سبحانی
3. نگین هستی – حسین سیدی
4. سیمای انسان کامل در قرآن - جعفر سبحانی
5. ابراهیم(11) – کهف (11) – مؤمنون ( 24،33،34)