در اولین جلسه بعد از تعطیلات نوروزی، و در ادامه بیان لوازم و جنبههای گوناگون توحید در دوره آموزشی تفسیر موضوعی قرآن که به مباحث خداشناسی اختصاص دارد، این جلسه به بیان معانی توحید افعالی اختصاص داشت.
توحید افعالی دارای دو معنای مهم و تأثیرگذار در زندگی است که توجه به آن، بسیاری از مشکلات فکری و عملی را برطرف میکند و راه پاسخ به بسیاری از ایراداتی که به کارهای خدا گرفته میشود را هموار میسازد.
این کودک
نازنین امیر دلهاست او باب مراد است و جواد ابن
الرضاست
از آمدن او به
محمد سوگند خوشحال تر از امام هشتم
زهراست
امام جواد علیه السلام مولودی با برکت
پدر بزرگوارش
حضرت رضا علیه السلام و مادر ارجمندش بانوی مصری تباری به نام «سبیکه» است که از
خاندان «ماریه قبطیه»، همسر پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله ، به شمار
میرود؛ بانویی که از نظر فضائل اخلاقی، در درجه والایی از انسانیت قرار داشت و
برترین زنان زمان خود بود؛ به طوری که امام رضا علیه السلام از او به عنوان
بانویی منزه و پاکدامن و با فضیلت یاد میکرد. «ریحانه» و «خیزران» از دیگر نامهای
مادر امام جواد علیه السلام است.
حضرت در مجموع دوران امامت خود با دو خلیفه عباسی، یعنی مأمون (193 ـ 218) و معتصم
(218 ـ 227) معاصر بوده است.
مراسم ولادت
حضرت امام رضا
علیه السلام پیشاپیش خبر ولادت فرزندش امام جواد علیه السلام را به اطرافیان
داده بود، از جمله: شبی خواهرش حکیمه خاتون را احضار نمود و فرمود: «ای حکیمه!
امشب فرزند با برکت خیزران متولد میشود که تو باید در نزد او حاضر باشی.» آنگاه
فرمود: «فَاِذا هِیَ وَلَدَتْ فَاَلْزِمیها سَبْعَةَ ایّامٍ؛ هرگاه او (خیزران)
زایمان نمود، هفت روز همراه او باش.»
حکیمه خاتون میگوید: پاسی از شب گذشت تا اینکه نوزاد رضا علیه السلام در حالی که
پرده نازک نورانی بر او پوشیده بود، به دنیا آمد و نوری از او ساطع بود که تمام
حجره را روشن نمود... حکیمه اضافه میکند: در لحظه ای که امام جواد به دنیا آمد،
فرمود: «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاّ اللّه وَاَنَّ مُحَمَّدا رَسُولُ اللّه؛
گواهی میدهم که خدایی غیر از خدای یگانه نیست، و به راستی محمد صلی الله علیه
وآله رسول خدا است.»
و در روز سوم ولادتش وقتی عطسه کرد، فرمود: «اَلْحَمْدُ للّهِ وَصَلّی اللّه
عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلَی الاَئِمّةِ الرّاشِدین؛ ستایش مخصوص خداست و درود خدا بر
محمد و امامان هدایتگر باد.»
حکیمه وقتی این جملات را از امام جواد علیه السلام شنید با شتاب نزد امام رضا
علیه السلام رفت و عرض کرد از این طفل عجایبی دیدم. حضرت فرمود: آن عجایب چیست؟
حکیمه جملات لحظه ولادت و هنگام عطسه حضرت را بیان نمود. حضرت رضا فرمود: «یا
حَکیمةُ، ماتَرَوْنَ مِنْ عَجائِبِه اَکْثَرُ؛ ای حکیمه! [در آینده] عجایب بیشتری
از او خواهید دید.»...
یا جواد الائمه:
تو گل گلواژه
های شعر صدها چون کمیتی من گدای خانه زادم، تو جواد
اهل بیتی،
تو ولیعهد عزیز پادشاه ارض طوسی تو یکی یکدانه ماهِ خانه شمس
الشموسی...
گویی غروب نابهنگام سامرا فرا رسیده است.
نگرانی از نبض لحظه ها می بارد.
تشویش سنگینی بر شهر حکمفرماست.
غروب نابهنگام سامرا فرارسیده است و آسمان به میهمان تازه خود خوش آمد می گوید:
میهمانی که غرق در هاله سبز شهادت، آرام و مطمئن به سمت عرش الهی گام بر می دارد.
میهمانی که از قامت دل آرای علوی اش عطر حضرت رسول (ص) می آیدعطر مدینه، عطر غربت غریبانه سامرا!
آه چه کردند سیاه جامگان با این هدیه الهی،با این بهار سبز پوش جاودانه!
چه کردند با یادگار رسول الله یادگاری که چلچراغ هدایت فرا راه گم کردگان حقیقت بود و متوسلین آستانش به رستگاری دست می یازیدند.
چه آزمون دشواری داشت این آیینه شکوه خداوند:
آنجا که "شیرها" با تمام درندگی رام حریم حرمت نامش گشتند.
آنجا که "تیرها" به برکت دست هایش به پرواز درآمدند.
آنجا که "شعرها" برابر قامت آسمانی اش قافیه باختند.
آنجا که دیوارهای سامرا نتوانست مانع از انعکاس پرتو جمال علوی اش در جهان شود. و آخرین آزمون چه آزمونی تلخ اما شیرین بود به شیرینی شهادت به شیرینی وصال!
... و چقدر مظلوم، چقدر غریب، چقدر نابهنگام دل به عروج واپسین سپرد!
السلام علیک یا علی ابن محمد ایها الهادی النقی(ع)
نقی(ع) نامی که فخر آسمان است، تلفظ کردنش عطر دهان است ،زالقاب امام هادی(ع) ماست ، امامی که عزیز شیعیان است.
امام ماه روی باوقاری،که جد حضرت صاحب زمان است ،زلال چشمه های او پاکتر از ، همان نهری که در جنت روان است
بنام مادر آیینه سوگند ، همان که صبح چشمش جاودان است ، نخواهد از نفس افتاد این عشق ، که از هادی(ع) به قلب عاشقان است
به کوری دو چشم آن حقیری ، که از فرط حقارت بد دهان است ،به هر دیوار این دنیا نوشتم ،نقی(ع) زیباترین نام جهان است.
با فرا رسیدن ماه پر برکت رجب، بهار خودسازی آغاز می شود . در فرهنگ مؤمنان پارسا و اهل سلوک و معرفت، ماه رجب از فرصت های ارزشمند و ایام گرانقدری است که نسیم رحمت الهی بیش از روزهای معمولی می وزد و باران رحمت الهی بیش از دیگر ایام بر جهان هستی می بارد .
گاهی ماه رجب را «ماه خدا» ، ماه شعبان را «ماه رسالت » ، و ماه رمضان را «ماه امت » نامیده اند و گاهی برعکس، ماه رجب را «ماه ولایت و امامت » و ماه شعبان را «ماه نبوت » و ماه رمضان را «ماه خداوند» معرفی کرده اند .
از امام کاظم علیه السلام چنین بازگو شده است:
«رجب نهر فی الجنة، اشد بیاضا من اللبن واحلی من العسل، من صام یوما من رجب سقاه الله عزوجل من ذلک النهر (2) ; رجب نام نهری در بهشت است که از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر است . هر کس یک روز از [ماه] رجب را روزه بگیرد، خدای عزوجل از آن نهر به او آب دهد .»
امام صادق علیه السلام از پدران خویش نقل می کند که علی علیه السلام خوش داشت انسان خود را چهار شب در سال برای عبادت فارغ سازد; اولین شب ماه رجب، شب عید قربان، شب عید فطر و شب نیمه شعبان .
ماه رجب بهترین فرصت برای تقویت ایمان و پارسایی است
باز پنجره های ملکوت به بهانه ای دیگر وا می شود و عاشقانه می سراید: «أین الرجبیون...»
ماه رجب، ماه دعا و نیایش، ماه خودسازی، ماه نماز و استغفار و آمرزش، ماه زیارت و دیدار اولیای الهی، ماه تهذیب اخلاق و رفتار، ماه پاکی جسم و جان، ماه ذکر توحید و تسبیح و تحمید، ماه بیعت و صلوات بر پیامبر و خاندان پاک او، ماه اعتکاف و حضور صادقانه در مسجد جامع، ماه روزه داری و احسان و نیکوکاری، ماه تهجد و شب زنده داری، ماه عمره گذاری و زیارت مرقد شریف نبوی صلی الله علیه و آله، ماه زیارت امیر المؤمنین و سید الشهدا علیهما السلام، و حضور در بارگاه قدسی امام رضا علیه السلام است .
ماه رجب ماه خداست، زیرا بشریت قله های قرب الهی را فتح می کند . ماه پیامبر و پیامبری است، زیرا آخرین سفیر خدا در 27 رجب برانگیخته شده است . ماه ولایت است، زیرا دو و یا سه تن از امامان معصوم علیهم السلام در این ماه تولد یافته اند .
امام صادق علیه السلام از پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله چنین نقل کرده است:
«رجب شهر الاستغفار لامتی، اکثروا فیه الاستغفار، فانه غفور رحیم وشعبان شهری، استکثروا فی رجب من قول استغفر الله وسلوا الله الاقالة والتوبة فیما مضی والعصمة فیما بقی من آجالکم وسمی شهر رجب شهر الله الاصب لان الرحمة علی امتی تصب صبا فیه ; ماه رجب ماه آمرزش خواهی امت من است، در آن زیاد استغفار کنید که خداوند بخشنده و مهربان است و شعبان ماه من است . در ماه رجب زیاد «استغفر الله » بگوئید و از خدا نسبت به گذشته بازگشت و قبول توبه را بخواهید و نسبت به آینده زندگی درخواست مصونیت از گناه کنید . ماه رجب را «شهر الله الاصب » می نامند، زیرا در آن، رحمت بیکران الهی بر امت من فرو می ریزد .»
حلول ماه عبادت، رجب، مبارک باد
امام علی علیه السلام:
کسى که خودش را اصلاح نمى کند، چگونه دیگرى را اصلاح مى کند؟!
کیفَ یُصلِحُ غیرَهُ مَن لا یُصلِحُ نفسَهُ ؟!
میزان الحکمه ج12 ص338
حضرت فاطمه سلام الله علیها
فَرَضَ اللّهُ الإِیمانَ تَطهیراً مِنَ الشِّرکِ... وَالزَّکاةَ زِیادَةً فِی الرِّزقِ.
خداوند ایمان را پاک کننده از شرک... و زکات را افزاینده روزى ساخت.
کتاب من لا یحضره الفقیه : ج ٣