در سیره نبوی در زمینه انفاق چنین آمده است:

حضرت فرمودند : پروردگارم مرا فرمان داد به سخاوت و نیکی و نهی فرمود از بخل و جفا " غلظت و خشونت ". نزد خداوند چیزی مبغوض تر از بخل ورزیدن و بد خویی نیست . پس هر کس سؤالی داشت حضرت شخصاً مسئول را اجابت کرده یا راضی می فرمود اجابت کنند . در برآوردن حاجت مردم از چیزی دریغ نداشت . سائل را بر خویشتن مقدّم می داشت. و هیچ حاجتی از او خواسته نشد که برابر آن بگوید: نه! با کسی که برای بیان حاجتی نزد حضرتش می نشست یا می ایستاد آنقدر صبر می فرمود تا او خود برود! . هرگاه نیاز کسی به عللی برآورده نمی شد با گشاده روئی خاص و زبان شیرین او را خشنود می ساخت . نزدیکان حضرت از نیکان مردم بودند و والاترین آنها خیرخواه ترین آنها برای مردم بود . بالاترین منصب و موقعیت را کسی نزدش احراز می کرد که بیشتر یار و مدد کار مردم باشد. می فرمود: نیاز مستمندان را گزارش دهید. به درستی که هر کس نیاز نیازمندی را به فرمانروایی برساند، خدای تعالی قدم های او را در سرای پسین بر صراط پایدار داشته و از لغزش نگاه می دارد. به اصحاب سفارش می نمودند : چون نیازمندی را دیدید او را رعایت کنید. میزبانش شوید و یاریش کنید و نیازش را برآورید ! ⁽¹⁾

در میان تمام بشر با گذشت تر و بخشنده تر از او نبود . لذا اعراب در دیدار یکدیگر در وصف او می گفتند: " کانَ رسُولُ اللهِ أجوَدُ النّاسِ صَدراً " ⁽²⁾ هیچ وقت در نزد حضرتش در هم و دیناری نمی ماند به ویژه در ماه مبارک رمضان که به تعبیر علی^(ع) : چون نسیمی جاری بود که چیزی در کف او نمی ماند. هفتاد هزار درهم برایش آوردند؛ آن را بر حصیری نهاد سپس به تقسیم آن پرداخت. و همه را میان نیازمندان تقسیم کرد و می فرمود : اگر به اندازه کوه احد طلا می داشتم ، انچه مرا شاد می کرد این بود که سه شبانه روز بر من نگذرد جز آن که چیزی از آن کوه طلا نزدم نماند مگر اندکی که آن را برای پیشرفت اسلام نگه دارم. پس هر چیزی برای جلب افراد به اسلام از او خواسته می شد می داد.⁽³⁾

پس از پایان جنگ حنین و طائف پیامبر اکرم ^(ص) برنامه ای برای تسلیم شدن و اسلام آوردن مالک بن عوف آتش افروز این دو جنگ تهیه دیدند ، از وضع او پرسیدند . گفته شد ، به طائف پناه برده و با قبیله ثقیف همکاری می کند . پیامبر ^(ص) فرمودند: این پیام را از من به او برسانید که اگر اسلام آورد و به ما بپیوندد . من کسان او را آزاد می سازم و یکصد شتر نیز به او می بخشم. سپس پیامبر طبق وعده ای که به او داده بود رفتار نمودند!

هیئتهای نمایندگی قبائل مختلف عرب برای اظهار اسلام و اعلام انقیاد قبائل خویش بیشتر در سال نهم هجرت و احیاناً پیش یا پس از آن به حضور رسول اکرم ^(ص) شرفیاب می شدند و اسلام و انقیاد قبائل خود را به عرض می رسانده مورد لطف و محبت شخص رسول اکرم ^(ص) واقع می شدند و آن حضرت هدایا و جوائزی به آنان عتایت می فرمود. ⁽⁴⁾ آری پیامبر^(ص) این انسان کامل ، متخلّق به اخلاق الهی ، میزان قسط اعمال و صراط مستقیم حضرت حق است و اقتدای به او پیمودن صراط مستقیم.⁽⁵⁾ پس مواساتی که یاران حضرت نسبت به یکدیگر نمودند الگویی برای همه تاریخ می شود. امام صادق ^(ع) عمل انصار با مهاجرین را به عنوان نمونه برجسته معرفی کرده و مسلمانان و شیعیان را به تأسّی آن خوانده اند.

آنچه در مدینه گذشت در تاریخ تحولات اجتماعی بی مانند است. مهاجرین که از خانه و زندگی دست کشیده ، از دیار شرک به سرزمین اسلام روی آورده بودند ، چیزی با خود نداشتند ! پس این انصار بودند که با روی گشاده و دست بخشاینده آنان را در میان خود پذیرفتند و در همه اموال و ثمرات خود شریکشان ساختند. مهاجران خود از رفتار انصار در شگفت بودند که چگونه می شود انسان به این اندازه از کمال در مواسات دست یابد . انصار چون محصول خرمای خود را برداشت می نمودند آن را دو بخش می کردند و سهم بیشتر را به برادران مهاجر خود داده و از این کار جز رضای خدا و بهشت چشم به چیز دیگری نداشتند.!⁽⁶⁾

و حسین بن علی ^(ع) هم در کنار برادر بزرگوارش امام حسن ^(ع) در سیره و روش شبیه ترین مردم به رسول خدا ^(ص) و اقتدا کننده به سیره جدش بود و جهادش هم باز گرداندن سیره پیامبر ^(ص) و علی^(ع) به جامعه بود که فرمود : " أسیرُ سیرةَ جدّی و أبی علی بن أبی طالب (ع) " آنهم در ایثار و نثار جان ! نه فقط دارائی و مال!

ادامه دارد.....

1. نقش ائمه در احیای دین – ج 4 – سید مرتضی عسگری * زندگینامه چهارده معصوم – زندگانی پیامبر – سید محسن خرّازی * زندگانی چهارده معصوم – عمادزاده
2. زندگانی چهارده معصوم – عمادزاده
3. نگین هستی – حسین صدری
4. منابع مالی اهلبیت (ع) – نور الله علیدوست خراسانی
5. سیره رسول اکرم در قرآن – آیة الله جوادی آملی
6. سیره نبوی – مصطفی دلشاد تهرانی