امام صادق (علیه السلام ):
راستی که خداوند در قرآن بیان هرچیزی را نازل فرموده وبه حدّی است که به خدا سوگند خداوند چیزی را که بندگان به آن نیازمندند ترک نفرموده مگر آنکه آن را برای مردم بیان داشته تا کسی توانایی این را نداشته باشد که بگوید: اگر این بود، در قرآن می بود! جز آنکه خداوند در قرآن بیان فرموده است.

بحارالانوار – جلد92 – ص81

گزیده ای از معارف الهی جزء دوم:

• قرآن بیانگر یک اصل اساسی در قوانین تکوینی و تشریحی از جانب خداوند، به سود و نفع انسان هاست و روح انضباط و تسلیم در برابر این قوانین را در آنها پرورش می دهد اینکه انسان باعلم محدود و ناچیز، تشخیص و دریافت خود را در برابر این قوانین ملاک قضاوت قرار ندهد. (216 بقره)
• امتحان قانون و سنت الهی است. زیر بنای ابتلائات که امتحانات و آزمایشهای الهی است ،ربوبیّت حضرت حق است و زیر بنای ربوبیت محبت و لطف خداوند نسبت به بنده مؤمن است چرا که امتحان برای او جنبه پرورشی و تربیتی دارد از آن جمله امتحان بنی اسرائیل در کنار طالوت (249 بقره)-امتحان مسلمانان در تغییر قبله (143 بقره) و سایر موارد امتحانی در آیه (155 بقره) و البته شرط ورود به بهشت گذر از این امتحانات است. (214 بقره) و شرط موفقیت در امتحانات هم صبر است (249-177-156-152) یعنی خودیاری ، اتکاء به نفس و اتکاء به خداوند که نماز است و هدف در موفقیت هم اخلاص است یعنی خوشنودی پروردگار (207 بقره) همچون امام علی (ع) در«لیلة المبیت»
• اساساً محبت حقیقی همیشه متوجه نوعی از کمال است. انسان هرگز محبّ عدم و کمبودها نمی شود. آنکه هستی و کمالش برتر از همه است به محبت ورزیدن سزاوارتر است و مؤمن نسبت به خداوند چنین است (165 بقره)
• یاد خدا هم اشاره به یک اصل تربیتی و تکوینی است . نه تنها با زبان بلکه باتمام قلب و جان باید متوجه ذات پاک خداوند بود. چنانکه پیامبر (ص) می فرماید: "خداوند را باید در هرحال یاد کرد" یعنی هنگامی که کار حرامی در مقابل او قرار می گیرد از خدا بترسد و آن را ترک کند. و شکر او هم یعنی هر نعمتی بجای خود مصرف شود در راه همان هدفی که برای آن آفریده شده است. (152 بقره)
• از جمله ذکر و یاد خدا مبحث دعاست و استجابت حضرت حق ، نهایتِ پیوستگی و قرب و ارتباط و محبت خدا نسبت به بندگان (186 بقره) و به تعلیم الهی در دعا خیر وحسنه در دنیا و آخرت را طلب کنیم. (202 بقره)
• یکی از وظائف مسلمان اهمیت و توجه به مسأله وصیت است و نقشی که در حل مشکلات فردی و اجتماعی دارد. (180 بقره)
• یکی دیگر از وظایف مسلمان توجه به جایگاه زن و مرد در خانواده است که در این آیات با دو تشبیه ذکر شده:

1: همسران همچون لباس برای یکدیگر معرفی شده اند همانطور که لباس برای پوشش و آرامش و حفظ زیبایی بدن است همسران هم مانند لباس عیوب یکدیگر را می پوشانند و وسیله راحتی و آرامش یکدیگرند و یکدیگر را حفاظت کرده و زینت هم می باشند. (187 بقره)
2 : زنان به کشتزار مردان تشبیه شده اند هدف نهایی از مسئله زناشویی ایجاد و پرورش فرزندان شایسته (حفظ نوع بشر) است به عنوان ذخیره معنوی «باقیات صالحات یا صدقه جاریه» (223 بقره)