امام علی (علیه السلام):
خدا را! خدا را! درباره قرآن مبادا دیگران درعمل کردن به دستوراتش از شما پیشی بگیرند.
نهج البلاغه-نامه47
گزیده ای از معارف الهی جزء دهم :
- پرستش "عبادت" خاصّ ذات الوهیت است و لذا هر فعلی که از بنده صادر می شود می بایست به قصد تقرّب و رضای او باشد. او مالک و ربّ است، تکامل بخش و پرورش دهنده، هدایتگر، قانونگذار و فرمانده ی مطلق. درنتیجه هرکس تغییری درقوانین الهی ایجادکند، ادّعای ربوبیت نموده و درمقابل هر کس هم پذیرای این ربوبیّت باشد تغییر دهنده را پرستش و عبادت کرده هم چون... (31توبه)
- تولّی و تبرّی اصل دین وایمان است نه فروع دین!(1) تولّی یعنی دوستی حضرت حق و دوستی هرکس و هرآنچه که ما را به خداوند که اصل هستی است نزدیک و نزدیکتر می سازد و تبری هم یعنی دشمنی با دشمنان خدا که مارا از او دور می سازند. ومعیار این دو مسئله مهم هم به طور کامل در قرآن مشخص شده است.
در امر تولّی در این آیات بیان شده که خداوند میان دل های مؤمنین الفت ایجاد نموده ...(63 انفال) مردان و زنان با ایمان یار و یاور یکدیگرند،امر به معروف و نهی از منکر می کنند، نماز برپا می دارند و زکات می دهند و خدا و رسولش را اطاعت می کنند. (71توبه) البته مصارف صدقه واجبه که بخشی از این زکات است (2) شامل فقرا و مساکین ومصارف 8 گانه است . (60توبه) و نیز می دانند کسب رضای حق و رسول او بالاتر از رضای مردم است. (62توبه) و ارزش رضای الهی در بهشت هم از همه نعم بالاتر (72توبه) به مؤمنین امر می شود تنها خدا و رسول و مؤمنان را محرم اسرار خود سازند (16توبه) و به پیامبر (ص) هم توصیه شده است که خداوند و مؤمنان پیرو او برای حمایت از حضرت کافی اند(62-64انفال) و دلیل این امر هم جلوه های یاری الهی درطول رسالت حضرت است. در امر هجرت (40توبه)، درجنگ ها مثل جنگ بدر (41-44انفال) و جنگ حنین (25 انفال) و نیز نزول سکینه بر پیامبر (ص) و مؤمنین (26 انفال)
سنت همیشگی الهی این است که عامل تغییر نعم الهی خود انسان ها هستند (53انفال) اگر اتحاد و برادری جای خود را به نزاع و کشمکش و اختلاف داد (46انفال) سقوط و نکبت جامعه اسلامی آغاز می شود.
- اما در موضوع تبری امر به دشمنی با کافران است (89 - 139- 144بقره،57-82 مائده) که یاور یکدیگرند (73 انفال) برائت از مشرکان است که ناپاکند.{نجس به هرچیزی گویند که طبع انسان از آن متنفر است} (1 - 28توبه) ونیز یهود و نصاری (51مائده) و منافقین که برعکس مؤمنان پشت در پشت هم دارند در امر به منکر و نهی از معروف ، انفاق نمی کنند وخدا را هم فراموش کرده اند (67توبه) البته این عدم انفاق کفار و منافقان تا ملاقات خداوند پابرجاست(75-76 توبه) و به دنبالش عذاب سوزان جهنم (34- 35 توبه) آنان انفاق کم مؤمنان را مورد تمسخر قرار می دهند (78توبه) در صورتیکه خود آنها اگر با کراهت یامیل انفاق هم بکنندمورد پذیرش واقع نمی شود (54 توبه) با این اوصاف زیادی مال بی برکت و فرزندان نا صالح آنان تعجب آور نیست (85- 55 توبه) چرا که مایه عذاب و رنج آنها در زندگی دنیاست و نیز به دلیل دلبستگی به آنان مرگشان قرین کفراست. و نیز در کلام قران است که منافقین نمازشان با کسالت و ریاست. (54 توبه – 142 بقره) و در جهاد هم سست عنصرند.(86 توبه)
- اما در شیوه تبرّی نسبت به کافران و منافقان توصیه هایی به رسول خدا ارائه شده است:
- عدم حضور در کنار قبور منافقین ، عدم انجام نماز میّت برای آنها و نیز عدم استغفار(84 – 80 توبه)
- و گام بعدی امر به جهاد با کفار و منافقین است و سخت گیری بر آنان (73 توبه) ،آمادگی کامل جامعه اسلامی در جهت مقابله با کافران (60 انفال ) که این جهاد با مال و جان است (20 – 41 – 88 توبه) جهادگران به زیبایی و متنوّع تشویق و جزا داده می شوند (22- 20 توبه ، 88 توبه ) و امتحان و تمیز آنان از منافقین و سست عنصرها همین جهاد است. (16 توبه- 38 و 39 توبه) اما مؤمنین اهل جهادند (44 توبه) و آن را ترک نمی کنند. (88 توبه) هر چند خداوند مؤمنین ضعیف و بیمار و نیز آنها که وسیله ای برای انفاق در راه جهاد ندارند را معذور داشته است ، هرگاه برای خداو رسولش خیر خواهی نمایند. (92 – 91 توبه) توجّه شود که نزد مؤمن پدر و فرزند و برادران و همسران و طایفه و اموال و .... محبوبتر از خدا و رسول او و جهاد در راهش نیست. (24 توبه) گرمی هوا هم مانع جهاد نشود (81 توبه) به مجاهدان ؛ ثابت قدم بودن و یاد خدا و صبر هم توصیه شده (46 – 45 انفال) و نیز اگر فزونی جمعیت در مؤ منان است مغرور نشوند (25 توبه) و اگر کمی جمعیت ، در صورت استقامت خداوند آنان را بر تعداد دو برابری دشمنان پیروز می گرداند. ( 65 انفال)
- مؤمنان می دانند سرنوشت ما تا جایی که با کار و کوشش و تلاش ما مربوط است به دست ماست « وان لیس للانسان الا ما سعی ؛ 39 نجم» و « کلّ نفس بما کسبت رهینة؛ 38 مدثر». ولی در بیرون دائره تلاش و کوشش ما، جایی که از حریم قدرت ما خارج و تنها دست تقدیر حکمران است ، مقدّرات ما مطابق نظام احسن و مصلحت بندگان می باشد و هر کس بر طبق شایستگیهایی که اکتساب کرده مقدراتی مناسب دارد.(51 توبه) پس در میدان جهاد هم هر چه پیش آید مایه افتخاراست و روشنی چشم و نیک است . شهادت باشد و حیات جاودان در جوار قرب الهی و یا پیروزی بر دشمن و در هم شکستن قدرت اهریمنی او (52 توبه) و به هر حال مسلم است که " کلمة الله هی العلیا" (40 توبه) و اینکه نور خدا وند کامل می شود و خاموش شدنی نیست (32 توبه – 8 صف) و دین خدا بر همه آیین ها غالب می شود (33 توبه) واین دین در سراسر روی زمین با قیام مهدی آل محمد ( عج ) همه گیر خواهد شد. (39 انفال)
1) کلام امام باقر و امام صادق ( علیهما السلام)
2) زکات شامل همه حقوق واجبه و مستحبه ای است که خداوند برای مؤمنین معین کرده از جمله خمس و صدقه واجبه که ما به ان زکات می گوییم و صدقات مستحب و ..... " ج 2 ویژگیهای دو مکتب اسلام ص 135 ، علامه عسگری"